In 1980 werd Breda mijn nieuwe woonplaats. Street art, was er toen nog nauwelijks te bekennen. Nu veertig jaar later is deze Brabantse stad een heuse street art attractie geworden. De motor achter deze ontwikkeling is Blind Walls Gallery. Een kleine 90 muurschilderingen vertellen de geschiedenis en verhalen van Breda. Je kunt dit museum op straat gratis ontdekken, individueel of samen met een groep en een gids. Voor mij een uitgelezen kans om 40 jaar na dato Breda weer eens te herontdekken.
Sneakpreview van mijn fietstocht door Breda
Blind Walls Gallery
Een aantal creatieve inwoners van Breda wilde de blinde muren van de stad een andere functie geven en daarmee een nieuw respectvol stadsgezicht creëren. Ze hebben hun krachten gebundeld en presenteren zich sinds 2015 als Blind Walls Gallery. De grijze en grauwe muren van de stad hergebruiken als canvas voor street art kunstenaars. Door de geschiedenis van de stad te verbeelden willen zij de rijke historie van deze Oranjestad weer een nieuw aanzien geven. Het team van Blind Walls Gallery werkt hiervoor samen met de gemeente, woningbouwcorporaties, bedrijven, ontwikkelaars én de bewoners.
Jaarlijks street art festival
Sinds 2015 organiseert Blind Walls Gallery jaarlijkse een street art festival. De deelnemers komen uit binnen-en buitenland. Voor elke muurschildering wordt intensief onderzoek gedaan. Er wordt gekeken naar de locatie en de geschiedenis van een gebouw of bedrijf. Het Stadsarchief van Breda is een van de belangrijkste informatiebronnen, naast de verhalen van de bewoners. De geselecteerde kunstenaars krijgen een uitgebreide briefing toegestuurd en maken op basis daarvan hun eerste ontwerpen. Door d combinatie van street art en cultureel erfgoed is het initiatief van Blind Walls Gallery zowel uniek als toegankelijk voor de Bredanaars, bezoekers en street art liefhebbers. In 2017 is de Brabantse Erfgoedprijs aan Blind Walls Gallery uitgereikt.
Een app wijst je de weg
Als je de app Blind Walls Gallery download kun je zelf een route samenstellen of gebruik maken van de aangeboden tours. Sinds 1 juni 2020 worden er weer wandel- en fietstochten voor maximaal 10 deelnemers aangeboden (dit is wel inclusief de gids!). Denk er wel even aan dat je je komst hier vooraf online even aanmeldt. Je kunt ook, net als ik, een Ov-fiets huren en zelf met de app op onderzoek uitgaan. Zorg er in dat geval wel voor dat je een stuurstandaard voor je mobiel gebruikt, zodat je geen onverwachte bekeuring van € 95 krijgt.
Zelf vooraf huiswerk gemaakt
Met de app heb ik de avond voor mijn vertrek, thuis wat huiswerk gemaakt. Naast de tours staan er ook afbeeldingen van de muren in deze app. Als je op de optie ‘muren’ klikt, krijg je een kaart van Breda waarop de muurlocaties staan. Als je vervolgens op een nummer klikt, zie je een nieuw venster met extra informatie over de gekozen muurschildering. Je ziet dan rechts naast de kaart afbeeldingen van de muurschilderingen. Als je op de muur van je keuze klikt, zie je de naam van de kunstenaar, het jaar waarin het kunstwerk is gemaakt en het adres van de locatie. Scrol verder en ontdek extra foto’s, bijvoorbeeld van het maakproces. Dit informatieblok sluit weer af met de kaart waarop het nummer van de muur die je hebt gekozen een kleurtje heeft.
Ommetje naar ’t Ginneken
Mijn hart gaat altijd nog een beetje sneller kloppen als ik aan ‘t Ginneken denk. Ooit een zelfstandig dorp, maar in 1942 is het geannexeerd door Breda. In onze studententijd stond ‘t Ginneken altijd garant voor een gezellige avondje uit. Deze wijk wordt nu gepromoot als de zuidelijkste en meest Bourgondische plek van de stad. Hier zou Guus Meeuwis zijn lied Brabant geschreven kunnen hebben. Ik fiets voorbij Ome Jan en kom even later op de Ginnekenmarkt bij Moeke Brouwers. Als ik hier fiets gelden de coronaregels nog, de altijd volle terrassen zijn nu leeg, de cafés gesloten. Op de markt zitten mensen met een ‘coffee to go’ onder een boom te genieten van de voorjaarszon.
