Dit is het vierde en laatste deel in de serie posts over het Karel de Grote jaar. In deze serie heb je kennis gemaakt met de figuur Karel de Grote, zijn geboorteplaats, zijn verblijf in Nijmegen en we sluiten af met zijn geliefde Aken. De stad waar hij graag kwam, overleed en begraven ligt. 

Karel de Grote gids in Aken

Heb je er ooit van gedroomd om op stap te gaan met Karel de Grote? De rondreizende koning en keizer, vader van Europa, grondlegger van het onderwijssysteem, initiator van de Karolingische school en her-invoerder van de munt? Soms droom ik ervan dat ik in een andere tijd wakker word, dan waarin ik ben gaan slapen. Vandaag is zo’n dag. Ik heb een afspraak met Keizer Karel, hij is mijn gids in Aken. Heb je zin om mee te gaan?

 

 

Beste Aken-bezoeker …
Met deze woorden begroet Karel me op deze zonnige dag. Aken is zijn lievelingsstad en dat biedt mij de uitgelezen kans om volop geheime tips te verzamelen. Om het ons allemaal wat gemakkelijker te maken heeft Karel de Grote meer dan 140 bronskleurige vierkante knopen in het wegdek laten plaatsen. Alle knopen zijn voorzien van zijn bekende monogram. Ooit strooide Grietje broodkruimels om de weg naar huis terug te vinden. Helaas aten de vogels het lekkere brood op.

Karel pakte het in Aken grondiger aan en navigeert je tijdens 1,5 kilometer lange wandeling met deze knopen door ‘zijn’ stad. De losse knoppen geven de route aan, de locaties van de 22 bezienswaardigheden zijn herkenbaar door een knooppunt waar drie knopen bij elkaar liggen.

 

 

Karel de badderaar
De wandeling begint bij de Elisenbrunnen. Aken was al in de tijd van de Romeinen populair als badplaats. De aanwezigheid van thermaal water was voor de Romeinen een uitgelezen kans om hier een legioenplaats aan te leggen. Later bouwt de vader van Karel, Pepijn III op de fundamenten van de oude Romeinse stad een nieuwe palts. Karel breidt dit complex verder uit. Als hij op latere leeftijd last krijgt van reumatiek verblijft hij steeds vaker in de stad. Het verhaal gaat dat Karel zelf ook een groot bad heeft laten aanleggen waarin hij bijeenkomsten belegde en soms wel met 100 man tegelijk te water ging voor overleg.

Pas op voor het Bahkauv-monster
Even verderop ziet Karel een bekende, hij steekt zijn pink omhoog. Dit gebaar, hier ‘Klenkes’ genoemd is het gebaar waarmee een geboren Akenaar stadsgenoten wereldwijd begroet. We lopen door en horen opeens een oorverdovend gebrul. Karel maakt een gebaar dat we stil moeten zijn, we naderen het Kaiserbad waar het beekkalf van Aken ronddoolt. Volgens de legende liet dit monster drinkebroers schrikken. Hij zal het wel druk hebben gehad in Aken met al die café die volop gerstenat schenken. Omdat het nog vroeg is, lopen we op onze tenen verder om even verderop bij het oudste café van de stad, Café Van den Daele’. Hier drinken we koffie en maken kennis met de Akense print. Wij associëren de smaak van deze koekjes met onze taaitaai poppen.

Karel bouwt klein Rome
Karel zag zichzelf als opvolger van de grote Romeinse keizers. Toen zijn broer Karloman in 771 overleed, greep hij zijn kans en werd hij alleenheerser over het uitgestrekte rijk van zijn vader. Omdat Aken redelijk centraal in zijn rijk lag (en hij er lekker kon badderen) heeft hij de oude palts van zijn vader verder uitgebouwd en zo kreeg Aken het aanzien van een miniatuur Rome. Als we na het oudste café links af de Körbergasse in lopen, komen we op een driehoekig plein: het Hof. Ik zie een zuilenformatie (de Portikus) bij een kleine arena die in de zomer als openluchttheater wordt gebruikt. Op deze zonnige dag zitten de terrassen vol. Karel wenkt, wij lopen verder.

Via de poppenbron van Bonifatius  Stirnberg  aan de Krämerstraße en het beeld van de kippendief op de Hühnermarkt staan we opeens oog in oog met de Granustoren. Karel is helemaal in zijn element als hij deze toren ziet, want zo vertelt hij, ‘dit gebouw behoorde ooit tot mijn palts’. Het doet hem zichtbaar goed dat de toren de woelige jaren in de Akense geschiedenis heeft doorstaan. Het geheim van de toren geeft Karel helaas ook niet prijs tijdens onze rondleiding. Hij vertelt alleen schalks dat op de begane grond van dit gebouw het keizerlijke ‘kleinste kamertje’ was voorzien.

 

Karel de in de erwtenkom
Helaas is er geen tijd om bij het oudste eethuis van de stad, de Postwagen, te lunchen. Karel heeft nog andere afspraken. We lopen helaas voorbij aan ‘de Postwagen’ en huis Eulenspiegel (Uylenspiegel) en komen op de markt. Het is dinsdag en er is weekmarkt. Bloemen, groente, fruit, honing, koffie, printen en chocolade. Nu komt Karel zelf in de verleiding, maar hij recht zijn rug en zoekt tussen de kramen en terrassen naar zijn standbeeld. De frivole Karel die we hier zien, is in 1620 in het Belgische Dinant gegoten. Karel draagt een renaissance harnas met kroon, scepter en rijksappel. Met een glimlach vertelt onze gids dat de Akenaren tijdens het jaarlijkse carnaval vaak een apart pakje voor hem in petto hebben. Op het volle marktplein is het even zoeken naar de bronskleurige knopen, maar het lukt ons om weer op het goede pad te komen.

