De sprookjeswereld
van Rosa Loy in Assen
Naast The American Dream , kun je de sprookjeswereld van Rosa Loy ontdekken in het Drents Museum. In de sfeervolle museum kapel is een aparte wereld gecreëerd voor de dames van Loy. Laat je mee voeren in deze feeërieke wereld en ontdek de vele verhalen achter de sprookjesfiguren. Haar partner, schilder Neo Rauch geeft ons een sleutel voor het droomslot. Hij zegt dat haar werk het best te begrijpen is aan de hand van het tuinieren. Het voorjaar lonkt, het is Rosa Loy -tijd in het Drents Museum!
Sneak preview: Rosa Loy
Het werk van Rosa Loy wordt tot de Nieuwe Leipziger School gerekend.
Zij behoort tot de groep Duitse kunstenaars die zich richt op het mysterie van de vrouw, de nieuwe vrouwelijkheid en de nieuwe romantiek.
De romantiek heeft een lange traditie in de Saksische schilderkunst.
Neo Rauch in zijn openingstoespraak 24 september 2017 in Assen
Rosa Loy voor het werk ‘Hohe Zeiten'(2012) van Neo Rauch in Museum De Fundatie
Rosa Loy & Neo Rauch
Het Duitse kunstenaarsechtpaar Rosa Loy (Zwickau,1958) en Neo Rauch (Leipzig,1960) exposeren op dit moment allebei in ons land. Voor Neo Rauch is bijna het gehele Museum de Fundatie in Zwolle ontruimd. Op éen vleugel na kun je 25 jaar uit het leven van Rauch in 65 werken verkennen. Zijn vrouw Rosa Loy is met haar expositie Bilder Bergen al eerder van start gegaan in het Drents Museum. Tijdens de opening sprak Neo Rauch haar en alle gasten toe. Sinds 1985 zijn ze een paar. Als er iemand is die Loy en haar werk kent, is het Rauch. Hij deelde zijn ervaringen en zo krijgen we een extra persoonlijk inkijkje in het werk en de inspiratiebronnen van Rosa Loy.
Bilder Bergen in de Cisterciënzer-kapel
Eén bijzonder onderdeel van het Drents Museum is de kapel van het voormalige klooster van de Cisterciënzer-nonnen. De oorspronkelijke kapel is in de Middeleeuwen verbouwd en vergoot tot Abdijkerk. Als ik door de lange gang naar de oude gebedsruimte loop, schakelen mijn gedachten automatisch over naar een rustigere frequentie.
Ik ontwaak net uit The American Dream en mijn hoofd tolt van alle mooie beelden. Als ik de kapel in loop, komt er rust. Ik ben tien zalige minuten alleen in deze witte ruimte met de hoge glas-in-lood ramen. Het licht dat door de ramen komt, geeft de kapel een extra betovering. In deze sfeer maak ik kennis met het werk van Rosa Loy. In het midden staan lange banken, ik ga zitten en laat de grote doeken van Rosa Loy op me inwerken.
Wat zie ik?
Vóór ik de zaalteksten ga lezen, wil ik eerst zelf ervaren wat ik hier zie. Het eerste wat me opvalt is het formaat van de schilderijen. Enkele kleine, maar het merendeel is groot en groter. Doeken die de twee meter overschrijden, zijn hier eerder regel dan uitzondering. En dan valt mijn oog op een werk waarin ik meen Frieda Kahlo te herkennen. Twee vrouwen, van wie ‘Frieda’ de grootste is, worden omhult door een blauwe mantel. De buitenkant is donker blauw, de binnenkant licht blauw met gele sterren. De grote vrouw (Frieda) heeft in haar linker arm een kleinere, blonde vrouw. Haar kleding doet me denken aan een verpleegstersuniform. Boven hun hoofden vliegen vogels die lijken op ganzen.
