Vrouwen in De Stijl, Peggy en Nelly, voorvechters van de Stijl (omslagboek).
Vrouwen in De Stijl
2017 - De Stijl100jaar
Het STIJL-jubeljaar loopt ten einde. In dit laatste blog neem ik jullie mee in de zoektocht naar de Vrouwen in de Stijl. We hebben dit jaar gezien dat alle leden van De Stijl mannen waren. Je vraagt je af: Waren er dan geen vrouwen betrokken bij deze avant-gardebeweging? JA, dat waren ze wel, maar niet als zelfstandig kunstenaar. Vrouwen als Peggy Guggenheim en Nelly van Doesburg speelden een essentiële rol in de promotie van De Stijl. Conservator Doris Witgens van Museum de Lakenhal las menige brief en kwam tot mooie ontdekkingen. Haar bevindingen en de rol van vrouwen in De Stijl kun je lezen in haar boek ‘Peggy Guggenheim en Nelly van Doesburg: Voorvechters van De Stijl’, dat onlangs is verschenen.
Jean Arp & Sophie (Arp) Taeuber
Niet besproken op het symposium, maar ik wil dit echtpaar wel graag vermelden. Hun verhaal kun je hier lezen.
Deze tentoonstelling is wegens succes verlengd
tot en met 13 mei 2018 Je bent welkom in het Kröller-Müller Museum
Affiche voor de Batavier-lijn (1916) Bart van der Leck
Helene Kröller-Müller &Bartvander Leck
1e woensdag van de maand: 2017 De Stijl 100 jaar
Wat was de invloed van Helene Kröller-Müller op het werk van Bart van der Leck? Wat liet de vernieuwende kunstenaar Van der Leck zien aan zijn mecenas? Welke rol speelde geld in de ontwikkeling van de nieuwe kunststroming? Om antwoord te vinden op deze en nog meer vragen en over het ontstaan van de Stijl, zijn de conservatoren van het museum in hun archieven gedoken. Ze hebben de briefwisseling tussen kunstenaar en opdrachtgever weer opnieuw gelezen. Het depot, de archieven en de brieven zitten boordevol rijke ingrediënten. Hiermee is geheel uit de eigen collectie, een unieke tentoonstelling samengesteld. Tijdens ‘De mecenas en de ‘verversbaas’’, mag je rondneuzen in de keuken van De Stijl.
Het Stijl-avontuur begint in het kantoor van Helene Kröller-Müller. Op haar bureau ligt een schrift waarin adviseur Bremmer de kunstaankopen bij hield. Op de opengeslagen bladzijde staan ook werken die je in deze zaal kunt zien.
Het wordt een STIJL – vol najaar. Want ook in het vierde kwartaal van dit STIJL-jubeljaar wordt er op allerlei locaties van alles georganiseerd. Graag attendeer ik je op de komende tentoonstellingen en evenementen. En wie weet, zien we elkaar in Drachten, in Eindhoven of het Kröller Müller Museum.
1 oktober 2017 – 14 januari 2018
De Stijl en Constructivisme Bart van der Leck, Theo van Doesburg & Naum Gabo
Museum8888 sluit dit STIJL-jubeljaar af met een heel eigen verhaallijn. In De Stijl & Constructivisme krijg je een overzicht te zien van (Stijl)kunstenaars die actief waren tijdens het interbellum in Noord-Nederland. Op verschillende momenten worden er ook uitstapjes gemaakt naar kunst uit Duitsland (Bauhaus) en Rusland. In deze twee landen werd de kiem gelegd voor het Constructivisme.
@@@
14 oktober 2017 – 2 april 2018
De mecenas en de ‘verversbaas’ Helene Kröller Müller en Bart van der Leck
Eén van de schatkamers van De Stijl vind je in op de Hoge Veluwe. De collectie van het Kröller Müller Museum bevat werken van o.a. Gerrit Rietveld, Theo van Doesburg, Piet Mondriaan en Bart van der Leck. De laatste was een van de favoriete kunstenaars van Helene Kröller Müller. Zij ondertekende een contract met hem voor meerdere jaren (1912-1918), waarin hij verzekerd was van een salaris en zij het recht had op de eerste koop van zijn werk. Door deze samenwerking kreeg de mecenas 42 schilderijen en 400 tekeningen van Van der Leck in haar bezit.