Studio in het centrum
Na mijn eindexamen verhuisde ik in 1984 naar een studio in het centrum van de stad. Achter de oude schouwburg was een school verbouwd tot studiocomplex. Aan de achterkant van mijn oude woning ontdek ik de grote muurschildering van een van mijn favoriete street art artiesten Collin van der Sluijs. Mijn eerste kennismaking met Collin’s werk was in Heerlen. In 2018 werd de Bloemerstraat in Nijmegen verfraaid met een van zijn werken, in dit geval samen met SuperA. Breda heeft twee muurschilderingen van Collin, een solo werk (Concordiaplein) en een muur in samenwerking met SuperA en kunstenaar/tattoo artiest Rutger Termohlen(Molsparking).
De vogels van Collin
Ik herken Collin’s werk door zijn kleurrijke vogels. Hij heeft meer motieven, maar zijn vogels vind ik ongekend mooi en gelaagd. Net als ik studeerde Collin in Breda, hij aan de kunstopleiding St. Joost, ik toerisme aan het NWIT (nu Breda University of Applied Sciences). Van der Sluijs laat zich als kunstenaar inspireren door zijn eigen leven en zijn dagelijkse ervaringen. Deze vertaalt hij naar zijn eigen visuele stijl op canvas en/of op muren.
Fonetisch alfabet
Mijn street art fietstocht eindigt in het centrum van Breda op het terrein van Molsparking. Hier ontdek je een uitgebreid scala aan muurschilderingen. Van de kleurrijke cartooneske figuren van Hedof illustrator Rick Berkelmans tot de clown en retro-futuristische beelden van Johan Moorman. Van de liefdesverklaringen van Stephen Powers, alias ESPO tot de handgeschilderde reclameborden van Jeff Canham. De laatstgenoemde woont en werkt in San Francisco en staat bekend als ‘sign painter’. Hij maakt o.a. handgeschilderde typografische reclameborden en winkelruiten. In Breda heeft hij negen woorden gebruikt van het NATO fonetisch alfabet. Dit werd o.a. tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikt en verwijst hier naar het militaire verleden van Achter de Lange Stallen.
De street art vrouwen in Breda
Het grote lijst met street art kunstenaars in Breda telt gelukkig ook enkele vrouwelijke artiesten. Op de zijmuur van Tramsingel 84 is de gemuteerde baars geschilderd door de Puerto-Ricaanse kunstenaar Ana Marietta. Maaike Canne, illustrator van o.a. kinderboeken heeft een groot werk gemaakt op schoolplein van KBS Laurentius aan de Van Graverenlaan 18. Haar collega illustrator Evi Hogervorst (uit Breda) heeft in de Houtmarktpassage een werk gemaakt voor een etalage van een winkel. De Oostenrijkse kunstenares Frau Isa schilderde het Kwatta-meisje en de Kwanta-jongen op de muren op een flatgebouw aan de Middellaan.
Bredase Vleugels (2017) © Kelsey Montague. Het idee is gebaseerd op het oorspronkelijk stadswapen van Breda. Hierop is een engel met gespreide vleugels te zien. Deze Bredase engel waakt over het schild met de drie Andreaskruisen.
Whats lift you?
Aan het einde van de fietstocht sta ik op de Oude vest 24 oog in oog met het werk de Bredase Vleugels (2017) van de Amerikaanse kunstenaar Kelsey Montague. Zij is geïnteresseerd in de vraag hoe openbare kunst, interactieve kunst en social media elkaar kunnen kruisen. Door de hashtag #WHATSLIFTYOU nodigt Montague je direct uit tot het maken van een foto èn om deze te delen. Ik bestudeer de twee uitgespreide vleugels en onderzoek hoe ik hier een mooie selfie kan maken. Op dat moment stopt een voorbijganger op een step en hij biedt direct aan om de gewenste foto te maken. Zo neem ik andermaal afscheid van Breda, nu met een mooie street art selfie als aandenken.
Wil je ook nader kennismaken met het museum op straat in Breda, bekijk dan hier de mogelijkheden op de website van Blind Walls Gallery.
@ foto’s, video en tekst Wilma Lankhorst
© gebruik van de afbeeldingen met dank aan Blind Walls Gallery en de deelnemende street-art kunstenaars.
Eerder verschenen in deze rubriek
- Inleiding: welkom in de wereld van street art & graffiti.
- Alternative Berlin Tours & Street Art.
- The Crystal Ship kleurt Oostende
- Kiefernstrasse in Düsseldorf
- De Bajes in Amsterdam.
- Shoreditch Londen.
- Street art in Nijmegen
- Heerlen laat zijn gekleurde muren zien.
- Street art wandeling in Leeuwarden.
- Ontdek street art in het Mexicaanse Cancun.
- Kings of Colors Festival Den Bosch.
- Summer in the city: Rotterdam.
- (Street art) kunstenaar van de maand: Rosalie de Graaf.
- (Street-art) Kunstenaar van de maand: Yasja Ligtelijn.