Rechts van hen zweeft een kluit aarde met daarop een houten uitkijkpost. Er schommelt een vrouw aan deze houten stellage. Ook de twee hoofd figuren zitten/staan op een brok aarde. De wortelstructuur is duidelijk zichtbaar, op de bruine aarde ligt een groen stukje weiland. Ook deze kluit zweeft. Aan de onderkant van het doek zie ik zowel links als rechts enkele huizen bij elkaar. Er loopt een weg naar de linkse bebouwing. Als ik er naar toe loop, lees ik dat Rosa Loy dit werk ‘Hemelmantel (2011)’ noemt.
Wat zijn de inspiratiebronnen van Rosa Loy?
De wereld van Rosa Loy
Om haar werk beter te begrijpen, pak ik de openingstoespraak van Neo Rauch er bij. Daarin lees ik dat Rosa als het ware in een dubbele wereld leeft: ze is kunstschilder en ze tuiniert. Ze heeft naast een artistieke opleiding, ook tuinbouwkunde gestudeerd. Mede daardoor kent ze de plantenwereld als geen ander. Het gezin (Neo, Rosa en hun zoon) woont iets buiten Leipzig, in een groene omgeving.
Naast ruime ateliers hebben ze een grote tuin binnen handbereik. Loy schildert én tuiniert. Rauch beschrijft dit als een parallel bestaan: “Sowieso is haar werk waarschijnlijk het best te begrijpen aan de hand van het tuinieren. Want het is die sfeer waarmee Rosa bijna dagelijks een gelukkige en stimulerende verbondenheid beleeft en die haar volledig terugvoert naar haar essentie en de eenheid met de elementaire verbanden”.
l. De andere kant (2009) en r. Tij (2014) ©Rosa Loy
Vrouwen als inspiratiebron
Naast de natuur is de mens een grote inspiratiebron voor Loy. De vrouw heeft daarin een bijzondere rol, bijna altijd de hoofdrol. Mannen zie je bijna niet op haar doeken, als je er al een ontdekt, is hij vaak kleiner dan de vrouwen in hetzelfde werk.
Haar vrouwelijke figuren en de geliefde natuur, staan dicht bij elkaar en lijken soms met elkaar vergroeid. In de fantasiewereld van Rosa Loy ontdek je vrouwen en planten. Metamorfosen, vergroeiingen en soms in eerste aanblik onlogische combinaties. Juist die onverwachte combinaties en vergroeiingen geven de schilderijen en grafische werken van Loy een heel eigen karakter.
Rosa’s eigen schilderwetten
Rosa Loy stelt binnen haar bijzondere oeuvre haar eigen wetten en gewoontes. Op haar grote doeken wonen vrouwen en dieren in uiteenlopende landschappen. Loy’s (droom)landschappen strekken zich uit van het ondergrondse tot voorbij het oneindige. Rosa Loy’s heeft zich een hele persoonlijke schildertechniek eigen gemaakt. De manier waarop zij verf gebruikt is ook speciaal. Ze gebruikt zowel melkeiwit als pigment. Dit geeft Loy de mogelijkheid om een heel eigen, uitgebreid scala aan kleuren te creëren. Mijn advies: stap in de droomwereld van Rosa Loy en ontdek het zelf.
De fantasiewereld van Rosa Loy, Bilder Bergen kun je nog t/m 18 maart 2018 verkennen in het Drents Museum in Assen.
Lees je thuis alvast in via de speciale multimedia tour op de site van het museum.
Rosa Loy is de ene helft van het kunstenaarspaar Loy-Rauch. Haar man Neo Rauch heeft op dit moment een hele grote, solotentoonstelling in Museum de Fundatie in Zwolle.
© tekst, foto’s en video Wilma Lankhorst © gebruik van de afbeeldingen met dank aan het Drents Museum, Rosa Loy, Neo Rauch, Museum de Fundatie en alle bruikleengevers.
Meer weten over The American Dream?
Bekijk dan hier mijn twee video’s
In deel een de expositie in Assen waar de focus ligt op Amerikaanse kunst
in de periode 1945-1965.
Het tweede deel van deze dubbeltentoonstelling kun je zien in
de Kunsthalle in het Noord Duitse Emden (1965 tot 2017).