Sneak preview
In 1914 trad Van der Leck zelfs in dienst van de firma Müller & Co. Hier was Helene’s echtgenoot, Anton Kröller, directeur. Voor het hoofdkantoor de firma maakt Van der Leck o.a. een groot glas-in-loodraam, posters voor hun Batavierlijn en mozaïeken voor hun kantoor in Londen. Tevens maakt Van der Leck kleurontwerpen voor interieurs, zoals voor het jachthuis op de Veluwe Sint Hubertus. Het accent in deze expositie ligt op het oeuvre van Van der Leck al dan niet in samenwerking met zijn beschermvrouw en zijn discussie met de Stijl-collega’s.
@@@
21-29 oktober 2017
Eindhoven – Dutch Design Week & World Design Event
Het thema voor de komende Dutch Design week is: Stretch. Hiermee wil de organisatie zowel de deelnemers als het publiek stimuleren om zich extra in te spannen én je eens buiten je comfort zone te wagen. Dutch Design is yoga voor de hersenen, het zijn rekoefeningen voor wie niet vast wil roesten.
Stretch wordt gezien als de essentie van design. Door de geest ‘uit te rekken’ ontstaat ruimte om te vernieuwen. Ruimt3e om te veranderen, van richting, of van werkwijze of je visie op de wereld. Door te stretchen kun je over grenzen heen gaan en een nieuwe standaard definiëren. Wat al dat oprekken bij de deelnemende ontwerpers voor gevolgen heeft gehad, kun je vanaf 21 t/m 29 oktober zien in een wervelende show in Eindhoven. Kijk hier voor het (voorlopige) programma
Muziek programma
Dat Dutch Design meer is dat ontwerpen bewijst het eigen muziek programma. In de week van 21 t/m 29 oktober komen meer dan 70 (inter)nationale artiesten naar de Brabantse Lichtstad. Op allerlei locaties in de stad en in de evenementenlocaties zullen ze optredens verzorgen. Leg je oor te luister bij de toekomst van muziek. Bezoek workshops, exposities en ontdek innovatief podiumdesign.
Nieuwe Podcast verhalen
Voor treinreizigers is in voorgaande edities van De Dutch Design week een audiotour ontwikkeld. Manon van Hoeckel won in 2016 de NS Design Challenge met haar audiotour Luisterruit. Van Hoeckel is dit jaar uitgenodigd om drie nieuwe afleveringen te schrijven voor deze podcast. Samen met Tom Loois heeft ze deze nieuwe afleveringen samengesteld. Tijdens je treinreis kun je luisteren naar alledaags design en het doel en de toekomst van dit project. Via Soundcloud en bestaande podcast apps kun je de afleveringen van Luisterruit tot je nemen. Tijdens de Dutch Design Week worden er speciale treinstellen richting Eindhoven ingezet waarin koptelefoons worden uitgedeeld. Zo kun je al lekker in de juister stemming komen.
Volg the Dutch design Week ook via Social Media #ddw17
@@@
2017 – 100 jaar De Stijl #mtdd
In 2017 vieren we het eeuwfeest van De Stijl. Iedere eerste woensdag van de maand publiceer ik een verhaal over mijn ontdekkingen in dit jubeljaar. In deze serie zijn de volgende verhalen eerder verschenen:
Eeuwfeestvan De Stijl in het Stedelijk Museum in Amsterdam
Mondriaan tot Dutch Design(introductie op het jubeljaar)
Peter Alma, van Stijl naar communisme in Museum Arnhem
Ontdek het Mondriaanhuisin Amersfoort (zijn geboortehuis)
Als je aan De Stijl denkt, zie vaak als eerste de schilderijen van Mondriaan op je netvlies. Ook de architectuur en interieurs van deze stroming zijn wereldberoemd. Gerrit Rietveld, Theo van Doesburg , Cornelis van Eesteren en JJP Oud ontwierpen STIJLvolle interieurs, meubels en gebouwen. Maar waar baseerden zij hun ideeën op? Het Gemeentemuseum in Den Haag gaat terug naar de wortels van De Stijl. Die liggen verder weg dan verwacht. Samen wroeten in de expositie Architectuur en interieur, het verlangen naar Stijl. 150 Werken waaronder schetsen, maquettes, meubels en een kinderslaapkamer zijn voor je geselecteerd.
Tijdens de Wandeling IN STIJL door Leiden, stap je in de voetsporen van Theo van Doesburg. In oktober is het 100 jaar geleden dat het eerste nummer van kunsttijdschrift De Stijl verscheen. Van Doesburg woonde in die dagen met zijn nieuwe lief Lena, aan het Kort Galgewater nr 3. Via zijn publicatie liet hij de wereld kennis maken met nieuw gedachtegoed in kunst, architectuur en ontwerpers. In deel zeven van deze rubriek, volgen we de voetsporen van Van Doesburg in Leiden en verkennen we het nieuwe Pop up Openluchtmuseum de Lakenhal.
