Prinses van Oranje in Oranienburg

Vorig jaar heb ik in Duitsland enkele steden bezocht op de Oranje-route. In het spoor van Prinses Louise Henriette begon deze reis in Kleve gevolgd door Potsdam. De trilogie van de Prinses van Oranje en haar Keurvorst Fredrik Willem van Brandenburg wordt compleet met een bezoek aan Schloss Oranienburg, iets buiten Berlijn. Doe eens wat anders en vier Koningsdag 2017 bijvoorbeeld in Oranienburg.

Sneak preview

Louise Henriette, Prinses van Oranje

Voor een Prinses van Oranje is alleen een keursvorst goed genoeg. Dat was het idee van moeder Amalia van Solms. De liefdesbrieven van dochter Louise aan haar Franse neef, kregen geen bijval van moeder Amalia. In Leiden studeerde de Duitse Keurvorst Frederik Willem en alleen hij was de perfecte partij voor de kroonprinses. Op 7 december 1646 trouwt de 19-jarige prinses met haar 26-jarige echtgenoot. In verband met de zwakke gezondheid van papa (Stadhouder Prins Frederik Hendrik) blijft het jonge stel (tijdelijk) in de buurt. Ze trekken naar Kleve. Nadat Louise’s vader in 1647 overlijdt, maakt de keurvorst verhuisplannen richting zijn geboortestreek Brandenburg. Hun eerste stop daar wordt Potsdam. Hier wordt hun eerste zoon Willem Frederik geboren. Helaas sterft dit kind anderhalf jaar later. De Prinses is ontroostbaar en de Keurvorst bedenkt een plan: hij bouwt een kasteel in de stijl van het Hollands Classisme voor haar in de plaats Bötzow. Hij doopt het onderkomen Schloss Oranienburg. Later zal ook de plaatsnaam Bötzow veranderen in Oranienburg. En zo kennen wij het.

Beatrix en Claus waren er ook

Als je een stedenreis naar Berlijn maakt, is een bezoek aan Schloss Oranienburg een leuke excursie. De trein- en S-bahn-verbindingen vallen onder het aanbod van de handige openbaar vervoerskaart Berlin Welcome Card. Vanuit het centrum van Berlijn reis je met de trein in 40 minuten naar het paleis van de prinses van Oranje. Het complex is ook geliefd bij onze Oranjes. In augustus 1999 bezochten Koningin Beatrix en Prins Claus het kasteel mede in verband met een speciale tentoonstelling ‘Onder den Oranjeboom’. De leiding van het complex hoopt nu dat Koning Willem Alexander en Koningin Máxima op een van hun komende reizen naar Duitsland ook Oranienburg in hun reisschema opnemen. Zo lang hoef jij niet te wachten want het kasteel is van dinsdag tot en met zondag te bezichtigen. Neem bij mooi weer wat broodjes en iets te drinken mee zodat je ook kunt picknicken in het grote park dat rondom het kasteel is aangelegd.

Oranje bloempotten

Dat ze hier (ook) dol zijn op oranje valt direct op als de overal de grote oranje bloempotten ziet. Ieder jaargetijde gevuld met seizoensbloemen. Vanaf het station kun je bus 804 pakken tot halte Birkenallee. Je kunt natuurlijk ook lopen, dan moet je op 15 minuten tellen. Eén kant van het slot ligt aan een zijarm van de rivier de Havel, twee zijden grenzen aan het park en vóór de hoofdingang ligt een riant plein. Ook hier volop oranje bloempotten en een standbeeld van Prinses Louise Henriette. Het Slot heeft een centrale entree en eenmaal binnen ontdek je de twee zijvleugels. Bij de kassa vind je ook een kleine cadeauhoek met allerlei koninklijke snuisterrijnen en geschiedenisboeken. De gids staat al te wachten. Samen met een moeder en dochter uit Berlijn verken ik het komende uur het kasteel van de prinses van Oranje. Het slot zoals wij het nu kennen, is later door Koning Friedrich I, als eerbetoon aan zijn moeder (Louise Henriette) nog eens vergroot.

Welkom in de Oranjezaal

De eerste zaal op de eerste verdieping is direct al de Oranjezaal. Hier hangen schilderijen van de ouders van de Keurvorst en de zijn vrouw en een dubbelportret ten voeten uit van Fredrik Willem met Louise Henriette geschilderd door Pieter Nason. Later komen we tijdens de rondleiding nog een tweede portret van het echtpaar tegen. Hofschilder Johannes (Jan) Mijtens (1614-1670) heeft een familieportret geschilderd met daarop de Keursvorst en de prinses omgeven door al hun kinderen. Zowel de overleden kinderen (in de wolken) als de levende kinderen. Mijtens was geen onbekende voor dit stel. Hij heeft ook hun trouwscene in Den Haag in 1646 geschilderd.

