Heb je misschien nog reisplannen voor de komende herfstvakantie? Zo ja, heb je al eens aan het Duitse Weimar gedacht? Ik geef toe, dit is niet de eerste Duitse stad waaraan je misschien denkt. Maar als je van verrassingen en afwisseling houdt, is Weimar in Thüringen een overweging zeker waard. Weimar de stad van o.a. Bauhaus, Henry van de Velde, Goethe, Schiller, Franz List en de rivier de Ilm. Ik deel graag zeven tips met je voor een bezoek aan deze veelzijdige stad in Thüringen.
corona-update
Kijk hier voor de laatste updates voor reizen naar Duitsland.
Sinds 2 oktober 2020 is bijna heel Nederland tot risicogebied verklaard. Alleen inwoners van Limburg en Zeeland mogen nog zonder coronatest naar Duitsland reizen. Alle andere reizigers hebben een negatieve coronatestverklaring nodig die maximaal 48 uur oud is voor je eerste aankomst in Duitsland.
Tip 1: Bauhaus Museum
Vorig jaar was het 100 jaar geleden dat Bauhaus in Weimar de deuren van de multidisciplinaire kunstopleiding opende. Dat eeuwfeest is bij onze oosterburen grootst gevierd o.a. met tentoonstellingen in Berlijn en met de opening van twee unieke musea. Zo kreeg Dessau een eigen Bauhaus Museum én hetzelfde was het geval in Weimar. Aan de rand van het Weimar Hallenpark ligt nu een vier verdiepingen tellend museum waarin je de geschiedenis van Bauhaus kunt leren en enorm veel producten en ontwerpen in het echt kunt zien. Er zijn drie verdiepingen met expositieruimtes en in de kelder vin je een groot café, volledig in Bauhaus-stijl en een museumwinkel voor bijzondere producten.
Bekijk hier de sneak preview van het Bauhaus Museum Weimar
Mijn suggestie
Koop de ‘Kombikarte Moderne 2020’ (t.w.v. € 15) bij je eerste bezoek. Hiermee kun je vijf (geselecteerde) musea in Weimar bezoeken. De entree voor het Bauhaus Museum alleen is € 10, dus tel uit je voordeel. Er is ook een speciale Bauhaus app die je gratis kunt downloaden, zodat je zelf een privé rondleiding kunt regelen. Kijk hier voor meer informatie over je bezoek aan dit museum. Calculeer gerust twee-en-een-half uur bezoektijd in, je zult je hier niet snel vervelen.
Mondkapje verplicht in Duitse musea
In Duitsland hoef je een museumbezoek niet vooraf online aan te melden. Je bent wel verplicht het gehele bezoek een mondkapje te dragen.
Tip 2: Haus am Horn
Naast alle theorieën en een uitgebreid historisch overzicht, vind ik het altijd extra leuk om vertaling naar de werkelijkheid te zien. Hoe ziet volgens de Bauhaus-visie een gebouw of woning er in het echt uit? Hoe voelen de ruimtes aan? Die ervaring krijg je in Haus am Horn (Am Horn is de straatnaam waaraan dit pand ligt). Dit gebouw is in 1923 als tijdelijke expositieruimte gebouwd, maar het is gelukkig voor alle Bauhaus-liefhebbers blijven staan. Het complex is ontworpen door de jongste Bauhaus ontwerper en schilder Georg Muche.
Het hart van dit huis is de woonkamer, op vloer staan suggesties voor de inrichting. Via deze ruimte loop je rechtsom via de (gescheiden) slaapkamer voor hem en haar naar de ruime en kleurrijke kinderkamer. Vooral het ontwerp van de kinderkamer en de keuken spreken me erg aan. George Muche heeft aan veel details gedacht en toch blijven de ruimtes overzichtelijke en ruimtelijk.
Mijn suggestie
Haus am Horn ligt aan de rand van een van de grootste parken van Weimar. In deze groen oase wordt veel gewandeld, gefietst en we zien families op een picknick-kleed. In dit park ligt ook Goethes Tuinhuis.
