Picasso aan Zee

Terwijl Jeroen Krabbé op zoek gaat naar Picasso, kun jij de keramiekcollectie van deze Spaanse kunstenaar zelf dichtbij huis ontdekken. Picasso brengt deze winter door aan onze eigen Noordzeekust in Scheveningen. Bijna iedereen kent wel een of meerdere van zijn beroemde schilderijen, maar zijn keramische sculpturen zijn lang onderbelicht gebleven. Wist je bijvoorbeeld dat Picasso, net als Jeroen Bosch dol was op uilen? Ontdek in Scheveningen zijn liefde voor geiten, faunen, stieren en natuurlijk vrouwen. In Museum Beelden aan Zee kun je t/m 5 maart 2017 bijna honderd kunstwerken zien, waarvan ruim 80 uit zijn veelzijdige keramiek-collectie.

Sneak preview

Kind van de zee

Pablo Picasso (1881-1973) is een kind van de zee. Hij werd geboren in de Zuid-Spaanse havenstad Malaga. Naast nautische wortels heeft deze stad ook een lange keramische geschiedenis. Beide elementen spelen een belangrijke rol in het lange en kleurrijke leven van de flamboyante Picasso. In 1945 staat hij op het toppunt van zijn roem. Juist op dat moment begint hij te twijfelen over de mogelijkheden van schilderen in het platte vlak. Met zijn beeldhouwwerken heeft hij veel ervaringen opgedaan in het driedimensionale vlak. Via zijn vriend Man Ray ontdekt hij met zijn nieuwe partner het Zuidfranse Antibes. Samen met zijn muze Francoise Gilot begint in deze badplaats aan de Middellandse Zee een nieuwe fase in zijn leven. Dicht bij zijn nieuwe woonplaats ligt het pottenbakkersdorp Vallauris. De sporen van deze traditie gaan zelfs terug tot aan de Romeinen. Kennismaking met de lokale vakmensen die de eeuwenoude keramiek traditie nog steeds uitdragen, veroorzaakte bij Picasso een nieuwe inspiratiegolf.

Traditionele vazen creëren nieuwe dimensie

Picasso bevond zich op dat moment in een creatieve strijd die mede werd veroorzaakt door zijn gevoel van de vergankelijkheid van verf. In Vallauris werd hij getroffen door de eeuwige duurzaamheid, de schittering en plasticiteit van keramiek. Door met klei te gaan werken, ontdekte hij een nieuw medium én een andere manier om zijn schilderkunst een frisse impuls te geven. Het pottenbakkersdorp stond vooral bekend om de productie van traditionele vazen. Deze driedimensionale keramische producten worden het nieuwe (schilder)canvas voor Picasso. De vakmannen van Vallauris maken de vazen, waarop Picasso als het ware ‘platte’ voorstellingen vouwt waardoor de vazen opeens ‘veranderen’ in een vrouw, een uil of een hand. De artistieke resultaten van deze ontwikkeling kun je nu zelf zien in Museum Beelden aan Zee.

Geit als poortwachter

Naast veel keramische werk zie je in deze expositie ook sculpturen van brons. Twee stevige geiten staan als poortwachters aan het begin van de tentoonstelling. De expositie is opgesteld in de ruime, lichte zaal op de begane grond. Natuurlijk licht streelt en beroerd zich op verschillende manieren en wisselende tijden de kunstwerken. Terwijl Picasso aan het werk gaat met keramiek, bloeit ook zijn hernieuwde belangstelling voor de mythologie op. De Griekse Tanagra-figuren (vrouwen) zijn hiervan een direct resultaat. De warme belangstelling van Picasso voor de traditie van het pottenbakken heeft ook een positieve impuls op het oude vakmanschap in Vallauris. Picasso geeft de eigenaren van de pottenbakkersfabriek Madouro, Georges Suzanne Ramié exclusieve rechten om verschillende werken van hem in genummerde series te verkopen. Dit aanbod biedt de oude fabriek een nieuwe financiële basis.

Mijn ervaringen:

• Eerlijk is eerlijk een expositie in Beelden aan Zee ervaar ik altijd als een bijzonder feestje. Ik word daar altijd heel blij van de open en lichte opstelling, zeker als de tentoonstelling zoals nu in de grote zaal is.
• Grote zwart-wit foto’s van de kunstenaar geven het idee dat je in zijn privé leven/vertrekken rond loopt.
• De vaak verrassende resultaten van Picasso’s spel met vuur en kleur geven me energie. Niet dat ik direct mijn vingers in de klei wil stoppen, maar het kleuren- en normenfestival dat ik hier zie, maken me blij en ik ervaar het als een prima middel tegen een winter dip.

 De Engel (1980) © Ed van Teeseling

• Als Nijmegenaar wil ik je ook graag nog even attenderen op enkele beelden van mijn oud-stadsgenoot, beeldhouwer Ed van Teeseling (1924-2008). Na zijn overlijden hebben zijn erven vijf beelden en een ets geschonken aan dit museum waaronder een exemplaar de Engel (1980).

Picasso aan Zee kun je nog ontdekken en t/m 5 maar 2017 in Museum Beelden aan Zee in Scheveningen.
Gratis voor houders van een Museum- of Rembrandt-kaart.

Voor deze tentoonstelling is een mooie catalogus gemaakt, met artikelen van o.a. Jan Teeuwisse, Jean-Louis Andral (directeur van het Picasso Museum in Antibes) en Picasso-deskundige Marilyn McCully. Deze publicatie is voor € 19,90 te koop in de museumwinkel en online.

Krabbé zoekt Picasso

vanaf donderdag 26 januari 2017 wekelijks te zien op NPO 2
Kijk hier naar de uitzending van De Wereld Draait Door waarin Jeroen Krabbé zijn zoektocht toelicht.

© foto’s, video en tekst Wilma Lankhorst
Gebruik van de afbeeldingen met dank aan Museum Beelden aan Zee en Musée Picasso in Antibes.

Meer lezen over werk van Pablo Picasso?

Eerder verschenen op dit blog Picasso in Holland