Het is weer meivakantie. De bomen staan in bloei en de zon schijnt volop. Een heerlijke tijd om te ontspannen, nieuwe indrukken op te doen en om je batterij weer op te laden. Graag deel ik zeven museumtips met je om deze meivakantie nog leuker en kleurrijker te maken. Er is van alles te doen in ons mooie land. Er zit vast wel een tip tussen waar je heel blij van wordt, Ik wens je een fijne en gezellige vakantie en … voel je vrij om een suggestie of foto’s achter te laten op het blog of via mijn Facebook pagina.
Alida Pott, (1927) geschilderd doot George Martens. St. De Ploeg
Alida Pott,
aangeraakt door een nieuw licht
Alida Pott is de eerste vrouwelijke kunstenaar (dameslid) in het kunstenaarscollectief De Ploeg. Dit jaar is het 100 jaar geleden dat in Groningen deze avant-garde beweging van zich liet horen. Reden voor een kleurrijk eeuwfeest, een speciale De Ploeg expositie in het Groninger museum èn een boek over Alida Pott. In de serie vrouwelijke kunstenaars wil ik je graag voorstellen aan de Groningse kunstenares Alida Jantine Pott. Door haar vroege dood is haar werk relatief onbekend. Dat is jammer want als je haar schilderijen, aquarellen en gouaches ziet, vergeet je haar volgens mij nooit meer.
Met het boek Aangeraakt door een nieuw licht, als belangrijkste informatiebron, laat ik je hier kennis maken met Alida Pott en haar rol binnen De Ploeg.
Het bijzondere van het boek ‘Aangeraakt door het licht, Alida Pott & De Ploeg’, is dat het een zoektocht is van twee kinderen die op latere leeftijd hun moeder en haar werk willen leren kennen. Als Alida in 1931 op 43 jarige leeftijd sterft, zijn haar zonen Rob en Thijs respectievelijk 8 en 3 jaar oud. Hun vader, schilder George Martens ‘pakt haar werk in’. Hierdoor ontdekken de jongens pas na zijn dood in 1979 het werk van hun moeder.
Het is dit jaar precies 100 jaar geleden dat de Groninger Kunstkring De Ploeg is opgericht. Een groep jonge kunstenaars schut de 19e-eeuwse (kunst)idealen van zich af. Ze woelen de aarde om zodat ze Groningen op kunstgebied opnieuw kunnen ontgingen. De ploeg is hierbij hun symbool. Vers geploegde grond is een goede voedingsbodem voor het uitwerken én ontwikkelen van nieuwe idealen. Het resultaat hiervan is nu te zien in het Groninger Museum in de tentoonstelling Avant-Garde in Groningen.
Ben jij één van de gelukkigen die nu geniet van een voorjaarsvakantie?
En wil jij misschien wat museum tips voor de komende week?
Dan help ik je graag met een aantal artistieke verrassingen!
Ik wens je veel plezier met Albarta ten Oever, Rosa, Loy, Gonzáles & Picasso, Helene Kröller Müller en Mata Hari.
En let op … er gloort Romantiek in het Noorden en Assen is nog volop in de sfeer van The American Dream. Fijne week!
Figuur met schimmel met rode doek (1809) Albarta ten Oever
Albarta ten Oever, een vrouw in de kunst
In de serie vrouwelijke kunstenaars maak je in deze uitgave kennis met de Groningse kunstenares Albarta ten Oever. Zij is één van de weinige vrouwelijke kunstschilders in de 18e eeuw. In het Groninger Museum kun je tot en met 2 april 2018 ruim twintig werken van haar zien. Ik sprak o.a. met curator Egge Knol, las de fictie roman die Wout van Riesen in 1942 over haar schreef. Op basis van deze bronnen, aangevuld met de tentoonstellingscatalogusAlbarta ten Oever, een vrouw in de kunst, heb ik de 7 vragen die ik iedere maand aan een vrouwelijke kunstenaar voorleg, zo compleet mogelijk beantwoord. Wat weet jij van Albarta ten Oever?
