Edgar Fernhout_ Verdorde vijgenbladeren(1937) Groninger Museum

Toorop Dynastie online

Charley- Toorop- Maaltijd der Vrienden (1932-1933) Museum Boijmans Van Beuningen Rotterdam
Maaltijd met vrienden (1932-1033) © Charley Toorop Coll. Boymans van Beuningen

Op dag 5 van de Museumweek 2020 biedt het Stedelijk Museum Alkmaar je een digitale ontmoeting aan met de familie Toorop. Het leven en werk van de Toorop Dynastie staat centraal in deze audiotour. Speciaal voor deze periode waarin we veel thuis zijn heeft het museum team besloten de audiotour online aan te bieden. Zo kun je vanuit je eigen gemakkelijke stoel op digitaal bezoek bij de familie Toorop. Ik wens je een mooie en inspirerende kennismaking. Wilma Stays @Home.

Charley_Toorop, de drie generaties ( 1941-1950) Collectie Museum Boijmans Van Beuningen
De drie generaties (1941-1950) © Charley Toorop – Coll. Boymans van Beuningen

Moderne kunst door drie generaties

Het verhaal van de Toorop Dynastie is het verhaal van vader Jan, dochter Charley en (klein)zoon Edgar. De oeuvres van de deze drie generaties geeft een goed beeld van de ontwikkeling van de moderne kunst. Het verhaal begint aan het einde van de 19e eeuw. De tijd waarin Jan Toorop(1858-1928) leefde en hij zijn kenmerkende realistische en symbolistische kunst maakte. Dochter Charley (1891-1955) verdiept zich in de jaren dertig van de vorige eeuw sterk in het neorealisme. Haar zoon Edgar (1912-1974) zal zich dertig, veertje jaar later meer richten op de abstracte kunst.

Jan_Toorop_Herfstlandschap _ Oude eiken in Surrey (1890) Collectie Stedelijk Museum, Amsterdam
Herfstlandschap (1890) Jan Toorop Coll. Stedelijk Museum Amsterdam

Ieder een eigen stijl

Als je de werken van Jan en Charley Toorop en Edgar Fernhout los van elkaar bekijkt, ervaar je drie verschillende kunstenaars die ieder hun eigen, kenmerkende stijl hebben ontwikkeld. Maar als je de unieke kans krijgt om de werken van deze drie generaties naast elkaar te zien, ontdek je ook verrassende overeenkomsten. Je ontdekt als het ware hun bloedlijn in de schilderijen.

In het Stedelijk Museum Alkmaar was t/m 26 januari 2020 de expositie De Toorop Dynastie te bezoeken. Ik heb deze kans helaas gemist en ben blij dat ik nu een herkansing krijg via de online audiotour die op de site van het museum wordt begeleid met afbeeldingen van verschillende schilderijen. 

Jan_Toorop - zelfportret (1915) Collectie Kunstmuseum Den Haag
Jan Toorop zelf portret (1915) Collectie Kunstmuseum Den Haag

Jan Toorop

Schilder Jan Toorop was een gedreven man. Hij had een scherp oog voor nieuwe ontwikkelingen. Aan het begin van de 20e eeuw volgden nieuwe kunststijlen elkaar snel op. Jan Toorop was een van de kunstenaars die door zijn drang naar vernieuwing de moderne kunst in ons land introduceerde.

Charley_Toorop- zelfportret met drie kinderen (1929) Groninger Museum
Zelfportret Charley Toorop met haar drie kinderen 1929 – Coll. Groninger Museum
“…een geschilderd of geteekend portret moet meer lijken,
dan een photo. Een photo geeft niet meer dan een moment,
maar in een goed geschilderd portret
herken je iemand in al z’n uitdrukkingen. Je moet er
iedere dag weer iets anders in kunnen zien…”
Uitspraak Charley Toorop.

