Lliefdesbrief aan moeder aarde – dagboek Axel Werner Klimahaus
Liefdesbrief aan moeder aarde
Wat verbindt Bremerhaven met Santitoa op Samoa, Gambell op Alaska en Kanak in Niger? Deze locaties liggen allemaal op de 8ste oostelijke lengtegraad van onze aardbol. Axel Werner volgde deze lengtegraad en maakte een rondje om de wereld met Bremerhaven als vertrek- en eindpunt. Wat en wie hij allemaal zag, kun je zelf beleven in het Klimahaus. Wil jij ook een rondje om de aarde maken, zonder daarvoor een vliegtuig te hoeven pakken? Ga dan nu mee op reis.
Hommage aan Käthe Kollwitz (l) door Lotta Blokker en Pas de deux (2008)
Vanaf het eerste moment dat Lotta Blokker de tekening van ‘vrouw met dood kind’ (1903) van de Duitse kunstenares Käthe Kollwitz ziet, weet ze het zeker: deze kunstenares wil ik beter leren kennen. In 2009, 29 lentes jong creëert Blokker het beeld ‘Hommage aan Käthe Kollwitz’. De mens ligt zowel Blokker als Kollwitz na aan het hart. Sinds 21 juni 2015 heeft Blokker een bijzondere tentoonstelling in het Käthe Kollwitz Museum in Berlijn. Hiermee gaat Lotta Blokkers droom in vervulling. Dat geldt ook voor mij, want ik ga eindelijk persoonlijk kennismaken met Lotta Blokker. Een verslag van een feestelijke opening.
Toen Amsterdam nog met de kindervoetjes in het moeras stond, was Kampen al een Hanzestad van naam & faam. Een gegeven waar de Kampenaren nog steeds trots op zijn. Een oude handels- en vestingstad omgeven door IJssel en Stadsgracht waar in 1448 de eerste houten brug over de IJssel werd gebouwd. In dit vijfdeel van mijn verkenning van de Hanzesteden aan de Gelderse IJssel staat Kampen centraal. De stad van de beroemde Kamper Kogge, een vrachtschip waarmee grote zaken werden gedaan. Welke geheimen zullen deze stad en mijn lokale Hanze-expert, Fem Schutte, dit keer met me delen? Lees verder Hanzestad Kampen de vijfde parel→
’t Zal me worst zijn! Dit is uitspraak die je hoort als iemand het niets interesseert wat je doet of zegt. In het Currywurst Museum in Berlijn is worst een serieuze zaak. Hier maak je kennis met Herta Heuwer de ontdekker, beter gezegd het creatieve, culinaire brein achter de ontwikkeling van deze in Duitsland zo populaire ontbijt-, lunch- diner- en snackworst. Onze oosterburen snacken ruim 800 miljoen curryworsten per jaar, 70 miljoen daarvan worden in Berlijn geconsumeerd! De curry worst is hier een echt kulticoon en wordt gevierd als een worst met kult karakter. In 2005 kreeg Berlijn fan, conservator en initiatiefnemer Martin Löwer het idee om een Duits curry worst museum op te zetten. Het duurde tot 2009 vóór hij de museumdeur open kon zetten. Nu begroet hij per jaar duizenden fans, die hier hun kennis van de curry worst komen bijspijkeren. Dit is het eerste en enige curryworstmuseum ter wereld. Dat zal je misschien worst zijn, maar dan mis je toch een paar leuke momenten in Berlijn. Het museum heeft een aantal internationale prijzen gewonnen zoals in 2009 het ‘zilveren penseel’ in het kader van de One Show Design Award in New York en een zilveren medaille voor de categorie ‘Communicatie en duurzaam ontwerp”. Heb ik je belangstelling nu te pakken? Nog niet? Dan speel ik mijn laatste troef: aan het einde van de belevingstour krijg je een beker met een heerlijk stukje curry worst met een saus naar keuze. Dat sla je toch niet af?
Wat krijg je als je een ezel, een hond, een kat en een haan op elkaar zet?
Inderdaad een beestentoren van Pisa met veel lawaai!
De rovers in het sprookje van de Gebroeders Grimm schrokken zo van de herrie en de streken van dit ongewone kwartet dat ze haastig de benen namen. En de haan, de kat, de hond en de ezel, kraaiend, miauwend, blaffend en balkend achterlatend. De dieren bundelden hun krachten èn hun streken, reisden naar Bremen en maakten er samen het beste van. Als je een dosis geluk nodig hebt, pak dan de beide voorpoten van de ezel stevig beet. Dat is wat ik in de afgelopen drie dagen hele schoolklassen, verliefde stelletjes en families heb zien doen. Maar wie kent het verhaal nog van de Bremer Stadsmuzikanten? Ik wist het niet meer en ging op zoek in Bremen.