Rodin genius art work is vanaf zaterdag 19 november 2016 te zien in het Groninger Museum. Na Montreal en twee Amerikaanse exposities is Groningen de enige Europese stad die deze reizende expositie aan doet. Met ruim 140 beelden en 20 werken op papier is dit de grootste Rodin tentoonstelling ooit in ons land. Hier in het Groninger Museum stappen we zo het atelier van Rodin binnen. We lopen rond in de werkruimte van één van de grootste beeldhouwers ter wereld. We zien hoe hij werkte, ontmoeten zijn modellen, ontdekken zijn tekenwerk, foto’s en gipsafdrukken. Rodin was meer dan een beeldhouwer, hij was een vernieuwer en een schepper. Hier samengevat in de titel: Rodin a genius at work.
Op reünie bij de Nieuwe Wilden in het Groninger Museum
Reünie Nieuwe Wilden in Groningen
Na de kleurrijke WILDEN in Zwolle, ben ik nu op weg naar een reünie van De Nieuwe Wilden in Groningen. In de aankondiging staat dat de bezoeker zich moet voorbereiden op humoristische, rauwe, provocerende, agressieve en absurde kunst. Dat is wel iets anders dan ‘de eenvoud van het landleven’ en ‘het ritme van de zee’ in Zwolle. Wat is de verbinding tussen Groningen en die excentrieke jonge Duitse kunstenaars uit de jaren 80 van de vorige eeuw? De Nieuwe Wilden die met ruwe penseelstreken en nog ruwere humor het doek bewerkten. Waarom gaat juist Groningen nu ‘wild’?
Kijk hier voor de sneak preview
De Nieuwe Wilden
De aanzet voor de expositie ‘de Nieuwe Wilden’ in Groningen werd gegeven bij de opening van ‘De 80-gers, figuratieve kunst in de BRD’ (Bondsrepubliek Duitsland) in 2015 in Museum Städel (Frankfurt). Het Groninger Museum heeft in de periode onder directeur Frank Haks (1978-1995) werk van jonge excentrieke Duitse kunstenaars naar Noord-Nederland gehaald. Haks (1938-2006) probeerde steeds zo dicht mogelijk op de actualiteit te zitten. In 1981 organiseert het Groninger Museum de eerste grote museale expositie van ‘Der neue Wilden’ in ons land. Direct na deze tentoonstelling koopt Haks verschillende werken van deze kunstenaars aan voor ‘zijn’ museum. In 2016 herdenken we dat Haks tien jaar geleden is overleden.
Mede om dit te herdenken organiseert het Groninger Museum een reünie voor de wilden van toen. Hier staat de schilderkunst uit het begin van de jaren 80 in (het toenmalige West) Duitsland centraal. Werk gemaakt met ruwe penseel streken en kunstenaars die met nog ruwere humor de wereld om hen heen observeerden. Het was hun opzet om met hun werk te provoceren. Verschillende Duitse steden kenden in die jaren een eigen kunstbewegingen. Hier in Groninger worden de Nieuwe Wilden per stad gegroepeerd: Hamburg, het Rijnland (Düsseldorf & Keulen) én Berlijn dat op dat moment nog door de Muur werd verdeeld.
Zonder titel – Jiri Dokoupil, De Nieuwe Wilden in Groninger Museum
Sex, drugs en Rock ‘n’ roll
Bij aankomst in het Groninger Museum trekt het affiche van Jiři George Dokoupil (Krnov 1954) direct de aandacht. Een groot groen hoofd, een kale kop met paarse horentjes, grote rode oren, rode mond en bloed dat uit de neusgaten stroomt. Links- en rechts van het hoofd en op de kop grijze, stokbroodachtige vormen met daarop dampend de woorden Sex, Drugs en Rock ‘n’ Roll. Het lijkt wel of deze drie grijze vormen én de begeleidende woorden het hoofd willen vermorzelen. Ik ben nog niet binnen, maar de toon is al gezet. In de tentoonstelling zie ik dit werk terug in de zaal van de ‘Rijnland-groep’. Hier hangen nog drie producties van Jiři George Dokoupil en ik zie dat het campagnebeeld van deze tentoonstelling als ‘Zonder titel’ (1984) wordt gepresenteerd. Je mag er als bezoeker dus zelf mee aan de slag.
