Een kunstenaar persoonlijk ontmoeten ervaar ik altijd als heel bijzonder. Het is een soort kers-op-de-taart gevoel als je over kunst en cultuur schrijft. Begin juni 2020 hebben we kennisgemaakt met Henk en Babs Helmantel in hun privé museum in de Weem in het Groningse Westeremden. Begin oktober ontmoeten we elkaar weer, nu bij de opening van de grote solotentoonstelling ‘Henk Helmadel Meesterschilder’ in het Drents Museum in Assen.

UPDATE 5 juni 2021

‘Henk Helmadel Meesterschilder’ is verlengd
t/m 5 september 2021

Sneak preview: Mijn eerste indrukken van Henk Helmantel Meesterschilder.

“Henk Helmantel is de grote vernieuwer van het stilleven
door zijn machtige, evenwichtige composities, zijn ongeëvenaarde lichtspelingen en reflecties, zijn boeiende kleurcontrasten en vooral door de stilte en de ontroerende schoonheid die zijn werken uitstralen”.

Drs. Loek Brons, kunsthistoricus (Connaisseur voorjaar 2018). 

75 jaar Henk Helmantel

2020 Is voor ons allemaal een bijzonder jaar. Schilder Henk Helmantel heeft in ieder geval mooie positieve momenten op zijn lijstje staan. Het privé museum van Henk en Babs Helmantel viert zijn 35ste verjaardag en de kunstenaar zelf mocht 75 kaarsjes uitblazen. Henk Helmantel en het team van het Drents Museum zijn al jarenlang goede vrienden. De eerste expositie van Henk Helmantel in Assen in 2004 was een groot succes. Alle redenen voor de directeur Harry Tupan om Helmantel in zijn jubileumjaar nog eens te vragen voor een tentoonstelling. Henk stemde toe, maar gaf wel aan dat hij dan in de grote zaal wilde exposeren. En daarmee is hij de eerste levende kunstenaar die een solotentoonstelling heeft in het Drents Museum.

81 x Henk Helmantel

En daar staan we dan, aan het begin van een prachtige ontdekkingsreis door het artistieke leven van Meesterschilder Henk Helmantel. 81 schilderijen en een ruime greep uit zijn collectie gebruiksobjecten geven een goed beeld van Helmantel’s oeuvre, zijn kunde en kennis. Helmantel behoort tot de Noordelijke Figuratieven, hij is één van de belangrijkste kunstenaars binnen het hedendaags realisme. Zijn werk is populair tot ver buiten onze landsgrenzen. In zijn museum in Westeremden komen liefhebbers vanuit de hele wereld naar zijn werk kijken. Ook exposeert hij regelmatig in het buitenland. Zijn laatste expositie, voor de corona pandemie, was in Taiwan.

Thuis komen bij Helmantel

Het Drents Museum weet zijn bezoekers steeds weer te verrassen met bijzondere ontwerpen. Het team van Studio Berry Slok verzorgt met grote regelmaat museale exposities. Zo was de kleurrijke tentoonstelling The Joy of Nature van David Hockney in het van Gogh Museum een voorbeeld van hun werk. Nu is het alsof je in Assen door de lange, serene entreegang opeens in het Helmantel Museum in Westeremden binnenloopt. In intiem ingerichte zalen, met prachtig licht zijn banken geplaatst zodat je in alle rust van de werken kunt genieten. Ook staan er vragen op de wanden die je uitnodigen om eens op een andere manier naar een kunstwerk te kijken.

Afb. De egel (1988) © Henk Helmantel © foto Wilma Lankhorst

Het verhaal bij dit schilderij:

Toen een van de zonen van Helmantel in 1988 in de tuin met vriendjes aan het voetballen was, zag de jongen een egel op het gras. Hij pakte het diertje op en liep ermee naar zijn vader en vroeg: “Pap, kun jij deze egel voor me schilderen? En kun je er dan ook voor mijn vriendjes allemaal een maken?”. “Jongen, zo werkt dat niet” aldus de schilder. Maar de egel kwam er en later hebben alle vriendjes een kaart met een reproductie gekregen.

Kerkinterieurs en stillevens

De favoriete onderwerpen van Helmantel zijn Romaanse kerkinterieurs en stillevens. De Romaanse stijl spreek hem in het bijzonder aan door de sereniteit die je ervaart als je deze eenvoudige gebedshuizen bezoekt. Onderwerpen die in zijn stillevens met grote regelmaat terugkomen zijn levensmiddelen als groente, fruit, kaas en eieren. De oorsprong hiervan ligt in Henks achtergrond. Hij komt uit een familie van tuinders en kan helemaal blij worden van een mooie witlof of een fijn appeltje. Ook kleine dieren zoals egels en vogels hebben zijn volle aandacht.

