Giacometti is dé kunstenaar van de langgerekte, broodmagere bronzen figuren. Stilstaand of aan de wandel. Je herkent zijn creaties uit duizenden. Tot eind januari 2016 kun je in Münster, net over de grens met Enschede, maar liefst 115 werken van hem zien. Zoveel Giacometti’s waren nog nooit in één tentoonstelling te zien bij onze Oosterburen. Alberto Giacometti is hier te gast bij zijn kunstvriend Pablo Picasso. Ben je opzoek naar een leuk idee voor een dagje of een leuke stedentrip, laat je dan eens verrassen in Münster.

vlog Giacometti in Kunstmuseum Pablo Picasso in Münster (© WL)

Duurbetaalde mislukkingen

Bij de opening van de overzichtstentoonstelling Meesterwerken van Alberto Giacometti zei museumdirecteur Markus Müller “Nog nooit heeft iemand zoveel succes gehad met mislukkingen als Giacometti”. De kunstenaar vernielde ’s morgens vaak wat hij de dag ervoor had gemaakt. Met de restanten van het vernielde werken begon hij de volgende dag weer opnieuw. Op een van de expositie muren lees ik zijn favoriete uitspraak: “Ik weet niet of het goed of slechts is maar het maakt me niet uit. Ik ga er om elk geval mee door”. Met dit doorzettingsvermogen heeft Giacometti ons een groot en uniek oeuvre nagelaten.

Broer Diego redt veel sculpturen

We hebben het mede aan zijn jongere broer Diego te danken dat relatief veel van zijn werk bewaard is gebleven. Diego was één van zijn zeldzame modellen en ook zijn zaakvoerder. Hij probeerde vaak ’s morgens voordat Alberto het werk van de vorige dag vernietigde sculpturen te redden. Alberto streefde naar 100% perfectie en dat punt is in de kunst onbereikbaar. Als Diego het werk goed vond, haalde hij het uit het atelier van zijn broer.

Grootste Giacometti tentoonstelling ooit in Duitsland

Giacometti is op dit moment een van de best betaalde kunstenaars uit de vorige eeuw. Hij was origineel en eigenzinnig. Zijn werk herken je uit duizenden. Broodmagere, langgerekte figuren waarvoor zijn vrouw Annette en broer Diego vaak én met veel geduld meer dan vier uur per sessie model hebben gestaan. In Münster zijn nu 115 beelden, schilderijen, grafische werken en tekeningen van Giacometti te zien. Duitsland mag zich voor het eerst gastland noemen van zoveel Giacometti’s uit de Franse Margerita Maegt Foundation.

Altijd een combi met Picasso

Bij iedere expositie in dit museum wordt een relatie gelegd met het werk van Picasso. De collectie in Münster bestaat vooral uit litho’s, tekeningen, foto’s van Picasso (en zijn gezin) en een serie boeken die door Picasso zijn geïllustreerd. Giacometti was een kunstvriend van de Spaanse meester. In de Giacometti tentoonstelling maken we kennis met zijn kleine, donkere werkruimte aan de Rue Hippolyte-Maindron in het viertiende arrondissement van Parijs. Dit hol mag voor mijn gevoel de titel atelier niet dragen. Het is een ruimte zonder stromend water, elektriciteit en verwarming. Om toch enige warmte te krijgen gebruikte Giacometti een gietijzeren pot bellied-kachel. Het was in 1927 als tijdelijk onderkomen bedoelt, maar zoals dat vaak gaat is niets zo vast als iets tijdelijks. Het verhaal gaat dat de kunstenaar soms ook in deze muffe ruimte sliep. Ook al was zijn werkplaats erg klein, voor Giacometti werd deze ruimte in de loop der jaren toch steeds ruimer, al was het maar in zijn hoofd. Een trio van lang gerekte figuren konden er in 1959 staan terwijl er volgens de kunstenaar nog voldoende ruimte was om nog te schilderen.

Het contrast

In het aansluitende overzicht van Picasso –‘Süßer Vogel Jugend’ zie je foto’ s van zijn werkruimte. Een grote, hoge, lichte kamer in een landhuis. Ik zie ook foto’s waarop Picasso buiten speelt met zijn kinderen. Ook deze familiegezelligheid staat in schril contrast met het eenzame leven van Giacometti met zijn vrouw Annette. Hun huwelijk bleef kinderloos en Annette plooide zich volledig in het sobere leven van haar man.

Mijn ervaring

De expositie over Giacometti begint op de eerste etage met een grote plattegrond van Parijs. Hierop staan de locaties aangegeven waar Giacometti woonde, werkte en vierde. In de filmzaal wordt ieder uur een film gedraaid waarin je de kunstenaar zelf aan het werk ziet. De zaal met de grote groep figuren maakt de meeste indruk op me. Ik leer van onze gids dat je aan de houding direct kunt zien of de uitgebeelde persoon een man of vrouw is. Mannen worden altijd in een lopende beweging afgebeeld, vrouwen staat stevig met beide benen op de grond. Aan de schrale, lang gerekte lijven is vaak weinig onderscheid tussen de seksen te zien.

 Als er een tentoonstelling in dit Picasso museum wordt aangeboden, zie je niet echt veel werken van de Spaanse meester. De ruimte is simpelweg beperkt. Maar door de bijzondere keuze in aansluiting op de andere expositie heb ik dit niet als een gemis ervaren. Juist de combinatie en de raakvlakken tussen beide kunstenaars ernaar ik als een verrijking. Deze eerste kennismaking met Kunstmuseum Pablo Picasso geeft mij in ieder geval voldoende argumenten om nog eens terug te komen.

 Extra

Ik had me voor dit bezoek aangemeld voor de Nederlandstalige rondleiding en samen met twee andere landgenoten geniet ik van een geweldige rondleiding. Er is alle tijd voor vragen en je krijgt op deze manier net iets extra’s mee.

Kunstmuseum Pablo Picasso Münster
Picasso Platz 1 – Münster – Westfalen (Münster ligt 68 km ten oosten van Enschede)
Dagelijks geopend – iedere zaterdagmiddag om 14.00 rondleiding in het Nederlands
Ook de audiotour ( Euro 3)  is in het Nederlands ingesproken.
Meer weten over mogelijkheden in Müster? Lees hier verder

© tekst Wilma Lankhorst
© gebruik foto’s met dank aan Kunstmuseum Pablo Picasso in Münster en de Margerita Maegt Foundation in Saint-Paul de Vence.

Kunstmuseum Pablo Picasso in een notendop

De basis opzet van het Kunstmuseum Pablo Picasso Museum is beknopt en overzichtelijk. Op de begane grond vind je de kassa, de museumwinkel, een bemande garderobe, gratis bagagelockers en café La California. Deze naam verwijst naar een van de landhuizen van Picasso. De expositieruimtes vinden zich op de eerste en tweede verdieping. Deze kun je zowel met een brede trap als met een lift bereiken. Iedere zaterdag om 14.00 uur rondleiding in het Nederlands.