Tijdens het eeuwfeest van De Stijl is De Ontdekking van Mondriaan een groot feest. Het Gemeentemuseum in Den Haag heeft voor deze verkennende expeditie een prima wandelplan. De expositie ‘De ontdekking van Mondriaan’ neemt je mee van Amsterdam via Parijs, Laren, wederom Parijs en Londen naar zijn laatste woonplaats New York. Je maakt deze zomer een Mondriaan ontdekkingsreis te voet in je eigen tempo. Geen gedoe met vliegen, overbagage en wachttijden. Ontdek de vrijheid en genialiteit van één van Nederlands beroemdste schilders. Maak van deze zomer een STIJLvolle zomer. Volg het laatste Stijl-nieuws via #mtdd.
In deel twee van The poetry of forms, gaan we verder vanaf het moment waarop Hans Arp, kunstenares Sophie Taeuber ontmoet.
Sophie Taeuber
Tijdens de tentoonstelling bij Tanner ontmoet hij kunstenares Sophie Taeuber, zijn latere partner in kunst en zijn eerste vrouw. Ook van haar zijn in deze tentoonstelling enkele werken te zien. Samen maken ze in 1918 een duo-collage (zonder titel). Deze compositie is opgebouwd uit 30 gelijkvormige rechthoeken. Ze verschillen van kleur en materiaal. Hans en Sophie waren samen op zoek naar de rol van het toeval. Hun zelf gestelde beperkingen in dit experiment waren de uniforme afmetingen, een lineaire horizontale en verticale ordening en een beperkt kleurgebruik.
Naast dit gezamenlijke vormexperiment, dwaalt Hans volop rond in zijn fantasiewereld, op zoek naar vormenland. Je ziet hier houtsnede in perfecte symmetrie (Fantastische gebeden 1916) en twee jaar later organische vormen in Vijfentwintig gedichten.
De wolkenherder (1953) Jean Arp – Dit beeld is de lieveling van veel kinderen
Maak kennis met Hans Jean Arp in Het Kröller Müller Museum op de Hoge Veluwe.
In de expositie The poetry of Forms, deelt Arp op poëtische wijze zijn beeldende taal en aaibare kunst. Hier ontdek je de voortdurende wisselwerking tussen de beeldende kunst en de poëzie in het werk van Arp. Volgens Hans Arp moet kunst niet de natuurlijke wereld nabootsen maar haar eigen natuur volgen. Ik fiets door de prachtige natuur van ons Nationaal Park De Hoge Veluwe om de kunst van Hans Jean Arp te ontdekken.
Zin om mee te gaan?
Papegaaienburt Drachten – architect Cees Rienks de Boer – kleurenschema Theo van Doesburg (1921)
VanDoesburginSTIJLvolDrachten
2017 - De Stijl100 jaar
Ook Noord-Nederland viert 100 jaar de Stijl. Theo van Doesburg raakte bevriend met de gebroeders Rinsema uit Drachten. Architect De Boer kreeg de opdracht om in deze Friese stad een wijk te bouwen voor de middenstand. Hij gaf Van Doesburg opdracht voor het kleurenschema van dit woningbouwproject. De huizen in de Papegaaienbuurt staan er bijna honderd jaar later nog, net als Rijks Landbouw Winter School. Opvallend in Drachten is de enthousiaste deelname van de lokale middenstand met het themajaar. Museum, ondernemers en bewoners hebben er samen een STIJLvol centrum van gemaakt. Ik zou zeggen: niet langer wachten, ga deze zomer eens naar Dr8888.
We kijken alvast even vooruit: Op 7 maart 2022 is het 150 jaar geleden dat Piet Mondriaan in Amersfoort het levenslicht zag. Het gezin Mondriaan woonde op dat moment op de huidige locatie van het Mondriaanhuis. Met het oog op deze herdenking is er al een concept voor een feestelijk programma: Het feest van de verbeelding. Naast het Mondriaanhuis worden verschillende andere culturele instellingen in Amersfoort, uitgenodigd speciaal ter gelegenheid van dit komende 150-jubileum een programmaonderdeel in te brengen voor een groot stadsprogramma dat start op 7 maart 2022.
Jean Arp & Sophie (Arp) Taeuber
