1960 was voor Joan Mitchell (1925 -1992) een bewogen jaar. In 1959 is ze van Amerika naar Europa geëmigreerd. Niet omdat Parijs haar zo trok maar omdat ze bij haar geliefde, Jean-Paul Riopelle wilde zijn. Samen betrekken ze een atelier aan de Rue Frémicourt nr. 10. In dat jaar hangt haar werk August, Rue Daguerre (1957) op de 2eDocumenta in Kassel.
In 1960 presenteren zowel Galleria dell’Ariete in Milaan als Galerie Neufville in Parijs een solotentoonstelling over Mitchell’s werk. Bij uitgeverij Tiber Press wordt haar dichtbundel The Poems uitgegeven. Deze poëzie-uitgave heeft ze samen met John Ashbery gemaakt. In de familiaire sfeer krijgt ze het verdrietige bericht dat haar moeder kanker heeft.
Het enige werk uit 1960 van Joan Mitchell in het Ludwig Museum in Keulen op de expositie Joan Mitchell Retrospective, her live & Paintings’ is La Chatière (het kattenluik). Ik zal heel eerlijk zijn, ik heb geen katten en ik ben geen kattenfan. Hoe lang ik er ook naar kijk, ik zie het niet. Wat ik wel zie is een heftige kleurencombinatie waarin snelheid zit. Misschien is de kat net door het luikje gesprongen?
Het felle rood is een nieuwe kleur die Mithell in dit schilderij gebuikt. Haar andere doeken die ze eind jaren vijftig schilderde, hebben een veel ingetogener kleurgebruik: verzadigd olijf groen, bordeaux rood, oker en wit zijn hier de hoofdkleuren.
Joan Mitchell, Retrospective, her life and paintings in Museum Ludwig in Keulen. Nog te zien tot 21 februari 2016. Entree Euro 9 (korting met Köln Card € 7,20).
Op donderdagavond is dit museum tot 22.00 uur open.
Wil je meer lezen over Keulen? Lees dan hier verder.
Keulen staat tijdens de kerstperiode bol van de kerstmarkten. Maar liefst zes verschillende marktlocaties doen hun best om de meeste bezoekers naar zich toe te trekken. Maar er is meer!! Deze adventsperiode en in de eerste maanden van 2016 zijn er drie tentoonstellingen te zien waarin een krachtige vrouw centraal staat. In chronologische volgorde zijn dat Agrippina, keizerin uit Keulen, Käthe Kollwitz en de Amerikaanse kunstenares Joan Mitchell. In dit blog een sneak preview van deze kanjers in Keulen.
keizerin Agrippina uit het Capitolijns Museum begroet bezoekers
Keizerin Agrippina (15-59)
De Romeinse Keizerin, Agrippina werd 2000 jaar geleden in Keulen geboren. De DOM-stad viert in 2015 haar dubbele millennium met een tentoonstelling in het Römisch-Germanisches Museum. Nijmegen heeft eerder dit jaar al een voor-feest georganiseerd in Museum het Valkhof. De moeder van Keizer Nero heeft heel wat los gemaakt tijdens haar 45 levensjaren. Drie maal trouwde ze
, de laatste keer zelfs met haar oom, keizer Claudius, die ze later zou laten vergiftigen. Ze baarde slechts één kind, de latere, wrede keizer Nero. Uitgerekend deze enig geborene gaf in 59 n Chr. opdracht om haar te vermoorden. In Keulen maak je nader kennis met haar familie, haar echtgenotes, haar zoon en haar inspiratie voor de huidige stad.
Agrippina Keizerin uit Keulen tot 28 maart 2016 te zien in het Römisch-Germanisches Museum , Roncalliplatz 4, rechts achter de DOM. Entree € 9 p.p. De compacte catalogus (116 p.) kost € 12,95.Met hetzelfde entreebewijs kun je ook de andere collecties van dit museum bekijken. Hier kun je meer lezen over deze verjaardagstentoonstelling.
In april 2015 was het 70 jaar geleden dat de meest bekende kunstenaars van Duitsland overleed. Käthe Kollwitz heeft ons een indrukwekkend oeuvre nagelaten. Haar kleinkinderen delen de grootste overgebleven collectie met het Käthe Kollwitz Museum in Keulen. Hier worden jaarlijks verschillende exposities gehouden waarin de veelzijdigheid van Kollwitz-werk wordt getoond. In ‘Ich will war sein, echt und ungefärbt’ zie je aan de hand van vele studies hoe Kollwitz steeds weer zoekt naar de beste techniek om een bepaalde emotie uit beelden. In deze expositie zie je hiervan mooie voorbeelden zoals ‘de ontmoeting van Maria en haar oudere nicht Elisabeth’ en afscheid van Karl Liebknecht.
Zelfportretten
Kollwitz heeft tijdens haar leven honderden zelfportretten gemaakt. Deels omdat ze soms geen model tot haar beschikking had maar vaak ook omdat ze continue wilde oefenen met verschillende tekenen- en grafische technieken. In 1924 is Kollwitz begonnen met houtsneden. Negen jaar lang heeft ze met deze techniek geëxperimenteerd, waarna ze er in 1933 definitief mee is gestopt.