Ik zet alle vooroordelen over boord en koers deze zondagmiddag naar Arnhem voor de jaarlijkse vlootschouwdagen van Feenstra Rijn Lijn. Ten zuiden van de Gelderse hoofdstad rijden we ons klem in een voetbalfuik. Motormuizen met zwaailichten, touringcars vol AJAX- supporters op weg naar het GelreDome. Voor ons busjes met knipperende letterborden ‘verboden in te halen’. Wij dachten rustig naar Arnhem af te reizen om kennis te maken met enkele riviercruiseschepen die dit weekend aan de Rijnkade liggen afgemeerd. Het begint allemaal anders dan gedacht. Maar we eindigen ook met andere ideeën dan verwacht. We kijken terug op een gezellige middag aan boord met leuke ontmoetingen en op ieder schip weer een warme ontvangst met koffie, thee en taart. Volgend weekend, 7 en 8 februari, ben je van harte welkom in Rotterdam. Durf jij?
Dit weekend viert Berlijn met de rest van de wereld dat de Muur op 9 november 1989 is gevallen. Licht en vrede zijn de grote themas. Door de stad loopt dit weekend een lichtgrens van 12 kilometer. Van de Bornholmer Straße bij het Mauerpark in het noorden tot de Oberbaumbrücke bij East Side Gallery in het zuiden.
De 8000 Lichtballonnen die vrijdag 7 november om 17.15 uur aan gingen, hebben allemaal een adoptiefouder. Deze peettante of –peetoom geeft zijn ballon met vredeswens zondagavond 9 november 2014 om 19.15 uur de vrijheid. Lees verder Berlijn viert de Lichtgrenze→
Waar begin je met een verhaal als je als één van de eerste gasten drie dagen aan boord bent geweest van de Quantum of the Seas? Dit is het nieuwste cruiseschip ter wereld dat 31 oktober jl. in Southampton werd geïntroduceerd. Mijn hoofd zit nog zo vol indrukken dat ik niet weet waar ik moet beginnen. Dan eerst de foto’s bekijken … ajj 941 foto’s en nog tientallen videoclips!! Mooie herinneringen stromen mijn hoofd weer in. Laat ik beginnen met een lijstje van de top 5 dingen die me het meest zijn opgevallen. Dan beschrijf ik later, in aparte verhalen, meer over alle innovaties aan boord van de Quantum of the Seas. Laat je verrassen…
Het worden een paar groene dagen, ons verblijf in Frankfurt. Als gastheer Tom ons welkom heet in zijn airbnb aan de Sandweg, vertelt hij dat Frankfurt de meest groene stad van Duitsland is. Hij vouwt de kaart voor ons open en wijst de verschillende stadsparken aan. Dat spreekt ons wel aan. We pakken onze fietsen en sturen richting de Main. Als we de Sandweg uitrijden, fietsen we zo het eerste park in. Wanneer we ’s avonds de dag afsluiten aan de Berger Weg met een echt Frankfurter maaltijd stroomt de groene saus rijkelijk over ons bord. Ga je mee op ons groene avontuur?
Het ‘Mauermuseum’ is in de volksmond beter bekend als ‘Checkpoint Charlie’. In het drieluik over 25 jaar Berlijnse Muur mag een bezoek aan deze historische plek niet ontbreken. Veel mensen kennen het nog van hun schoolreisje naar Berlijn in de jaren zeventig en tachtig in de vorige eeuw. Anderen passeerden deze grensovergang met de eigen auto. Strenge controles voor bus, auto en inzittenden. Spiegels onder de auto om eventuele vluchtelingen te kunnen traceren. Altijd weer een moment waarop je even je adem inhield en beslist geen grapjes maakte met de ’Grenzbeamte’.
Check Point Charlie van controlepunt naar foto-moment
Anno 2014 is de ervaring op deze plek totaal anders. De grensovergang van weleer ademt nu sfeer van een kermisattractie, Je kunt tegen betaling op de foto met’ Rus’ of ‘Amerikaan’. Aan jou de keuze.
Iconen van weleer bij Museum am Checkpoint Charlie
Haus am Checkpoint Charlie De 43,1 km lange Muur tussen Oost- en West-Berlijn bestond op de meeste locaties uit twee muren met daar tussenin een openstuk niemandsland of de rivier de Spree. Dit om te voorkomen dat de mensen van oost naar west zouden vluchten. De talrijke vluchtpogingen staan centraal in ‘Haus am Checkpoint Charlie’.
In 1985 was ik voor het eerst op deze plek. Het museum was toen veel kleiner en lag in mijn herinnering direct aan de Muur. Eén van de dingen die me sterk is bijgebleven is het smalle raam in de buitenmuur. Via dit raam keken we om beurten even naar het oosten.
Alleen al het naar buiten kijken, het gluren over de Muur veroorzaakte een zekere spanning. Voor deze opening zit nu een plank.
You are leaving the American sector! Haus am Mauer
Het huidige ‘Mauermuseum’ is vele malen groter dan de oorspronkelijke expositie ( twee-en-halve kamer) die in oktober 1962 werd geopend. Zo is hoek op de eerste verdieping met de Friedrichstraße nu grotendeel van glas. Hierdoor heb je een weids uitzicht over de Zimmerstraße en de Friedrichstraße. Niks gluren naar het oosten, nu een brede blik naar alle kanten. Niks niemandsland, nu volop attracties zoals ‘Black Box Kalte Krieg’, het Asisi panorama ‘die Mauer’ en even verderop een grote luchtballon van ‘der Welt’.
