Het is weer ARTZUID-tijd in Amsterdam. Tot en met 17 oktober kun je op een traject van vijf kilometer 70 beelden ontdekken van ruim 50 kunstenaars. ARTZUID is dè sculptuur biënnale van Amsterdam. Het beeldenfestival is 24 uur per dag open en gratis voor iedereen. Ik wens je een mooie nazomer.
Video Mijn indrukken van ARTZUID 2021 © Wilma Lankhorst
ARTZUID: rode loper van de kunst
Mijn trein rijdt station Amsterdam Zuid binnen. Een ritje op de fiets, is voor mij de fijnste manier om de vijf kilometer lange kunstroute te verkennen. Op Amsterdam Zuid staan tientallen OV-fietsen klaar. Bovengekomen sta ik direct oog in oog met het kleurrijke werk van Joanneke Meester (1966). Met WE ARE not alONE (2021) Roko Ronno & Rohn Rennon steekt ze ons na deze verwarrende periode een hart onder de riem. En dan valt mijn oog op verschillende lege tekstborden. Ook dit werk is van Meester, ze noemt het Signs (2021). Op een bord lees ik ‘het beste komt nog’. Een rode loper van de beeldende kunst wordt voor me uitgerold.
Het kleed ligt tussen Station Amsterdam Zuid en het Hilton Hotel aan de Apollolaan. Op 25 maart 1969 vroegen John Lennon en zijn bruid Joko Ono in kamer 702 aandacht voor vrede. Hun wereldwijde actie werd bekend als de ‘bed-in for peace’. In 1972 schreef Lennon zijn beroemde lied ‘Imagine’. En dat is het thema van de zevende editie van ARTZUID 2021.
Elke twee jaar een nieuwe editie
ARTZUID wordt ieder oneven jaar georganiseerd. Voor iedere editie werkt de stichting met een andere curator die de groepstentoonstelling samenstelt. Deze zevende editie is georganiseerd onder leiding van curator Ralph Keuning, directeur van Museum de Fundatie en Kasteel het Nijenhuis.
“Juist nu in een tijd van sterke meningen en harde discussies is een open ontmoetingsplaats van kunst belangrijk. Het werk van de deelnemende kunstenaars aan ARTZUID is zowel activistisch als beschouwend en zeer divers. Juist die pluriformiteit, artistiek en ideologisch, geeft stof tot gesprek en zet aan tot nadenken over de actuele maatschappelijke thema’s.” Ralph Keuning (curator ARTZUID 2021
BEELDEN IN HET GROEN
Geïnspireerd door de verschillende uitspraken van Joanneke Meester fiets ik naar het park richting de Apollolaan. De Big Sister (2012) van Marieke Bolhuis (1962) wijst me de weg naar Faaka Tiki van Marcel Pina (1971). Pina is geboren in Oost-Suriname. Zijn ouders behoren tot Ndyuka, een van de zes Surinaamse Marronstammen. De gekleurde totems die wij hier zien, zijn onderdeel van een grotere installatie bestaande uit 5000 in pangistoffen gewikkelde medicijnflessen. De installatie herinnert aan de medicinale plantenkennis van de Marrons en het noodzakelijke behoud van de regenwouden, de apotheken van de wereld.
Iets verderop staan verspreid in het park enkele keramiek sculpturen (Untitled) van Jan Snoeck (1927-2018). In Snoeck’s jeugdjaren was alles bruin om hem heen. Als kunstenaar wilde hij de een-kleurigheid bestrijden, hij wilde het publieke domein inkleuren of vormgeven. Snoeck zei hierover: ‘Ik kleur de vorm niet, nee de kleur heeft vorm.’
Imagine…. I hope someday
Na de brug over het Zuider Amstelkanaal wordt mijn blik gevangen door twee grote glimmende ‘armen’ van André Volten (1925-2002). Dit werk is na ARTZUID 2017 aangekocht en heeft hier nu een vaste plek. Daarachter ontdek ik de vergulde mythische figuren van Carin Scholten (1963). In haar sculpturen Paradise Regained I en II (2021) zie je een nieuwe wereld waarin mensen en dieren in harmonie en balans leven. John Lennon zong in Imagine: ‘I hope someday you will join us / and the world will be as one.’ Er is één punt op dit grasveld waarop Paradise Regained vleugels krijgt: het moment waarop de oranje-gele en blauw-groene Vleugels (1996) van Sita Bandringa (1994), die iets verder op staat de mythische figuur lijkt te omarmen. Zoek (met je cameralens) en gij zult vinden…
Renzez vous met Jaume Plensa
In Leeuwarden zag ik voor het eerst werk van de Spaanse kunstenaar Jaume Plensa (1955). Tijdens Friesland Culturele hoofdstad heeft hij een van de twaalf fonteinen ontworpen. Zijn twee hoofden ontdek je direct als je Leeuwarden centraal verlaat. Op ARTZUID kun je nu drie delen van zijn La Forêt Noire (2019) zien. ‘De dingen en mensen die ons omringen, slapen als kinderen in een auto. Een sculptuur bezit het vermogen ons te doen ontwaken’, aldus Plensa ( p. 98 catalogus ARTZUID 2021). De drie metershoge meisjeshoofden met gesloten ogen lijken verzonken in gedachten, in dromen of in meditatie.
De sculptuur Usagi (2012-2021) van de Japanse kunstenaar Leiko Ikemura (1951) heeft een totaal andere uitstraling. Alleen al door de kleur vraagt het om aandacht. De rok is open en nodigt uit om er even in de lopen en de expositie vanuit een ander perspectief te zien. Usagi Kannon betekent Konijn Madonna. Het is een bronzen hybride met konijnenoren en een huilend menselijk gezicht. Usagi is Ikemura’s reactie op de Fukushima-kernramp in 2011 en de berichten over geboortedefecten bij dieren.
