Deel 3 trilogie Das Deusches Auswandererhaus
Dit is het laatste verhaal van een bezoek aan het Deutsches Auswandererhaus in Bremerhaven. Wat de Kop van Zuid en Hotel New York zijn voor Rotterdam is het Auswanderer Haus voor onze oosterburen. Het symbool van de Duitse emigratie, sinds april 2012 aangevuld met een vleugel voor immigranten. In deel 1 hebben we kennis gemaakt met Johanna Dettmar die met haar man Walter Ostermann vertrekt uit Bremerhaven. In deel 2 lazen we over hun reis van new York naar Brazilie hun nieuwe vaderland. In het slot van deze mini-serie volgen we het spoor van de Turkse immigrant Recep Keskin
Recep Keskin komt naar Duitsland
In april 2012 is een tweede vleugel geopend in het ‘Deutsches Auswanderer Haus’. In dit tweede gebouw ligt de focus op immigratie. Je volgt als bezoeker een van de personages die het museumteam heeft voorzien van een verhaal. Mijn nieuwe identiteit heet Recep Keskin. In en kapsalon aan het begin zoek ik naar zijn foto. Vanaf hier begint onze gezamenlijke reis.
Via het reisburo naar de bios
Recep Keskin komt in 1967 vanuit Turkije naar Duitsland en krijgt een woonplek in Karlsruhe toegewezen. Hij krijgt een baan in de betonindustrie en maakt betonnen platen voor balkons, scheidingswanden en perrons op treinstations. In een vitrine ligt een krantenartikel uit 2001 van de firma uit Gevelsberg waar Keskin werkzaam was. Met mijn nieuwe paspoort in de hand vervolg ik mijn route door het museum. Vanuit de kapsalon, loopt mijn reis via het antiquariaat, het reisburo naar de fotowinkel en de supermarkt. Overal ligt een aanwijzing om me te wachten. Ik vind steeds meer stukjes van Keskin’s levensverhaal.
Het antiquariaat geeft antwoord
Tussen de vele boeken en foto’s in het antiquariaat liggen talrijke stukjes informatie over de familie Keskin. Hier worden vragen beantwoord als: Wie ben ik? Waar kom ik vandaan? en Waarin geloof ik? In het reisburo ontdek ik een kopie van het paspoort van Recep Keskin uit 1967. Dit is zijn eerste Turkse reisdocument, hij had dit nodig voort zijn vertrek naar Duitsland. Vanuit Istanbul reist hij in drie treindagen naar München en vandaaruit verder naar Heidelberg. Een medewerker van een taalinstituut heet hem welkom en de mannen bezoeken elkaar regelmatig in de maanden die volgen. Dan volgt het positieve bericht dat Recep een studiebeurs krijgt op basis van zijn goede studieresultaten in Ankara. Dee beurs voorziet twee jaar in zijn levens en studieonderhoud.
Immigrant krijgt een gezicht
In de fotowinkel zie ik onder andere trouw- en geboortefoto’s, jubilea worden gevierd en op de gevoelige plaat vastgelegd. Er liggen ook foto’s tussen van de familie Keskin. Aan het einde van de reis, heb ik de volgende gegevens van Recep verzameld: Hij is in 1949 in Turkije geboren, is in 1964 naar Ankara vertrokken voor een opleiding aan de hotelvakschool. In 1967 vertrekt hij naar Duitsland en krijgt een studiebeurs. In 1971 verandert hij van studierichting en komt in de bouw terecht. In 1979 is hij bouwkundig ingenieur en een jaar later trouwt hij met Almut. Hij groeit door tot bedrijfsleider bij de eerder genoemde betonfabriek in Gevelsberg en ontvangt in 1995 een oorkonde als ‘Burger van het Ruhrgebied’. In 2000 wordt hij benoemd tot professor aan de Hogeschool van Dessau en in 2001 neemt hij de betonfabriek in Gevelsberg over. Recept Keskin woont met zijn vrouw Almut in Dülmen. Het immigratieavontuur van Keskin heeft een veel voorspoediger verloop dan mijn eerste emigrant Johanna Dettmar.
Bioscoopje pikken
Het indrukwekkende museum eindigt voor ons in de bioscoop uit de jaren 50. Hier worden drie films vertoont van Duitse emigranten die in New York, in Brazilië en in Afrika terecht komen. Wij zitten alle drie de verhalen uit want we willen graag weten wat zij op hun avontuur zijn tegen gekomen. Achteraf ervaren we dat hun ervaringen sterke overeenkomst vertonen met de verhalen van onze oude studiegenoten en collega die naar Mexico, Zuid-Afrika en respectievelijk Nieuw-Zeeland zijn vertrokken.
Mijn ervaring:
Het Deutsches Auswandererhaus geeft een veelzijdig beeld van emi- en immigratie door de jaren heen. Ik was aan het begin van de dag wat sceptisch over het feit dat ik deze verhalen in Duitsland lees en bekijk. In eigen land hebben we ook een rijke traditie aan emi- en immigranten. Aan het eind zie ik meer de overeenkomsten dan de verschillen. Net als bij ons zijn het hier vaak jonge mensen die gedreven worden door een passie en/of een drang om een steentje bij te dragen aan een betere wereld. Anderzijds zie je de jonge mannen die massaal op weg gaan naar nieuwe landen om geld in het laadje te brengen voor hun gezin en familie. Ik heb respect voor hun moed, vasthoudendheid en gedrevenheid. Ik blijf bij mijn punt dat ik mijn vrienden liever in het buitenland bezoek, dan zelf de koffers pak. Ik ben nog altijd zo blij met mijn Nederland.
Meer weten over het Deutsches Auswandererhaus in Bremerhaven, kijk hier.
Als je er dan toch bent, neem dan ook de tijd voor het er bijna naast gelegen Klimahaus en maak een reis om de wereld over de 8ste lengtemeridiaan.
Slaaptip voor Bremerhaven
Wij hebben overnacht in het im-Jaich Boarding House. Een appartementen complex in Havenwelten. Je kunt ontbijt en diner bij boeken als je wilt. Wij hadden een hoek appartement op de derde etage, met aan twee zijden weids uitzicht over het nautische leven. Perfecte bedden, grote ruime badkamer en ruime keuken met voor mij een heerlijke werktafel. Een echte aanrader. Hier kun je contact maken met de VVV van Bremerhaven
© tekst en foto’s Wilma Lankhorst