Zaal impressie – midden Brückenhaus (1979) Helmut Middendorf
Naast ‘zonder titel’ hangt een zelfportret van Dokoupil. Zelfportret in roze met een bloedneus, een tranend oog en een straal bloed dat uit de mond stroomt. Dokpupil is in 1954 in Tsjecho-Slowakije geboren, in 1968 is hij met zijn ouders naar Duitsland verhuisd. Zijn vader is uitvinder en junior verveelt zich nogal snel op een opleiding. Hij volgt o.a. lessen in Keulen en later in New York. Daar maakt kennis met de conceptkunst. Hij realiseert zich dan dat hele andere media tot mogelijkheden behoren om kunst te maken. Hij is blijkbaar lekker los gegaan. Ik kan hem niet echt goed volgen. Ieder zijn leven en ieder zijn wereldbeeld denk ik dan maar.
Christa Naher twee maal zonder titel in de Vrouwenzaal
Zijn er ook Wilde Vrouwen …?
Op mijn zoektocht naar vrouwelijk kunstenaars ontdek ik een aparte themazaal. Ik zie vooral grote werken van, voor mij (nog), onbekende Duitse kunstenaressen: Bettina Semmer (1955) en Ina Barfuss (1949) warren beiden aangesloten bij de groep Hamburg. Er hangt ook werk van Elvira Bach (1951) en Christa Näher (1947) die zich aansloten bij de ‘Berliner scene’. Ik zie twee koeien met borsten van Semmer, twee figuren op een bank van Elivra Bach. Links een vrouwelijk personage die een mes lijkt vast te houden en rechts een zwarte figuur die zich van de vrouw weg draait.
Bettina Semmer – koe – Nieuwe Wilden Hamburg
Blikvangers in deze ruimte zijn twee grote werken van Christa Näher. Ze zijn groot en donker, de kleuren zwart en donker rood overheersen in beide werken. Näher creëert fantasiebeelden. Bastaardwezens samengesteld uit delen mens én dier, als symbool van het driftleven. Echt licht wordt het voor mij niet in deze ruimte, of het moet de dame met sigaret zijn: ‘Sophisticated Lady I (1982) ook van Elvira Bach. Ondanks de roze wanden, ervaar ik hier op het eerste gezicht meer hardheid dan vrouwelijkheid. Ik voel een soort agressie die ik moeilijk kan plaatsen. Juist de beelden in deze zaal prikkelen me om tot verder onderzoek over deze kunstenaars, hun werkwijze en levenshouding. Daarover later meer in een apart blog.
Mijn ervaringen:
Na mijn bezoek ben ik behoorlijk verward. Het begint al direct bij de entree waar Luciano Castelli je ontvangt met een groot dubbelportret van hemzelf en Salomé. De laatste zegt: “de mens wil een beeld van de mens maken”. Resultaten van zijn zoektocht vind je in een van de Berlijn zalen (Moritz Platz). Hard en ruw, naakte mensen opgehangen aan vleeshaken, als varkens in een slachterij. Salomé woont in Berlijn (Kreuzberg) en heeft zijn atelier aan de Oranienplatz, op de plek waar vroeger Galiere am Moritzplatz was gevestigd. Ik ervaar het als heel heftig wat hij laat zien.
In de zaal ‘Gruppe Normal’ voel ik me de meeste aansluiting. Hier hangt meer herkenbare kunst zoals kleurrijke werken van de Tsjech Milan Kunc en Jan Knap.
Van de vrouwen die hier hangen, weet ik relatief weinig. Dit is voor mij een mooie aanleiding om hier eens verder in te duiken. Welke rol speelden de vrouwelijke kunstenaars bijvoorbeeld tijdens de periode van de Nieuwe Wilden?
