In 2015 maakten we samen, wereldwijd, dagelijks ruim 80 miljoenen foto’s! Na de introductie van de smartphone heeft digitale fotografie en enorme vaart genomen. Maar wat doen we met al die plaatjes? Een deel verspreiden we via sociale media, een ander deel wordt verwerkt in fotoboeken. Het grootste deel blijft ongezien wordt uiteindelijk verwijderd om weer nieuw geheugen te verkrijgen. Slechts een héél klein percentage haalt het tot in een museum. Fotografie als kunst. In het Stedelijk Museum in Schiedam zijn nu drie verschillende fotografie-exposities te zien. Ieder met een eigen sfeer en alle drie interessante gezichtspunten. Niet alleen leuk om naar te kijken maar ook interessant om nieuwe perspectieven te ontdekken voor je eigen toekomstige foto’s. Maak hier kennis met de New supermodels van Jan Hoek.
Na een uitgebreide biografie van Philippe Halsman is het nu tijd voor de tentoonstelling Verbaas mij! in de Kunsthal. Halsman fotograaf van 101 omslagfoto’s op LIFE Magazine, de van man van fotografische iconen, de autodidact die analoog foto’s bewerkte vóórdat Photoshop was uitgevonden. Halsman levensmotto was: Verbaas mij! En dat doet hij tot 12 juni 2016 in de Kunsthal in Rotterdam.
De trein boemelt richting Maastricht, ik ben weg naar het Bonnefantenmuseum voor een ontmoeting met Grayson Perry. Het is niet alledaags om bij een opening in een groot museum de kunstenaar zelf tegen te komen. Vandaag is zo’n speciale dag. Grayson Perry een excentrieke Britse kunstenaar (net als ik geboren in 1960) soleert de komende maanden in Maastricht. Net als Keith Haring en Jheronimus Bosch heeft hij een heel eigen beeldtaal ontwikkeld. Net als deze twee artiesten is hij een veel-kunner: hij schildert, is ceramist, ontwerpt wandkleden, creëerde zijn eigen motor met bijpassende kleding en bouwde een huis. Mijn vraag aan hem: Wat is je meest bijzondere ervaring in ons land en waarom?
De Nederlandse schilder Ferdinand Erfmann omschrijft zichzelf het liefst als ‘apart’. Op de tentoonstelling ‘Ferdinand Erfmann, Nederlands beste naïef’ zegt hij in een interview1 dat hij apart is, in de zin van bijzonder. Een verdere toelichting komt er niet. De eerste wisseltentoonstelling in Museum MORE in Gorssel is aan deze Nederlandse kunstenaar gewijd. In 80 werken krijg je een aardig beeld van deze flamboyante schilder, travestiet en toneelspeler. Zondag 31 januari 2016 gaan de deuren open voor publiek. Je kunt Erfmann en zijn werk tot 29 mei 2016 beter leren kennen. Apart is het, maar ook vrolijk en naïef.
Hier voor een korte nieuwsflits over Ferdinand Erfmann in Gorssel
In het laatste deel van de trilogie – Drie kanjers in Keulen – staat de Amerikaanse kunstenares Joan Mitchell centraal. Het Ludwig Museum eert haar met een oeuvre tentoonstelling in Retrospective, her life and paintings. De kunstenares gaat helemaal los in Keulen. Als ik de laatste zaal met vierluiken binnenloop, is het alsof er een orkest begint te spelen. Je kunt het kleurrijke abstract expressionistische werk zien én het spoor van Joan Mitchell nog volgen tot 21 februari 2016 in Keulen. Joan Mitchell is te gast in Museum Ludwig, schuin achter Köln Hauptbahnhof.
Vrouwen aan het werk
Als ik mag kiezen tussen een expositie van een mannelijke of een vrouwelijke kunstenaar, dan gaat mijn nieuwsgierigheid in eerste instantie uit naar het werk van de vrouw. Gemiddeld heeft een vrouwelijke artiest meer moeten overwinnen om erkenning voor haar werk te krijgen. Die strijd en het doorzettingsvermogen zie je vaak terug in het werk. Dat proces intrigeert me. Bij Joan Mitchell in Keulen heb ik het gevoel dat ik op dat punt met de neus in de boter ben gevallen. Wat een werkdrift, wat een kleurexpressie, wat een gedrevenheid, wat een kracht.