DE HAZEN VAN IRIS LE RÜTTE
Op en rond het terras bij het ARTZUID-informatiepaviljoen aan het Minervaplein zitten en liggen enkele bronzen hazen van Iris le Rütte. Deze speelse dieren doen het goed bij de fotograferende bezoekers. Het terras is een welkome pleisterplaats tijdens deze fietstocht. Je kunt er onder andere genieten van koffie, thee, fris of een ijsje. Hier worden ook de handige plattegronden, de fraai uitgevoerd catalogus en losse kaarten van de vele kunstwerken verkocht. Ik koop de laatste twee engelen van Adelheid en Huub Kortekaas voor twee dierbare vriendinnen.
Na het ARTZUID-informatiepaviljoen krijgt de rode loper als het ware twee zijarmen. De linker arm leidt je naar de Lastmankade en de rechter arm naar de Stadionweg. Op dat deel zie ik de blauwe engel (1970) stralen in de zon. Het is een werk van het kunstenaarsduo Adelheid & Huub Kortekaas 1947,1935) uit het Gelderse Winssen. Op korte afstand hiervan staat het werk Zijwaarts (2021) van Klaas Gubbels (1934). Een van de vele variaties op zijn bekende serie koffiekannen.
Marc Quinn terug op IMAGINE ARTZUID
Van de Brits-Franse kunstenaar Marc Quinn (1964) zag ik eerder het beeld Siren (2008) op ARTZUID 2017. Nu vraagt hij onze aandacht met een selectie beelden uit zijn grote werk 100 Heads (2020). De bootvluchtelingen op de Middellandse Zee waren de aanleiding voor dit omvangrijke werk. Quinn maakte betonnen portretbustes van de vluchtelingen en gaf hen zo een gezicht. Van anonimiteit naar intimiteit. Tijdens zijn reizen heeft Quinn verschillende vluchtelingen ontmoet en gesproken. Hij verzamelde hun verhalen, die je op de betonnen blokken onder de bustes kunt lezen. Hier zie je ze, hier ontmoet je ze. Je leest waar zij of hij is geboren en soms ook wat ze ons willen vertellen.
Meer achtergrond informatie over het hele project Our blood: 100 Heads vind je op deze site. Als ik voor het beeld van Shahd Abu salami staan, gaat mijn bik omhoog naar het Hilton. Imagine dat John Lennon en Joko Ono deze editie van ARTZUID hadden kunnen zien?
ARTZUID 2021, de dwaaltocht door Imagine ARTZUID kun je zelf nog maken t/m 17 oktober 2021
Imagine ARTZUID ontdek de route
De vijf kilometer lange route loopt over de Apollolaan en de Minervalaan met uitlopers naar het Museumplein, de Churchilllaan, het Stadionplein en de Zuidas. Op de Zuidas staan enkele werken van Armando.
Volg ARTZUID op Social Media via @artzuid; #artzuid en/of #artzuid2021
© foto’s en tekst Wilma Lankhorst.
© gebruik van de afbeeldingen met dank aan ARTZUID en alle genoemde kunstenaars.
Lees hier ook mijn ervaringen met ARTZUID 2015-2017
ARTZUID 2017 – ARTZUID viert lustrum
ARTZUID 20125 – Gratis beelden kijken tijdens ARTZUID
Deelnemende kunstenaars ARTZUID 2021
Natasja Alers (NLD), Jean Marie Appriou (FRA), Armando (NLD), Atelier van Lieshout (NLD), David Bade (CUW), Sita Bandringa (NLD), Carlos Blaaker (NLD), Marieke Bolhuis (NLD), Suze Boschma Berkhout (NLD), Carlo Borer (CHE), Hans van de Bovenkamp (NLD), Johannes Büttner (DEU), Nelson Carrilho (CUR), Fernando Sánchez Castillo (ESP), Sandro Chia (ITA), Ivan Cremer (NLD), Sokari Douglas Camp (NGA), Nick Ervinck (BEL), Lotti van der Gaag (NLD), Guido Geelen (NLD), Klaas Gubbels (NLD), Raquel van Haver (NLD), Leiko Ikemura (JPN), Piet van de Kar (NLD), KAWS (USA), Jerzy Jotka Kędziora (POL)
Joseph Klibansky (NLD), Huub en Adelheid Kortekaas (NLD), Klara Kristalova (NLD), Laura Lian (GBR), Nel van Lith (NLD), Sarah Lucas (GBR), Ziyanda Majozi (ZAF), Tirzo Martha (NLD), Jonathan Meese (JPN), Joanneke Meester (NLD), Eline Muriël (NLD), Marcel Pinas (SUR), Jaume Plensa (ESP), Marc Quinn (GBR), Arne Quinze (BEL), Ugo Rondinone (CHE), Iris le Rütte (NLD), Ursula von Rydingsvard (USA), Lin May Saeed (DEU), Karen Sargsyan (NLD), Carin Scholten (NLD), Jan Snoeck (NLD), Arjanne van der Spek (NLD), Johan Tahon (BEL), TAL R (ISR), Rob Voerman (NLD), Zhan Wang (CHN), Anne Wenzel (NLD), Ronald A. Westerhuis (NLD), Erwin Wurm (AUT).
Speciaal voor ARTZUID 2021 maakten Marieke Bolhuis, Tirzo Martha, Natasja Alers, Nelson Carrilho, Joanneke Meester, Johannes Büttner, Arjanne van der Spek, David Bade, Raquel van Haver, Carlos Blaaker, Ziyanda Majozi en Rob Voerman nieuw werk.