Voor we de stadskruidentuin bezoeken, vertelt Karel over het Internationale Krantenmuseum (IZM) aan de Pontstraße. In 2014 heeft hij regelmatig het nieuws gehaald tijdens de herdenking van zijn 1200^ste sterfdag. De collectie van dit museum telt meer dan 200.000 internationale kranten uit vijf eeuwen. Ga hier, als je tijd hebt, eens opzoek naar je eigen favoriete dagblad.

Stadhuis met kroningszaal
We zijn zo vrij om aan Karel voor te stellen om tijdens deze wandeltocht zijn prachtige paleis met kroningszaal even te laten voor wat het is. We gaan hier later nog naar toe als we de drie speciale tentoonstellingen bezoeken in het kader van het Karel de grote jaar 2014. Met gezonde tegenzin gaat hij akkoord met ons verzoek. We lopen rechts om het stadhuis en zien dan de kleine kruidentuin in de zon liggen. Deze groene oase is in 1965 aangelegd naar aanleiding van een Kareltentoonstelling. Bij de aanleg zijn alle regels toegepast van de Karolingische ‘Capitulare de villis’.

Vanaf de trappen aan de achterkant van het stadhuis heb je een mooi uitzicht over de Katschhof en de DOM en het nieuwe ‘Centre Charlemagne’. Als we van de trappen afdalen naar de Katschhof begint Karel breed te lachen. Hij is blij dat dit plein ook nu nog dienst doet als trefpunt voor evenementen, feesten en processies. Als wij er zijn worden er tribunes opgebouwd voor het jaarlijkse Katschhof DOM-springen.

Kinderdoopplaats
En verder gaat de wandeling, na het Centre Charlemagne rechts en dan links langs de overvolle schatkamers van de DOM tot aan de vismarkt. Daar staat de fontein met een peuter met de waterspugende vissen. Achter hem staat de oude Doopkapel (Johannes-kapel). Tot in de 19 eeuw werden in deze kapel de kinderen van Aken gedoopt met water uit het riviertje de Pau. Karel is trots op deze kapel want hij heeft tijdens zijn regeerperiode het christelijke geloof met verve uitgedragen. Na een korte blik op het oude stadshuis (het Grashuis) komen we op de kleine Münsterplatz met de beroemde Vogelbron. Deze fontein is door dezelfde kunstenaar gemaakt als de poppenfontein die we eerder op deze route hebben gezien.

Klap van de duivel
En dan is Karel bijna niet meer te houden. Hij ziet de DOM en wil even uitrusten op zijn oude troon op de eerste verdieping van dit godshuis. Tja, wat zeg je daarop tegen zo’n oude man? We houden hem niet tegen en nemen afscheid van hem. Wij kijken nog even naar de bronzendeur van de DOM om de scheur te ontdekken die de duivel er in heeft geslagen. De duivel voelde zich door de Akense geestelijken verraden. Hij had hen geld geleend voor de bouw van de DOM en als tegenprestatie zou hij de eerste persoon krijgen die de nieuwe kerk binnen zou gaan. En laat dat nou niet de (verwachte) bisschop zijn geweest… Als de duivel de list doorheeft, rent hij woedend de DOM uit en slaat hij de bronzendeur deur als een bezetede achter zich dicht. De deur scheurt door dit geweld in de rechter onderhoek.

De cirkel sluit zich
Via de kleine Münsterplatz lopen we naar de grote Münsterplatz en zo komen we uiteindelijk bij het stadspark dat ons terugvoert naar de Elisenbrunnen. Aan het begin van dit park staat een beeldengroep die de Kringloop van het geld uitbeeldt. De sterk stromende waterstroom in de bron staat symbool voor de belastingdienst. Bij het zien van de sterke zuigende werking bedenk ik me dat de Duitse belastingdienst niet zo veel verschilt van de onze. Het is tijd voor Kolsch op het terras van het restaurant in het park van Elisenbrunnen. We nemen afscheid van ’onze gids’.

Wist je dat?

• Je Karel als papieren gids kunt kopen bij de VVV voor € 3,90?
• Je Karels beroemde troon alléén kunt zien tijdens de officiële DOM-rondleiding?
• De cappuccino in het Centre Charlemagne de beste is in de stad?
• Huis Uylenspiegel de grootste theecollectie heeft van de stad?
• Een traditionele maaltijd in ‘de Postwagen’ een aanrader is tijdens je verblijf in Aken?

 

Enkele handige links:
Meer weten over Aken?
Wij sliepen in het Ibis hotel net buiten de “Marschier Tor”. Je kunt hier voor een kleine vergoeding je auto parkeren en je hebt gratis internet tijdens je verblijf.
Hier is alle informatie over het Europese Karel de Grote jaar gebundeld.
Meer weten over stedentrips naar Duitsland?
Aken is ook prima te bereiken met de trein.

Tekst & foto’s © Wilma Lankhorst (tenzij anders vermeld).

 

Hiermee eindigt de serie over Karel de Grote. In Aken zijn veel souvenirs, boeken en een interessante DVD te koop waarmee je je thuis nog verder kunt verdiepen in Karel zijn levenswandel. 

Eerder verschenen posts in de serie ‘Karel de Grote jaar 2014’
18 oktober 2014 Een kennismaking met Karel de Grote deel 1
19 oktober 2014 Een kennismaking met Karel de Grote deel 2
20 oktober 2014 Karel de Grote in Ingelheim
23 oktober 2014 Karel de Grote in Nijmegen