Charley Toorop

Als kind groeit Charley op in een wereld van muziek en beeldende kunst. Naast het atelierleven van haar vader waren er de vele contacten met zijn avantgardistische kunstvrienden. Anna Hall, de (Engelse) streng katholieke moeder van Charley heeft liever dat haar dochter zich richt op vioolspelen en zangkunst. Maar Charley wil het pad van haar vader volgen en begint als autodidact op haar 18de met schilderen. Het is dan 1908.

Charley_Toorop_ Place de la Contrescarpe (1921) collectie Kröller-Müller Museumo
Place de la Contrescarpe (1921) Charley Toorop Coll. Kräller Müller Museum

In het huwelijksbootje

In 1912 trouwt Charley met filosoof Henk Fernhout. Ze krijgen drie kinderen (Edgar, John en Annetje). Mede door het grote drankprobleem van Fernhout eindigt dit huwelijk in 1917. Charley zet haar zin om zelfstandig kunstenaar te worden daarna onverminderd door. Het is in die dagen nog niet algemeen geaccepteerd dat vrouwen zich als zelfstandig kunstenaar presenteren. Charley verlaat haar man en vertrekt met hun drie jonge kinderen naar Schoorl. In 1920-1921 neemt ze haar zonen Edgar en John mee voor en tijdelijk verblijf in Parijs. Hier regelt Piet Mondriaan onderdak voor hen. Met financiële steun van vader Jan Toorop werd in 1921 begonnen met de bouw van een nieuw huis met atelier voor Charley in Bergen. Dit huis doopt ze ‘De Vlerken’.

Edgar_Fernhout_zelfportret (1937) Collectie Rijksmuseum, Amsterdam
Edgar Fernhout, zelfportret (1937) Coll. Rijksmuseum Amsterdam

Edgar Fernhout

Net als zijn moeder begint Edgar al op jonge leeftijd te schilderen. Op zijn 16e geeft zijn moeder hem les en stopt hij met het gymnasium. Hij zeker is van zijn bestemming: schilder worden. Ondanks dat zijn moeder zijn opleiding en vorderingen scherp in de gaten houdt, gaat Edgar uiteindelijk toch zijn eigen weg. Naast realistisch werk, slaat Edgar na de dood van Charley in 1955 de weg in van de abstracte schilderkunst.

Edgar_Fernhout_ Verdorde vijgenbladeren(1937) Groninger Museum
Verdorde vijgenbladeren (1937) Edgar Fernhout, Coll. Groninger Museum

Volg hier de Toorop Dynastie audiotour op je eigen locatie .

Nationale Museumweek op TV

Er zijn allerlei extra kanalen waarop je de Nationale Museumweek 2020 kunt volgen. Dagelijks worden er via dit videokanaal korte clips uitgezonden.

Meebouwen aan het gouden pronkstuk op de DAM?

Stuur je eigen kunstwerk in via museumweek.nl Via deze link kun je je eigen pronkstuk uploaden. 

Museum-More-Gorssel-Charley-Toorop-zelfportret-©-Wilma-Lankhorst
Detail zelfportret Charley Toorop uit de Collectie van Museum MORE Gorssel

Bewandel de digitale paden en volg #

Volg de Nationale Museumweek hier op Facebook of op Instagram.  Ook via Twitter kun je actief op de hoogte blijven van de vele acties deze week. Selecteer hiervoor bijvoorbeeld op #NMW2020 en/of #OnsEchteGoud

EXTRA TIPS

Charley Toorop in Museum MORE
Naast het Stedelijk Museum in Alkmaar heft Museum MORE in Gorssel en relatief groot aantal schilderijen van de Toorop Dynastie in haar collectie.

Bekijk hier de VPRO documentaire over de familie Toorop.

© tekst Wilma Lankhorst
© gebruik van de afbeeldingen met dank aan het Stedelijk Museum in Alkmaar en alle bruikleengevers.

Wist jij dat….?

Charley Toorop de schoonmoeder is geweest van fotograaf Eva Besyo? Eva was getrouwd met John Fernhout, de tweede zoon van Charley Toorop. Leer het werk van deze de fotografe hier kennen