Het koolzaadveld van Bernd Zimmer, Vluchtende herten van Gerhard Naschberger en Hoogtepunt van de 20ste eeuw van Walter Dahn zijn mijn drie favorieten.
Ik ben reuze benieuwd wat jij van de Nieuwe Wilden vindt. Laat het me weten en stuur je reactie eventueel met foto in voor dit blog.
De Nieuwe Wilden zijn tot 23 oktober 2016 te zien in het Groninger Museum.
Extra in Groningen – Nieuwe Wilden in Minerva (tot 17 juni 216). Academie Minerva, bekend als het oude pand van het Groninger Museum. De Academie is op werkdagen geopend en gratis toegankelijk.
foto rechts: Normal Gruppe Milan Kunc - What a coincidence 1985 -coll Groninger Museum
Naakt met parasol (detail) Jan Wiegers -coll de Fundatie
Museum de Fundatie toont tot 18 september 2016 de WILDEN (Brücke & Der Blaue Reiter)
Entreeprijs Museum die Fundatie € 9 p.p. gratis voor houders van Museum- of Rembrandtkaart
Twee catalogi & een magazine
Van beide exposities is een aparte, zeer lezenswaardige en kleurrijke catalogus gemaakt.
Per stuk kosten ze € 27.50. Wie beide catalogi gelijktijdig aanschaft betaalt € 49,50.
Het Groninger Museum biedt wederom een eigen uitgave aan in de serie Groninger Museum Magazine dat voor € 2 in die museumwinkel wordt verkocht.
Koolzaadveld – Bernd Zimmer 1979 – coll. Groninger Museum
De duo-tentoonstelling‘WILDEN en Nieuwe Wilden’ in Zwolle en Groningen neemt ons mee naar de wereld van emotie en vrije expressie. De kunstenaars lappen artistieke conventies en academische regels aan hun laars en gaan vol voor hun eigen subjectieve ervaringen, hun innerlijke beleving. In Zwolle begint de reis naar de binnenwereld met werk van de eerste stroming Duitse expressionisten. Ik zeg: ‘Brücke’ en ‘Der Blaue Reiter’ en zo krijg je een indicatie welke kant het op gaat in Museum de Fundatie. Na deze kennismaking reis je door naar het Groninger Museum voor een onderdompeling in het neo-expressionisme uit de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw. Welk effect hebben de Wilden & Nieuwe Wilden op jou?
Naakt met parasol – Jan Wiegers 1953 (detail) coll. Museum de Fundatie
Herontdek de WILDEN & Nieuwe Wilden
In Zwolle en Groningen worden vanaf 28 april de duo tentoonstellingen ‘WILDEN en Nieuwe Wilden’ georganiseerd. De teams van Museum de Fundatie en het Groninger Museum trokken ter voorbereiding twee jaar intensief samen op. Vóór we de WILDEN en de Nieuwe Wilden gaan ontmoeten, neem ik je mee, terug in de tijd. Wanneer ontstonden deze stromingen, welke kunstenaars waren de motoren achter de nieuwe bewegingen en wat dreef hen? Zonder context is een beweging als los zand en dan is het bezoeken van de exposities echt minder leuk. Heb daarom nog even geduld voor ik je aan de WILDEN voorstel. We gaan eerst terug in de tijd, terug naar het begin van de 20ste eeuw. Ga je mee?
Een reis naar Berlijn in het spoor van David Bowie. Als de conducteur omroept dat we Wolfsburg verlaten, pak ik mijn koptelefoon en maak contact met Electrifying Berlijn. Dit is een audiogids samengesteld door muziekkenner Leo Blokhuis. Hij is op deze manier één van mijn begeleiders op deze Bowie-reis naar Berlijn.
Tijdens mijn bezoek aan het Groninger Museum met David Bowieis… zag ik een aankondiging voor een muziekreis naar Berlijn. Dit programma is de leidraad voor deze verkenning. Zin om mee te gaan?
