Voor de mei-editie van de museumdirecteur van de maand, heb Villa Mondriaan in Winterswijk bezocht. Dit museum heeft een mooie en unieke traditie: zij hebben altijd de jongste museumdirecteur van ons land. Sinds oktober 2022 is dat Jana Roovers. Als zij dertig wordt, moet ze opzoek naar een nieuwe uitdaging, maar zo ver is het nog lang niet. Gelukkig maar voor Villa Mondriaan want Jana heeft net haar eerste exposities geopend waaronder Mondriaan: de familie. In deze jubileumtentoonstelling wordt voor het eerst de kunst van vader, oom en zoon Mondriaan gezamenlijk getoond. Je bent van harte welkom in Winterswijk.
Wanneer en waar ben je geboren? Was er in jullie gezin ruimte voor kunst en cultuur en hoe uitte zich dat?
Jana Roovers (Tilburg, 1997) “Het grootste deel van mijn jeugd heb ik in Tilburg doorgebracht. Uiteindelijk zijn we naar het Brabantse platteland verhuisd. Op de boerderij met een grote tuin was alle ruimte voor creativiteit. Je kunt wel zeggen dat ik uit een echt kunstenaarsgezin kom. Mijn moeder is lange tijd actief geweest als kunstenares en werkte daarnaast voor een naaiatelier met onder andere André Rieu als vaste klant. Kunst en cultuur waren vaste gespreksonderwerpen aan de keukentafel. Dit heeft er waarschijnlijk aan bijgedragen dat alle drie de kinderen naar de kunstacademie zijn gegaan. Wat ik altijd fijn heb gevonden, is dat ik met mijn broer, zus en moeder op dezelfde golflengte zit en met hen over artistieke ontwikkelingen kan praten.”
Wat is je vroegste museumherinnering en waarom maakte dit zo’n indruk?
“Tilburg telt meerdere musea, waaronder Museum de Pont. Ik kan mij het eerste bezoek aan dit prachtige museum voor hedendaagse kunst nog goed herinneren. Zodra ik het pand liep, kreeg ik het besef dat ik een andere wereld in liep. Je kunt dit het beste vergelijken met een soort ‘Narnia’-magie. Vooral het idee dat er ‘huizen’ bestaan waarin objecten zijn die geen andere functie hebben dan gewoon bestaan, dat vond ik maar nogal vreemd. Op latere leeftijd ben ik steeds vaker naar musea gegaan. Kunstmusea maken indruk op mij omdat ik, net als het getoonde werk, zelf kan kiezen wat ik wil ‘zijn’ op dat moment.”
Sinds oktober 2022 ben je directeur van Villa Mondriaan? Hoe ben je op deze plek terechtgekomen?
“Ik heb in Tilburg de Bacheloropleiding Docent Beeldende Kunst en Vormgeving afgerond. In een zoektocht naar meer theoretische verdieping, besloot ik vervolgens de master Kunstbeleid en Kunstbedrijf te volgen. Tijdens deze master in Nijmegen heb ik de stage junior-directeur educatie bij Villa Mondriaan doorlopen. Leiderschap heb ik altijd beschouwd als een middel tot een doel. Ik heb een uitgesproken visie op kunsteducatie, inclusie en het betrekken van diverse doelgroepen bij het museum. Deze zienswijze kan ik het beste in praktijk brengen vanuit een leiderschapsrol. Van nature neem ik vaak de leiding in groepsprojecten en samenwerkingen. Het directeurschap bij de Villa voelt dan ook als een logische vervolgstap.”
Je bent voor je baan bij Villa Mondriaan verhuisd naar de Achterhoek. Wat heeft je hier het meest verrast?
“Het viel mij tijdens mijn stage bij Villa Mondriaan op dat er heel snel bereidheid is om mee te denken, om bij te dragen aan een oplossing of vraagstuk. Dit gaat vaak gepaard met veel enthousiasme en een groot verantwoordelijkheidsgevoel en dat is echt geen vanzelfsprekendheid. Ik voel me tot dusver heel erg gesteund in mijn nieuwe woonplaats.”
Wat is je grootste uitdaging voor het museum in de komende jaren?
“Museum Villa Mondriaan heeft sinds dit jaar een nieuwe visie. Meer dan voorheen zijn wij hét museum voor coming-of-age ( zeg maar de schemerzone van het volwassen worden, de periode in het leven tussen jongere en volwassene (red). De wereldberoemde Piet Mondriaan ontwikkelde zich tijdens zijn tienerjaren in deze villa in Winterswijk. Naast topstukken van de jonge Mondriaan toont het museum werken van zowel gevestigde als hedendaagse kunstenaars in hun zoektocht naar een eigen signatuur. Wat wij in de komende jaren willen benadrukken is dat de kunstenaars die wij tonen één ding gemeen hebben: net als de jonge Mondriaan bevinden ze zich allemaal in de turbulente periode van hun ontwikkeling. Onze grootste uitdaging is dus zowel artistiek-inhoudelijk als van communicatieve aard.”
Welke vrouwelijke kunstenaar zou je graag ontmoeten en waarom?