Porseleinverzameling

De Oranjezaal is de enige ruimte in de rechtervleugel. Via een verbindingsgang met zeeslagen op wandkleden komen we in de linker vleugel. Hier rijgen de kleurrijke kamers zich aan een.
In één van de vertrekken hangt een groot portret van Amalia van Solms. Van haar is bekend dat zij porselein verzamelde. Door de bijzondere contacten van enkele VOC-kapiteins met China  [http://wilmatakesabreak.nl/nieuws/barbaren-wijsgeren/ ]  kwam er regelmatig een schip met Chinees porselein in ons land aan. Buiten ons land was porselein bijna exclusief voor de rijke burgers, families van adel en koningen. In Europese paleizen en kastelen kom je nu nog regelmatig indrukwekkende porseleincollecties tegen. In ons land was het Chinees porselein ook populair. Bij ons werd het ook door gewone families veel gekocht. Dit kwam door de Hollandse (aardewerk) kopieën in de vorm van Haarlems- en Delfts Blauw.

Oranienburg heeft grootste plannen als het gaat om porselein. In de laatste grote hoekzaal wordt alvast een tipje van de sluiter gelicht. In en video-animatie kun je zien hoe deze kamer er over enkele jaren uit gaat zien. Maar voor het zover is, moet het spaarvarken zich nog flink vet laten mesten.

 

Mijn ervaringen:

• Schloss Oranienburg is een verrassend uitstapje als je in Berlijn bent.
• Het complex telt 22 mooi ingerichte kamers met volop schilderijen, porselein en meubilair waarbij de gids het verhaal van de familie van Keurvorst Frederik Willem en zijn Nederlandse prinses uitgebreid verteld. Deze rondleiding is er alleen in het Duits.
• De kamer met de porseleincollectie maakt de meeste indruk op me. De toekomstplannen voor het porseleinkabinet zijn verbluffend. Ik zou dat graag nog eens zien als het helemaal compleet is.
• Het familieportret van Keurvorst Frederik Willem en Prinses Louise Henriette van Jan Muijtens blijft me verbazen. Ik tel drie (zichtbare) engelen in de wolken en nog eens drie kinderen bij het echtpaar. De zittende prinses heeft haar jongste zoon Lodewijk (geboren in 1666) op schoot. Na zijn geboorte gaat de gezondheid van de prinses snel achter uit. Ze sterft ruim een jaar na de komst van Lodewijk, op 39 jarige leeftijd.
• In de kelderverdieping van het slot is een kleine expositie ingericht over de geschiedenis van Bötzow dat in 1200 werd gesticht.
• Neem op een mooie dag broodjes of wat lekkers mee zodat je ook kunt picknicken in het omringende park (op zaterdagmiddag zijn o.a. alle cafés in Oranienburg gesloten)

Schloss en Park Oranienburg kun je van dinsdag tot en met zondag dagelijks bezoeken van 10.00 tot 18.00 uur.

Oranjeroute

De Oranjeroute is een ruim 2600 kilometer lange vakantieroute langs Nederlandse en Duitse steden die een historische band met het huis van Oranje-Nassau. Het Nederlandse deel van de route voert langs dertien steden tussen Leeuwarden en Vlissingen. Het grootste deel van de Oranje-verkenning ligt in Duitsland. Op de speciale website  kun je meer details vinden over de locaties op deze route.

© tekst, video en foto’s Wilma Lankhorst
© gebruik van de foto’s met dank aan de SPSG (Stichting Pruisische Kastelen & Parken)

Eerder verschenen op dit blog

Kennismaking met de Oranjeroute
De 7 Oranje appeltjes van Kleve  
De 7 Oranje appeltjes  van Potsdam

Meer weten over Berlijn?… Lees dan hier verder

Het oppervlakte van Berlijn is bijna net zo groot als onze provincie Utrecht. Er is een ruim aanbod aan openbaar vervoer zoals de metro (U-Bahn), de tram (Strassenbahn) en verschillende regionale greinen. Met de Berlin Welcome Card  kun je handig gebruik maken van dit grote aanbod. Daarnaast krijg hele op vertoon van je Berlin Welcome Card korting voor vele musea en attracties. Als je deze kaart thuis online al besteld, kun je er na aankomst in de stad direct gebruik ban maken. Wel even afstempelen op het perron voor je de eerste rit maakt.

Een andere verrassende manier om Berlijn te ontdekken, is per fiets. Ik heb al enkele keren een fijne fiets gehuurd bij Berlin on Bike (Prenzlauerberg). Naast het huren van allerlei soorten fietsen (incl. E-bikes) organiseren ze ook inspirerende thema-fietstochten. Hier vind je alle informatie die je nodig hebt. Viel Spass!