Museum de Lakenhal in Leiden heeft een primeur met de eerste museale solotentoonstelling van de Koreaanse kunstenaar Kimsooja. Thread Roots (draadwortels) is de titel van deze expositie. Kimsooja is geboren in Daegu, deze stad is in Korea bekend om haar textielindustrie. Daar ligt ook een rode draad met de geschiedenis van de Lakenhal. Je hebt nog tot en met 21 juli om de draadwortels van Kimsooja in Leiden te ontrafelen.
Wie is Kimsooja?
Kimsooja is in 1957 in de Zuid-Koreaanse stad Daegu geboren. Na haar studie aan de Hong-ik University in Seoul, verhuist ze naar het Westen. Tussen 1980 en 2021 volgt ze aanvullende studies in de vorm van workshops en/of als ‘artist in residence’ in onder andere New York, Kitakyushu, (Japan), Berlijn, Parijs, Vitry-sur-Seine, & Sévres (Frankrijk). Anno 2024 woont en werkt de kunstenaar afwisselend in Parijs, New York en Seoul. Haar werk is wereldwijd te zien in toonaangevende musea en op biënnales en triënnales.
Bottari Truck in Exile
In 1998 vertegenwoordigde ze haar geboorteland Korea op de Biënnale van São Paulo. Haar video Bottari Truck in Exile was in 1999 een grote hit op de Biënnale van Venetië. In 2017 was haar werk te zien op de Documenta in Kassel en in 2019 werd haar werk bekroond met de Lucas Art Award van het Leidse Lucas van Leyden Fonds. Door de historische binding van Leiden met de lakenindustrie ging multimediakunstenaar Kimsooja graag in op de uitnodiging van Museum de Lakenhal.
“Bij het maken van kunst ben ik vooral geïnteresseerd
in de relatie tussen en de realiteit van objecten en het leven.”
Kimsooja, Leiden 2024
Het thema nomadisme en de rol van het verstilde individu
in een chaotische en drukke wereld zijn rode draden in het werk van Kimsooja.
Zes zalen verbonden door rode draden
In het museum is het werk van Kimsooja in maar liefst zes zalen te zien. Bij de receptie krijgt iedere bezoeker een klein boekje mee waarin een plattegrond staat met daarop de rode draad als wegwijzer. Ik begin op de begane grond van het museum. Daar zijn twee zalen exclusief voorzien van draadwortels. In de eerste zaal hangen twee grote schermen waarop je korte filmfragmenten ziet. Koreaanse vrouwen die kleding in blauwe kleurstof wassen, je ziet kleurrijke draden op een weefgetouw en potten die gedraaid worden van bruine klei. In Thread Roots onderzoekt Kimsooja haar culturele geschiedenis binnen haar ontwikkeling als kunstenaar. Daarbij legt ze ook een directe relatie naar de collectie van de Lakenhal. De titel verwijst naar haar fascinaties voor de manier waarop onze culturele wortels verbonden zijn met onze identiteit, voor de spullen die we verzamelen en voor onze natuurlijke omgeving.
Verbinding is een belangrijk thema in Kimsooja’s werk.
ze weeft lijnen tussen individuen, de maatschappij en de geschiedenis.
Migratie & textiel
Kimsooja’s werk is geworteld in Koreaanse tradities. Ze gebruikt voor haar creaties en installaties verschillende materialen en diverse media. De kunstenaar combineert haar persoonlijke geschiedenis met globale thema’s als thuis, migratie en bewegingsvrijheid. Textiel als materiaal en symbool speelt een terugkerende rol in haar werk. De veelkleurige bottari, geknoopte bundels van Koreaanse bedspreien waarin persoonlijke bezittingen worden vervoerd, verwijzen naar de relatie tussen textiel en migratie. Deze twee thema’s zie je ook in de museumcollectie met grote regelmaat terug.
Mega Painting
In de tweede zaal liggen een aantal bottari en er hangen verschillende, niet beschilderde, linnen schilderdoeken vrij in de zaal. Met deze installatie keert Kimsooja terug naar haar artistieke wortels. Zij reduceert hier de schilderkunst tot haar basisvorm: het canvas. Het linnen voor de bottari en canvassen heeft de kunstenaar zelf gezaaid en geoogst. Meta Painting (2020) gaat over schilderkunst, maar zonder de noodzaak van verf.
Kimsooja in dialoog met de museumcollectie
De rode draad leidt me naar de eerste verdieping. In de gouverneurskamer ontdek ik allerlei stalen van Koreaans textiel. Er liggen witte handschoenen bij elke stapel zodat je zelf door de textielstalen van Kimsooja kunt reizen. Met deze nieuwe installatie reageert Kimsooja op de geschiedenis van de lakenindustrie in Leiden. In de ladekasten in deze ruimte nog meer ‘staalkaarten’, deze zijn samengesteld door de kunstenaars die voor de heropening van 2016 nieuw laken hebben ontworpen. Op het grote schilderij van Carel de Moor (The governors of the Cloth Hall 1692), poseren de gouverneurs van de Leidense lakennijverheid in hun beste lakense pak.
To Breathe over de Oude Singel
Als je het museum verlaat en naar rechts kijkt, zie je een aantal bogen die beide oevers van de Oude Singel met elkaar verbinden. To Breathe is in 2022 door Kimsooja gemaakt, in opdracht van het Lucas van Leyden Fonds. Ook met dit werk verwijst de kunstenaar naar Leiden als textielstad. De bogen, die reflecteren in het water, fungeren als naald en draad, die Leiden en haar inwoners verbindt. Overdag is het aardig om te zien, To Breathe komt echt tot leven als de avond over de stad valt en er licht op de draden valt.
Thread Roots van Kimsooja is nog tot en met 21 juli 2024 te ontdekken in Museum De Lakenhal in Leiden.
Voor wie meer wil lezen over het werk en leven van Kimsooja kan ik de tentoonstellingscatalogus (49 pagina’s) van harte aan bevelen. Naast veel kleurrijke foto’s tref je hierin enkele artikelen van museummedewerkers. De catalogus is in twee talen uitgevoerd (Nederlands en Engels).
Ook te zien in Museum De Lakenhal
Strijden ga ik – Anton de Kom en de Surinaamse Studenten Unie is nog tot en met 7 juli te verkennen in Museum De Lakenhal in Leiden. Kijk hier voor de details. Lees hier mijn ervaringen met deze tentoonstelling.
Museum De Lakenhal is gratis te bezoeken met de Museumkaart.
Nu ook t zien in andere Leidse musea
In Schitterend Licht kun je tot en met 3 november zien in Wereldmuseum Leiden. Het Wereldmuseum is gratis te bezoeken met de Museumkaart.
Roerige Tijden is nog tot en met 7 juli 2024 te zien in het Japanmuseum Siebold Huis in Leiden. Japanmuseum Sieboldhuis is gratis te bezoeken met de Museumkaart.
Paestum, Griekse en Romeinse stad van Godinnen is tot en met 25 augustus te zien in Rijksmuseum van Oudheden. Bekijk hier de details. Ook dit museum is gratis te bezoeken met de Museumkaart.
© tekst en foto’s Wilma Lankhorst.
© gebruik van de foto’s met dank aan en met toestemming van Museum De Lakenhal, Kimsooja, alle bruikleengevers en de fotografen Joep Jacobs en Bram Vreugdenhil.