Dingen die je niet moet schilderen, is de titel van de expositie van de Duitse kunstenaar Cornelius Völker. En waar denk jij nu aan? Niet aan bloederige pleisters, gebruikte tampons, geplet fruit, koffievlekken op een tafel, amfetamine-pillen, de achterkant van een gekrulde haardos of stapels kranten? Juist dit en nog meer schildert Völker levensecht. Museum MORE heeft drie zalen voor hem ingericht, met 100 werken voor zijn eerste museale tentoonstelling in ons land.
Wie is Cornelius Völker?
In 1965 zag Cornelius Völker in het Duitse Kronach (Beieren) het levenslicht. Na de middelbare school verhuist hij naar Noord-Rijn Westfalen voor een studie aan de Kunstakademie Düsseldorf (1989-1995). Hier volgt hij onder andere colleges bij de beroemde Duitse kunstenaars A.R. Penck (1939-2017) en is hij master student bij Dieter Krieg (1937-2005). Tien jaar later wordt Völker zelf geïnstalleerd als hoogleraar schilderkunst aan de Kunstakademie van Münster. Gelijktijdig opent de kunstenaar een atelier in New York (2005-2015). Afwisselend werkt hij tien jaar in de Verenigde Staten en in Duitsland. Sinds 2018 is Cornelius Völker lid van de Noordrijn-Westfaalse Academie van Wetenschappen, Geesteswetenschappen en de Kunsten. Völker woont en werkt nu in het Duitse Düsseldorf. Naast verschillende exposities in Duitsland, is zijn werk te zien in musea in Amerika.
Verschijnen en verdwijnen
In de ruim dertig jaar dat Völker actief is als schilder, heeft hij zich ontwikkeld tot een van de meest markante figuratieve schilders van zijn generatie in Duitsland. In zijn werk is Völker steeds op zoek naar het thema tijd. Hij zoekt naar de kwetsbaarheid en vergankelijkheid van het (menselijk) bestaan. In elk onderwerp dat hij schildert, speelt ‘tijd’ een rol. Zijn schilderijen gaan over het verschijnen en verdwijnen van dingen. Je ontdekt het hier in ontluikend groen, verdorde bloemen, stapels (oude) kranten, een stuk kleding en personages die hij weergeeft. Op allerlei manieren ontdek je hier hoe Völker op een gelaagde manier het begrip de tijd weergeeft.
Bevroren in tijd & ruimte
Het thema tijd zie je ook terug in de vervliegende en verstuivende wolkenpartijen. Ze waaien niet weg, ze lijken bevroren in tijd en ruimte te hangen. Völker geeft de wolken een fragiele, raadselachtige aanwezigheid door zijn kleurstelling. Hier zie je wolken in oranje en paarse tinten in plaats van clichématige witte wolken aan een strak blauwe lucht. De kunstenaar isoleert zijn onderwerp vaak van een zichtbare omgeving. Zijn beeldkeuze doet hierdoor bijna abstract aan. Völker kent zijn klassiekers maar geeft er een 21ste-eeuwse draai aan.
Cavia’s als popsterren
Dieren komen regelmatig voor in zijn werk. Hier hangt een serie harige honden. Het populaire huisdier de cavia wordt door Völker geschilderd als een poster: gekleurd en met durf. Iets verderop hangt een pop-art-achtig, doekvullend stuk chocolade. Verderop in de zaal liggen stapels kleurrijke boeken en kranten. Cornelius Völker werkt het meest met liggende doeken. Hij werkt niet op de ezel, waardoor hij het werkproces optimaal kan blijven controleren. Op deze manier kan de verf ook niet per ongeluk naar beneden druipen. Het resultaat zijn kleurrijke, expressieve schilderijen die een nieuwe, moderne invulling geven aan traditionele figuurstukken en stillevens.
Geen taboe
In de 21ste eeuw lijkt geen enkel onderwerp meer taboe in de kunst. Völker rekt de grens op met beelden die alledaags lijken, maar die wij meestal (zo) niet zien. De kunstenaar schildert onder andere glanzende wapens en bebloede tampons. Hij kiest kalende mannen als centrale figuur. Het zijn eigenlijk allemaal dingen die je niet hoort te schilderen. Met penseel, olieverf en doek tilt Völker alledaagse dingen op tot grote hoogte. Oké, geen taboes meer, maar ik moet af en toe wel even slikken van wat ik zie. Ik ben blij dat de bebloede tampons in een aparte ruimte hangen.
Things You Shouldn’t Paint, van Cornelius Völker is tot en met 26 juni 2024 te zien in Museum MORE in Gorssel.
De tentoonstelling is tot stand gekomen in nauwe samenwerking tussen het Kunstpalast Düsseldorf en Museum MORE.
Nu ook te zien in musea MORE
Aan ’t water, 50 watergezichten en 12 watergedichten, in de Tuinzaal tot en met 23 september 2024.
Keuze uit de eigen selectie – 100 jaar modern realisme
Museum MORE Kasteel Ruurlo
Het had ook anders kunnen zijn, van Koos Buster is nog tot en met 25 mei te zien in Ruurlo.
© tekst en foto’s Wilma Lankhorst
© gebruik van de afbeeldingen met dank aan en met toestemming van Museum MORE, de kunstenaars en alle bruikleengevers.