Tip 3: Schiller woonhuis en -museum
Op de markt voor het theater van Weimar, staan de bronzen beelden van Friedrich Schiller en Johann Wolfgang (von) Goethe. Als vrienden staan ze naast elkaar. Beide schrijvers en filosofen hebben allebei geruime tijd in Weimar gewoond, gewerkt en ze zijn er allebei overleden. Ze hebben er allebei een indrukwekkend huis nagelaten dat een bezoek zeker waard is. Het imposante Goethe Huis met aangrenzend museum, heeft de naam, maar ik ga naar het meer compacte woonhuis van Schiller in het centrum van de stad.
Het leven en werk van Friedrich Schiller (1759–1805) ontvouwt zich aan je in de verschillende kamers van het Schiller woonhuis. Het begint met een schilderij waarop je de jonge Schiller ziet. Hij rust uit tegen een boom. Schiller is op de vlucht voor de Hertog van Württemberg, wiens woede hij op zijn hals heeft gehaald met zijn eerste toneelstuk ‘Die Räuber’ (1781). In de volgende ruimte ontdek je in welke steden Schiller daarna is geweest, vóór hij in 1795 in Weimar kwam wonen. In 1790 is hij getrouwd met Charlotte en samen kregen ze vier kinderen.
Dichten in de nok
Schiller had zijn slaap- en werkvertrekken op de bovenste verdieping van het huis. Zo werd hij het minst gestoord door de bezoekers en de kinderen. Bij binnenkomst krijg je een gratis audio (Engels of Duitstalig). Hierdoor kun je zelf je tempo bepalen. De audio geeft uitgebreide achtergrondinformatie over de ruimte en de bewoners van dit mooie huis. De slaap- en werkkamer van Schiller wordt door de meeste bezoekers als het hoogtepunt ervaren. De meubels in dit vertrek zijn nog origineel. Op de stoel die je hier ziet, zat Schiller en schreef hij o.a. De bruid van Messina (1803) en Wilhelm Tell (1804). In het bed dat in de hoek achter zijn bureau staat, sliep hij en stierf hij op 9 mei 1805.
Lees hier alle details voor een bezoek aan het Schiller Woonhuis in Weimar. Achter het oorspronkelijk woonhuis is later een expositieruimte gebouwd. Tijdens mijn bezoek heb ik hier de tentoonstelling van Delacroix tot Warhol gezien.
Tip 4: Ilmtal-Radweg
Naast het rijke culturele verleden bieden Weimar en haar directe omgeving veel groen voor rust en ontspanning. Tussen de bebouwde stadsgrens en door het Park an der Ilm stroomt de gelijknamige rivier de Ilm. Deze rivier vindt zijn oorsprong in het midden van het Thüringer Woud. Op de oevers van de bijna 130 kilometer lange rivier is de Ilmtal-Radweg (123 km.) uitgezet. Bordjes met daarop een fietser in een blauwe lijn en met de aanduiding Ilmtal wijzen je eenvoudig de weg. De rivier stroomt naast Weimar ook door Apolda en stroomt vandaar uit naar de deelstaat Saksen-Anhalt. Hier mondt ze uiteindelijk uit in de Saale. De Ilm is de vierde langste rivier van Thüringen. De andere drie zijn de Saale, de Werra en de Unstrut. Zowel langs de Saale (403 km. Saaleradweg) als langs de Unstrut (113 km. Unstrut-Radweg) zijn fietsroutes uitgezet.
Tip
De VVV van de Deelstaat Thüringen heeft en speciale flyer samengesteld waarop 13 fietsroutes staan. Deze folder is gratis af te halen bij de verschillende VVV’s in de regio’s of hier online te bekijken.
Al fietsend ontdekken we dat ook veel kunstenaars zich door deze omgeving lieten inspireren. Zo ontdekken we o.a. de Feininger fietsroute, de Maria Pawlowna Promenadenweg, de Franz Liszt-route en de Bachbelevenisfietsroute. Kijk hier op de website van het Duits Verkeersbureau voor alle andere actieve opties in Thüringen.