Feministe in New York
Joan Mitchell is op 12 februari 1925 in Chicago geboren. Het meeste jaren op Amerikaanse bodem bracht ze door in New York. In de jaren 50 van de vorige eeuw emigreert ze met haar grote liefde naar Europa en strijkt neer in Frankrijk. In 1959 exposeert ze een deel van haar (vroege) werk op de Documenta II in het Duitse Kassel. Mitchell is sterk maatschappelijk betrokken en een actief feministe. Haar werk hangt nu in de meest gerespecteerde musea in Amerika en Europa, ze heeft tijdens haar leven in New York, nooit dezelfde waardering gekregen als haar mannelijke collega’s en tijdgenoten Jackson Pollock, Willem de Kooning en Franz Kline. Joan Mitchell en haar vrouwelijke collega Elaine de Kooning (inderdaad de vrouw van Willem) moesten veel harder werken voor erkenning. In het artistieke circuit onderhield Mitchell nauwe contacten met de eerder genoemde mannelijke collega’s. Daarnaast was ze bevriend met Jean-Paul Riopelle, Frank o’Hara en Samuel Beckett.
Abstract & Expressief
Zoal hier boven vermeld was de avant garde-kunststroming in Amerika in beginsel een echte mannenclub. Joan Mitchell liet zich hierdoor niet van de wijs brengen. Binnen de New Yorkse school ontwikkelde haar eigen expressieve schilderstijl. Haar inspiratiebronnen waren muziek (klassiek en jazz), landschappen en gedichten. Ik kende haar werk nog niet tot ik de tentoonstelling in Keulen heb bezocht. De ontdekkingsreis begint met enkele zalen waarin vroeg werk van haar uit de jaren 50 van de vorige eeuw hangt. Ik zie wel wat gelijkenis in kleurgebruik (olijfgroen-bordeaux rood) maar wat ik zie kan ik niet echt plaatsen. In de derde zaal neemt het aantal kleuren toe. Hier hangen werken uit haar Europese periode. Ze woont dan in Frankrijk en ziet daar heel ander licht, net als Van Gogh ontdekte zij hier andere kleurfacetten.
Luister- en leeshoek expo Joan Mitchell Museum Ludwig
Luister naar Joan’s muziekkeuze
Op de eerste en op de tweede etage zijn kleine ruimtes met stoelen waar je video’s kunt bekijken. Ik luister naar een interview van Mitchell met Yves Michaud en krijg zo wel iets meer inzicht in haar leven en wat haar inspireerde. Het leuke van films en video’s is dat je de stem van de kunstenaar ook kunt horen en zijn/haar gezichtsexpressie uitgebreider kunt bekijken. Tijdens een van de gesprekken zit Micthell op een bed, met een sigaret in de hand en regelmatig een slokje nemend van een glas. Ze praat dan weer langzaam en dan weer snel omdat ze geïrriteerd lijkt te raken door de vragen.
In een aparte luister- en leeshoek ga ik zitten in een comfortabel stoel zet een koptelefoon op en luister naar een paar fragmenten van haar favoriete muziek kunt luisteren (o.a. Billie Holiday en Charlie Parker)
Museum Ludwig, Installationsansichten, Ausstellung, Joan Mitchell, Retrospective. Her Life and Paintings, ML, Köln
Knallend slotakkoord
De knaller in de deze grote overzichtstentoonstelling is voor mij de zaal met vier vierluiken op de tweede etage. In een zee van ruimte zie ik op de vier wanden de werken A Small Garden (1980), the Goodbye Door (1980), Edritha Fried (1981) en Minnesota (1980) spatten van de muur. Het is alsof ik in een concertzaal van kleurklanken loop. Datzelfde gevoel heb ik eenmaal eerder ervaren en dat was in de Hermitage in St. Petersburg bij het zien van werken van Kandinsky. Als na tien minuten andere bezoekers de ruimte betreden, neem ik afscheid van Joan Mitchell’s werk.
Achter mij ‘Closed Territory’ (1973) Joan Mitchell – Museum Ludwig Keulen
Mijn ervaring
Het werk van Mitchell is erg abstract, ik vind het best moeilijk te doorgronden. Daarom vind ik de interviews een fijne extra toevoeging. Tijdens een van de gesprekken zit ze op haar bed, dan weer rokend, dan weer drinkend, veel close ups en veel denkpauzes. De meeste indruk op mij maakten de vitrines met de persoonlijke herinneringen, foto’s en schetsboeken en de zaal met de vier vierluiken op de tweede verdieping. De combinatie van deze grote zaal en de kleuren op de vier vierluiken maakt dat ik (bijna) spontaan ga zingen.