“Ik ben een groot fan van Melanie Bonajo en ik hoop haar nog eens te mogen ontmoeten! Bonajo weet eigentijdse vraagstukken op een speelse, hoogkwalitatieve manier te vatten. Ik vind het belangrijk om experiment en speelsheid een rol te geven zowel in de kunst als in mijn persoonlijke handelswijze als directeur, daarom past Bonajo goed binnen mijn smaak.”
Wat is je favoriete…?
museum: “Er zijn enorm veel verschillende musea, natuurmusea, kunstmusea, de lijst is enorm lang. Verschillende musea weten mij op andere manieren te inspireren. Ik haal veel inspiratie uit de opstelling van de collectie in Naturalis. Tegelijkertijd vind ik een bezoek aan het Textielmuseum in Tilburg ook heel waardevol.”
boek: “Raven, van Jan Houdijk, is een van de eerste boeken die een enorme indruk bij mij heeft achtergelaten. Het gaat over de ontwikkeling van een jonge jagerszoon in het stenen tijdperk. In het boek volg je de hoofdpersoon op de voet tot volwassenheid en nog wat verder. Ik las dit boek in een tijd waarin ik zelf middenin een turbulente ontwikkelingsperiode zat. Misschien dat het mij daarom nog zo goed bijstaat.”
film: “Een van mijn favoriete films (en ook een goed boek) is “Die Wand” van Julian Pölsler.”
gerecht: “dat is (vegetarische) lasagne.”
vrijetijdsbesteding: “Ik doe aan hardlopen en heb een racefietsen. Daarnaast maak ik mijn eigen kleding.”
Mijn relatie met Jana Roovers
Als geboren Achterhoeker, ben ik al jaren fan van Villa Mondriaan in Winterswijk. Ik kom er meerdere malen per jaar. Ook de visie dat zij jonge mensen een baan met ontwikkelkansen en verantwoordelijkheid in de kunstwereld geven, spreekt me erg aan. Het leuke is het vaak vrouwen zijn die deze kans met hart en ziel aanpakken. Mede hierom wilde ik Jana, de nieuwste directeur van Villa Mondriaan, graag een podium geven. Naast de kunst delen we de passie om zelf kleding te maken.
Welke expositie(s) zijn er 2023/2024 te zien in Villa Mondriaan?
Het aanbod is gevarieerd en uitnodigend. In het kader van et tienjarige bestaan van het museum zijn eer tot en met 4 juni 20223 verschillende jubileumactiviteiten. Kijk hier voor de details.
Tot en met 29 oktober 2023 kun je drie tentoonstellingen ontdekken:
-
- Mondriaan: de Familie;
- Marjolein Rothman: INTERVAL;
- Sheltersuit | Design met een noodzaak.
© tekst en foto's Wilma Lankhorst
© gebruik van de afbeeldingen met dank aan en met toestemming van Museum Villa Mondriaan, de genoemde kunstenaars en alle bruikleengevers.
Jubileumtentoonstellingen: De familie
Nu te zien in Museum Villa Mondriaan: Mondriaan: de familie. In deze jubileumtentoonstelling wordt voor het eerst de kunst van vader, oom en zoon Mondriaan gezamenlijk getoond. Wij associëren de naam ‘Mondriaan’ vooral met de schilder, zoon Piet, die op de kunsten op radicale wijze zou veranderen. De artistieke invloeden van vader en oom Mondriaan zijn aanwijsbaar terug te vinden in de werken van de jonge Piet. Waar Piet Mondriaan junior zich toelegt op de autonome kunsten, zet zijn vader Pieter senior (1839-1921) Frits Mondriaan (1853-1932), in zijn tijd een gevierd schilder, geeft zijn passie voor schilderen gretig door aan zijn neefje. In Villa Mondriaan ontdek je hoe de uiteenlopende opvattingen van invloed zijn geweest op de ontwikkeling en reputatie van de kunstenaarsfamilie.
Solotentoonstelling: Marjolein Rothman: INTERVAL
Net als Mondriaan maakte schilder Marjolein Rothman (Eibergen, 1974) een proces door van figuratie naar abstractie. Rothman woonde tijdens haar jeugd in de Achterhoek. De beleving van het coulisselandschap klinkt door in haar werk. Haar voorstellingen zijn in slechts enkele vlakken opgedeeld. In de solotentoonstelling ‘Interval’ krijgen figuratie, werkelijkheid en dat wat ontastbaar lijkt een geheel nieuwe betekenis.
Sheltersuit: Design met een noodzaak
In 2015 zet Bas Timmer de Stichting Sheltersuit op. Na zijn studie aan de modeacademie stuit Timmer als ontwerper op een urgent probleem. Als een bekende van hem aan onderkoeling sterft, vindt Timmer het tijd om actief bij te dragen aan een oplossing. De modieuze kledinglijn die hij ontwerpt, wordt niet voor hoge prijzen verkocht, maar krijgt een vertaling naar de Sheltersuit. De tentoonstelling toont de ontwikkeling van het prototype naar de ontwikkeling van de Sheltersuit zoals die vandaag de dag wordt gebruikt.