Käthe Kollwitz, ‘Ich will war sein, echt und ungefärbt’ is nog te zien tot 3 februari 2016 in het Käthe Kollwitz aan de Neumarkt (entree via winkelcentrum en dan met de speciale museumlift naar de 4e etage).
Museum Ludwig, zaal met vier luiken, Expo Joan Mitchell, Retrospective. Her Life and Paintings, ML, Keulen
Joan Mitchell (1925 – 1992)
De jongste van de drie kanjers is de Amerikaanse kunstenares Joan Mitchell. Zij wordt geëerd met een oeuvre-tentoonstelling in Museum Ludwig in Keulen. Dat de avant garde-kunststroming in Amerika begon als een mannenclub, belemmerde Joan Mitchell niet om haar eigen expressieve schilderstijl, binnen de New Yorkse school te ontwikkelen en uit te dragen. Mitchell zocht, probeerde én ontwikkelde zo een eigen abstracte schilderstijl. Ze liet zich inspireren door muziek (jazz), gedichten en landschappen. Het werk van haar mannelijke collega’s en tijdgenoten zoals Jackson Pollock, Willem de Kooning en Franz Kline kreeg veel meer waardering en belangstelling dan dat van haar en haar vriendin Elaine de Kooning (inderdaad de vrouw van onze landgenoot Willem).
Kindertekening
Maar in Keulen staat Joan Mitchell nu vol in de schijnwerpers in haar solotentoonstelling Joan Mitchell, ‘Retrospective. Her Life and Paintings. Het team van het Ludwig museum heeft haar werk gastvrij ontvangen. De terugblik begint met haar vroege werk uit de jaren 50 van de vorige eeuw. Links van de eerste zaal is een toegang tot een soort donkere schatkamer. In twaalf vitrines ontdek ik o.a. een kindertekening van Mitchell, enkele diploma’s talrijke schetsboeken en privé foto’s.
Pak een stoel en luister naar Joan’s muziek in Retrospective, her life and paintings Keulen
Luister naar Joan’s muziekkeuze
Zowel op de eerste als op de tweede etage kun je video’s bekijken met interviews (o.a. met Yves Michaud) waardoor je meer inzicht krijgt in haar leven en wat haar dreef. Ook is er een aparte luister- en leeshoek met comfortabel stoelen waarin je met een koptelefoon naar haar favoriete muziek kunt luisteren (o.a. Billie Holiday, Mozart, Beethoven, Bach en Charlie Parker) en gedichten van bijvoorbeeld Frank o’Hara. Het slotakkoord in deze grote tentoonstelling is de zaal met vier vierluiken op de tweede etage. A Small Garden (1980), the Goodbye Door (1980), Edritha Fried (1981) en Minnesota (1980) spatten van de muur. Alsof je een concertzaal van kleurklanken zit.
Joan Mitchell, Retrospective, her life and paintings in Museum Ludwig in Keulen. Nog te zien tot 21 februari 2016
Entree Euro 9 (korting met Köln Card € 7,20). Op donderdagavond is dit museum zelfs tot 22.00 uur open.
De rijk geïllustreerde catalogus (184 pagina’s) met een harde omslag kost € 45 in de Museumwinkel.
Goede start in Keulen
Wil je meer lezen over Keulen? Lees dan hier verder.
In het laatste deel van de trilogie – Drie kanjers in Keulen – staat de Amerikaanse kunstenares Joan Mitchell centraal. Het Ludwig Museum eert haar met een oeuvre tentoonstelling in Retrospective, her life and paintings. De kunstenares gaat helemaal los in Keulen. Als ik de laatste zaal met vierluiken binnenloop, is het alsof er een orkest begint te spelen. Je kunt het kleurrijke abstract expressionistische werk zien én het spoor van Joan Mitchell nog volgen tot 21 februari 2016 in Keulen. Joan Mitchell is te gast in Museum Ludwig, schuin achter Köln Hauptbahnhof.
Vrouwen aan het werk
Als ik mag kiezen tussen een expositie van een mannelijke of een vrouwelijke kunstenaar, dan gaat mijn nieuwsgierigheid in eerste instantie uit naar het werk van de vrouw. Gemiddeld heeft een vrouwelijke artiest meer moeten overwinnen om erkenning voor haar werk te krijgen. Die strijd en het doorzettingsvermogen zie je vaak terug in het werk. Dat proces intrigeert me. Bij Joan Mitchell in Keulen heb ik het gevoel dat ik op dat punt met de neus in de boter ben gevallen. Wat een werkdrift, wat een kleurexpressie, wat een gedrevenheid, wat een kracht.