Centraal in deze tentoonstelling is de ruime gang met doorkijkjes naar verschillende ruimtes. Neem de tijd en draai een rondje van 360 graden en ontdek het mooie lijnen- en lichtspel.

Objecten uit de persoonlijke collectie

Henk en zijn vrouw Babs reizen graag en komen altijd bijzondere objecten tegen op hun inspiratietochten. In ruim 35 jaar hebben ze een indrukwekkende collectie kunst- gebruiksvoorwerpen verzameld. Voor deze tentoonstelling hebben ze een selectie gemaakt uit de persoonlijke verzameling. De voorwerpen staan in een glazen ruimte aan het einde van de centrale gang. Je kijkt door de glazenwanden naar de ruimte erachter waar je dan direct weer twee schilderijen ontdekt waar een of meerdere objecten op staan. Er staat ook een grote tafel met daarop enkele voorwerpen waarmee je zelf een stilleven mag samenstellen. Dit lijkt makkelijker dan het is …!

Film en muziek

Er is heel veel te zien én te horen in Henk Helmantel Meesterschilder. In opdracht van Collectie Harms Rolde is er een korte documentaire gemaakt van de werkwijze en de artistieke visie van de kunstenaar. Ik heb de film twee maal bekeken en zag en hoorde steeds nieuwe dingen. Daarnaast zie je op verschillende locaties een QR code. Naast schilder is Helmantel een groot muziekliefhebber. Voor een radioprogramma kreeg hij de vraag om zijn favoriete muziek op een rij te zetten. Henks muziekkeuze kun je in de expositie beluisteren via Spotify. 

Een leven lang schilderen en verzamelen

Om nog langer na te genieten van het oeuvre van Helmantel is er een herziende uitgave van het boek ‘Henk Helmantel een leven lang schilderen en verzamelen’ verschenen. De eerste druk kwam uit in 2015 voor zijn 70ste verjaardag. In deze tweede druk zijn een twintigtal werken vervangen door meer recenter werk. Daarnaast zijn er kleine aanpassingen en verbeteringen aangebracht. Het boek ( € 39,50) is te koop in de museumwinkel van het Drents Museum, Museum Helmantel en hier online. 

Extra Helmantel tentoonstelling in het Hof van Saksen

Als je na de film, de Spotify-lijst en de 81 schilderijen van Henk Helmantel nog meer werken van de kunstenaar wilt verkennen, ligt er in Rolde nog een verrassing. Op zo’n 15 kilometer van Assen ligt het vakantiepark Hof van Saksen in het Drentse Rolde. In de Havenzate (centrale gebouw) hangen maar liefst 20 werken van de Groningse meesterschilder. Deze werken zijn onderdeel van de Collectie Harms Rolde. Naast de vele werken van de schilder, kun je buiten op het park genieten van een (gratis) beeldentuin. Download hier de kunstroute. Vakantie en cultuur gaan hier hand in hand. 

Bijzonder cadeau

Een tip voor liefhebbers van het werk van Henk Helmantel. Er is een selectie gemaakt uit zijn imposante oeuvre. Hiervan zijn zogenaamde * giclée afdrukken gemaakt. Via deze link kun je online een giclée van Henk Helmantel bestellen. Je hebt de keuze uit 71 werken uit zijn omvangrijke oeuvre. 

Henk Helmantel Meesterschilder is t/m 5 september 2021 te zien in het Drents Museum in Assen. Deze tentoonstelling is gratis voor Museumkaarthouders. Meld je komst vooraf hier wel even online aan.

Tijdens de tentoonstelling heb je de keuze uit een uitgebreid activiteitenprogramma zoals lezingen, workshops, speciale rondleidingen en is er is een speciale familieroute ontwikkeld. Kijk hier voor alle details.

© foto’s, video en tekst Wilma Lankhorst
© gebruik van de afbeeldingen met dank aan het Drents Museum, Henk Helmantel, Collectie Harms Rolde en alle andere bruikleengevers.

Noot:

• een giclée is het resultaat van een speciale druktechniek met behulp van inkjetprinters. Deze techniek wordt vooral gebruikt om reproducties van hoogwaardige kunstwerken te maken. Het zijn reproducties van zeer goede kwaliteit, je kunt ze met het blote oog moeilijk onderscheiden van het origineel. Giclée komt van het Franse werkwoord ‘gicler’ dat stralen of vernevelen betekent.