Presentje Iedere bezoeker mag een gratis kaart kiezen, uit een serie van drie, van werk van Joan Mitchell.
Joan Mitchell, Retrospective, her life and paintings in Museum Ludwig in Keulen. Nog te zien tot 21 februari 2016. Entree Euro 9 (korting met Köln Card € 7,20). Op donderdagavond is dit museum tot 22.00 uur open.
De rijk geïllustreerde catalogus (184 blz) is voor € 45 te koop in de Museumwinkel.
Wil je meer lezen over Keulen? Lees dan hier verder.
In de blog-serie – Drie kanjers in Keulen – gaan we in het tweede deel van dit drieluik, nader in op Käthe Kollwitz ‘Ich will war sein, echt und ungefärbt’. In het eerste deel stond Agrippina, keizerin uit Keulen centraal en we sluiten af met Joan Mitchell, Retrospective. Her Life and Paintings. Voor een bezoek aan het Käthe Kollwitz Museum pakken we de metro naar halte Neumarkt. Heb je zin om mee te gaan?
In het blog Het wonder van Adriaen de Vries heb je kennis gemaakt met een van zijn meesterwerken de Bacchant. Een bijzondere aankoop voor het Rijksmuseum. Maar wie was die Rembrandt onder de beeldhouwers? Een van mijn trouwe volgers woont in de Adriaen de Vrieslaan en wilde graag meer weten over de naamgever van haar straat. Daarom hier als extraatje. Een beknopte biografie van een van lands beroemdste beeldhouwers in het buitenland: De Michelangelo van het Noorden.
De fototentoonstelling van Jimmy Nelson in het Afrika Museum (Berg en Dal) is wegens grote belangstelling verlengd tot 27 september 2015. Dit is fantastisch nieuws voor alle toeristen en wandelaars die Nijmegen de komende maanden bezoeken. Vier jaar lang reisde Nelson over onze aardbol en bezocht hij inheemse bevolkingsgroepen die met uitsterving worden bedreigd. Museum Volkenkunde in Leiden gaf hem een extra opdracht: portteer in ons land ook twee inheemse culturen. Nelson koos voor Marken en Terschelling.
De beelden in “Before they pass away” zijn meer dan een collectie portretten.
Wat is de rol van de fotograaf in deze opstelling? Wil hij ons de inheemse volkeren op hun paasbest laten zien? Of vraagt hij om onze aandacht en wat wil hij ons vertellen?
Tot 27 september 2015 geeft Jimmy Nelson antwoord op deze en nog meer vragen in het Afrika Museum in Berg & Dal. Je hoeft deze zomer niet ver te reizen om een fotografische wereldreis te maken.
Henri Matisse werd op 31 december 1869 geboren. Hij groeide op in het Noord-Franse Bohanin-en-Vermandois. Zijn vader komt uit een weversfamilie en is zelf graanhandelaar. Zijn moeder heeft een eigen zaak, ze verkoopt muurverf en beschildert porselein. Na de middelbare school gaat Matisse naar Parijs. Daar studeert hij rechten waarna hij gaat werken bij het Openbaar Ministerie. Als hij in 1890 een blindedarmoperatie ondergaat waarvan hij moeizaam hersteld, geeft zijn moeder hem een schetsboek met kleurpotloden. Henri kopieert prenten en raakt gefascineerd door kleur en kleurgebruik. Na deze ziekteperiode, ruilt hij zijn rechtelijke loopbaan in voor de kunst.
Hommage aan Käthe Kollwitz (l) door Lotta Blokker en Pas de deux (2008)
Vanaf het eerste moment dat Lotta Blokker de tekening van ‘vrouw met dood kind’ (1903) van de Duitse kunstenares Käthe Kollwitz ziet, weet ze het zeker: deze kunstenares wil ik beter leren kennen. In 2009, 29 lentes jong creëert Blokker het beeld ‘Hommage aan Käthe Kollwitz’. De mens ligt zowel Blokker als Kollwitz na aan het hart. Sinds 21 juni 2015 heeft Blokker een bijzondere tentoonstelling in het Käthe Kollwitz Museum in Berlijn. Hiermee gaat Lotta Blokkers droom in vervulling. Dat geldt ook voor mij, want ik ga eindelijk persoonlijk kennismaken met Lotta Blokker. Een verslag van een feestelijke opening.