Tip 5: Museum Neues Weimar
Op loopafstand (circa 500 meter) van het Bauhaus Museum ligt het Museum Neues Weimar. Een van de Grosse Geiste van de kunstenaar Thomas Schütte heet je van harte welkom. Dit museum is in april 2019 heropend en nodigt je nu uit voor een expositie over de Modernen in Weimar. In dit drieluik maak je o.a. kennis met Harry Graaf Kessler, Elisabeth Förster Nietzsche (ja de zus van..) en het artistieke talent Henry Van de Velde (1863-1957) uit België. In drie korte films leer je de drie hoofdpersonen wat beter kennen. Leuk voor ons is dat het grootste deel van de tentoonstelling over Henry Van de Velde gaat.
Henry Van de Velde
Henry Van de Velde is in 1863 in Antwerpen geboren. Hij is opgeleid als kunstschilder en ontwikkelde zich later ook als ontwerper, vormgever en architect. Samen met zijn landgenoot Victor Horta wordt hij gezien als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de art nouveau. Hij staat open voor nieuwe ontwikkelingen. In Weimar richt hij samen met kunstverzamelaar en museumdirecteur Graaf Harry Kessler de Kunstgewerbeschule en de academie van Weimar op. Dit zijn de voorlopers van het Bauhaus van Gropius. Hier in het Neues Museum ontdekken we prachtige interieurs, stoelen, bureaus, lampen en gebouwen die door Van de Velde zijn ontworpen.
Hier kun je online het artikel, ‘Bauhaus Weimar: Haast niet denkbaar zonder Henry van de Velde’ lezen dat Belgische weekblad KNACK aan Van de Velde heeft gewijd.
Tip 6: Haus Hohe Pappeln
Haus Hohe Pappeln is het Huis van de familie Henry & Maria Van de Velde. Net als in Haus am Horn kun je hier ervaren hoe de mensen, in dit geval de familie Van de Velde zelf in hun ontwerpen woonden. In 1907/08 kreeg Van de Velde de kans om net buiten het toenmalige Weimar een stuk grond te kopen. Samen met zijn vrouw heeft hij het ontwerp gemaakt voor dit huis, de complete inrichting en de tuin. Het huis bij de hoge populieren is een totaal kunstwerk (Gesamtkunstwerk).
De audiotour wijst je de weg
Met de audio (bij de entreeprijs inbegrepen) kun je zelf de ruimtes ontdekken. Tot 1917 hebben Henry en Maria Van de Velde met hun vijf kinderen in dit huis gewoond. Nu wonen er nog steeds mensen op de bovenste etage, waardoor je alleen de begane grond (6 ruimtes) en de tuin kunt verkennen. Maar dat geeft al een goed beeld hoe de familie hier woonde en werkte. AANRADER.
Tip 7: Best coffee in town
Na al deze musea bezoeken, wandeltochten en fietsroutes zijn we wel toe aan een goede kop koffie. In ons geval een cappuccino. Na verschillende test hebben we de beste cappuccino gedronken op het terras van het Italiaans restaurant Pomodoro aan de TheaterPlatz.
Leestip
Als je een reis naar Thüringen overweegt en ook graag leest, kan ik je het boek Heimweeland van Kati Naumann (Harper Collins, Amsterdam 2019) aanbevelen. De hoofdpersoon Milla ontdekt, via haar hobby geotracking, de kelder van het voormalige Hotel Waldeshöh van de familie Dressels. Na de Wende van 1989 komt dit hotel én een stuk van het zuidoostelijke gelegen Rennsteigbos in een zogenaamd Sperrgebiet, een stukje niemandsland tussen de twee Duitslanden. In de DDR werd bezit onteigend, en de bewoners verplaatst. Heimweeland gaat over herinneren en loslaten, en over het gevoel vergeten te zijn, maar niet te kunnen vergeten.
© video, tekst en foto’s Wilma Lankhorst
© gebruik van de afbeeldingen met dank aan alle genoemde musea, kunstenaars en bruikleengevers.