Pratende tas Ik zie ook enkele oude bekenden zoals de twee koffers op een rek waarin een Fransman zijn bruid uit het oosten smokkelde, de auto waarin een vluchteling een veilige plek vond in een benzinetank en de boodschappentas die opeens begon te spreken omdat er een klein jongetje in zat.
Tussen 13 augustus 1961 en 8 november 1989 zijn meer dan 5000 vluchtpogingen gelukt. De creativiteit die alleen al het idee aan vrijheid bij mensen naar bovenhaalde is indrukwekkend. Sommige vluchtpogingen zijn werkelijk geniaal zoals een mini onderzeeër en de luchtballon van papier waarin twee families naar het Westen zweefden. Deze laatstgenoemde poging is verfilmd in “Mit dem Wind nach Westen” en wordt dagelijks om 17.30 uur in het museum vertoond.
Van Ghandi tot Walesa Nieuw voor mij zijn de uitbereidingen over de wereldreligies, de expositie ‘Von Gandhi bis Walesa’ en de strijd in bijvoorbeeld Afghanistan. Mijn verwachting is dat wanneer de huidige spanningen aan de Krim uit de hand lopen, dit historische moment straks ook een plekje krijgt in dit museum.
Het ‘Mauermuseum’ staat stijf van de informatiepanelen. Elk stukje muur is voorzien van foto’s of teksten. Af en toe begint het me te duizelen, de informatiestroom houdt maar niet op. Dagelijks worden er verschillende films gedraaid ’s Morgens om 09.30 komt ‘Das Wunder von Berlin’ op het witte doek en de museumdag eindigt steevast met de vertoning van ‘Mein Kampf’ om 19.30 uur. Alle filmvertoningen zijn bij de entreeprijs inbegrepen.
Mauermuseum Haus am Checkpopint Charlie
Friedrichstrasse 43-45 – D 10969 Berlijn – Kreuzberg
365 dagen per jaar geopend van 09.00 tot 22.00 uur
U-Bahn lijn 6 halte Koch Straße; U-Bahn lijn 2 halte Stadt Mitte; buslijn M29s
Tip… Asisi panorama
In Panorama Asisi voel je nog de angst van gluren over de Muur
Om nog een beetje van de spanning te ervaren rondom de Muur van weleer, kan ik een bezoek aan het Asisi panorama ‘Die Mauer’ van harte aanbevelen. Speciaal voor dit panorama is een ronde hoge cilinder gebouwd, op enkele meters vanaf Checkpoint Charlie op de hoek Friedrichstraße/ Zimmerstraße.
De beelden , gesprekken en teksten in dit panorama nemen je mee terug naar het Berlijn van de jaren tachtig van de vorige eeuw. De bedenker en maker van dit panorama, Yadegar Asisi, woonde zelf in de tachtiger jaren in de wijk Kreuzberg. Zijn eigen ervaringen en beelden zijn meegenomen in het totaal beeld. Je bent getuige van een herfstdag uit het leven van de Kreuzbergers. Aan de ene kant zie je de grijze muren van huizen aan de Sebastianstraße met daarop de felle kleuren van reclamebeelden uit die tijd. Aan de andere kant van de Muur, richting ‘Berlin Mitte’, zie je de grijze muren van de huizen in het Oosten voorzien van DDR-teksten in rood en wit.
Rechts ben je onderdeel van de anarchie in Kreuzberg, links zie je de Muur en de versperringen. In het midden is de trap waarop mensen vanuit het westen nieuwsgierig naar het oosten kijken. Zij worden op hun beurt weer bekeken door de wachters in de uitkijktoren in Oost.
De hele opzet met de beelden, de belichting en de gesproken teksten gaven mij het gevoel van een déjà vu. Ik ervaar weer even wat ik voelde toen ik in 1985 zelf op zo’n uitkijkpost stond.
Asisi Panaroma ‘Die Mauer’ nog te zien tot eind 2014
Reissuggesties
Overweeg bij je reisopties naar Berlijn ook eens de trein. Je rijdt in vijf uur van station Deventer naar Berlijn Haubtbahnhof (Hbf). Heerlijk ontspannen en geen gedoe met eventueel extra (lees over) bagage.
Voor het vervoer in Berlijn is de ‘Berlin Welcome card’ een ideale reisgenoot. 2,3 of 5 dagen gratis openbaar vervoer en kortingen op ruim 200 attracties. 2 Dagen v.a. € 18,50 online te bestellen o.a. bij de Visit Berlin
Filmtip
Wil je meer weten over het leven in het voormalige Oost-Berlijn huur dan de film ‘Goodbey Lenin’ Het scenario is geschreven door Bernd Lichtenberg en de film is geregisseerd door Wolfgang Becker.