Feministe in New York
Joan Mitchell is op 12 februari 1925 in Chicago geboren. Het meeste jaren op Amerikaanse bodem bracht ze door in New York. In de jaren 50 van de vorige eeuw emigreert ze met haar grote liefde naar Europa en strijkt neer in Frankrijk. In 1959 exposeert ze een deel van haar (vroege) werk op de Documenta II in het Duitse Kassel. Mitchell is sterk maatschappelijk betrokken en een actief feministe. Haar werk hangt nu in de meest gerespecteerde musea in Amerika en Europa, ze heeft tijdens haar leven in New York, nooit dezelfde waardering gekregen als haar mannelijke collega’s en tijdgenoten Jackson Pollock, Willem de Kooning en Franz Kline. Joan Mitchell en haar vrouwelijke collega Elaine de Kooning (inderdaad de vrouw van Willem) moesten veel harder werken voor erkenning. In het artistieke circuit onderhield Mitchell nauwe contacten met de eerder genoemde mannelijke collega’s. Daarnaast was ze bevriend met Jean-Paul Riopelle, Frank o’Hara en Samuel Beckett.
Abstract & Expressief
Zoal hier boven vermeld was de avant garde-kunststroming in Amerika in beginsel een echte mannenclub. Joan Mitchell liet zich hierdoor niet van de wijs brengen. Binnen de New Yorkse school ontwikkelde haar eigen expressieve schilderstijl. Haar inspiratiebronnen waren muziek (klassiek en jazz), landschappen en gedichten. Ik kende haar werk nog niet tot ik de tentoonstelling in Keulen heb bezocht. De ontdekkingsreis begint met enkele zalen waarin vroeg werk van haar uit de jaren 50 van de vorige eeuw hangt. Ik zie wel wat gelijkenis in kleurgebruik (olijfgroen-bordeaux rood) maar wat ik zie kan ik niet echt plaatsen. In de derde zaal neemt het aantal kleuren toe. Hier hangen werken uit haar Europese periode. Ze woont dan in Frankrijk en ziet daar heel ander licht, net als Van Gogh ontdekte zij hier andere kleurfacetten.
Luister- en leeshoek expo Joan Mitchell Museum Ludwig
Luister naar Joan’s muziekkeuze
Op de eerste en op de tweede etage zijn kleine ruimtes met stoelen waar je video’s kunt bekijken. Ik luister naar een interview van Mitchell met Yves Michaud en krijg zo wel iets meer inzicht in haar leven en wat haar inspireerde. Het leuke van films en video’s is dat je de stem van de kunstenaar ook kunt horen en zijn/haar gezichtsexpressie uitgebreider kunt bekijken. Tijdens een van de gesprekken zit Micthell op een bed, met een sigaret in de hand en regelmatig een slokje nemend van een glas. Ze praat dan weer langzaam en dan weer snel omdat ze geïrriteerd lijkt te raken door de vragen.
In een aparte luister- en leeshoek ga ik zitten in een comfortabel stoel zet een koptelefoon op en luister naar een paar fragmenten van haar favoriete muziek kunt luisteren (o.a. Billie Holiday en Charlie Parker)
Museum Ludwig, Installationsansichten, Ausstellung, Joan Mitchell, Retrospective. Her Life and Paintings, ML, Köln
Knallend slotakkoord
De knaller in de deze grote overzichtstentoonstelling is voor mij de zaal met vier vierluiken op de tweede etage. In een zee van ruimte zie ik op de vier wanden de werken A Small Garden (1980), the Goodbye Door (1980), Edritha Fried (1981) en Minnesota (1980) spatten van de muur. Het is alsof ik in een concertzaal van kleurklanken loop. Datzelfde gevoel heb ik eenmaal eerder ervaren en dat was in de Hermitage in St. Petersburg bij het zien van werken van Kandinsky. Als na tien minuten andere bezoekers de ruimte betreden, neem ik afscheid van Joan Mitchell’s werk.
Achter mij ‘Closed Territory’ (1973) Joan Mitchell – Museum Ludwig Keulen
Mijn ervaring
Het werk van Mitchell is erg abstract, ik vind het best moeilijk te doorgronden. Daarom vind ik de interviews een fijne extra toevoeging. Tijdens een van de gesprekken zit ze op haar bed, dan weer rokend, dan weer drinkend, veel close ups en veel denkpauzes. De meeste indruk op mij maakten de vitrines met de persoonlijke herinneringen, foto’s en schetsboeken en de zaal met de vier vierluiken op de tweede verdieping. De combinatie van deze grote zaal en de kleuren op de vier vierluiken maakt dat ik (bijna) spontaan ga zingen.
Presentje Iedere bezoeker mag een gratis kaart kiezen, uit een serie van drie, van werk van Joan Mitchell.
Joan Mitchell, Retrospective, her life and paintings in Museum Ludwig in Keulen. Nog te zien tot 21 februari 2016. Entree Euro 9 (korting met Köln Card € 7,20). Op donderdagavond is dit museum tot 22.00 uur open.
De rijk geïllustreerde catalogus (184 blz) is voor € 45 te koop in de Museumwinkel.
Wil je meer lezen over Keulen? Lees dan hier verder.
