Er zijn exposities van kunstenaars waar je echt naar uit kijkt. Beeldhouwer Lotta Blokker is zo’n artiest voor mij. In december 2014 nam een vriendin me mee naar de Fundatie voor een kennismaking met het werk van Lotta Blokker. Sindsdien ben ik fan. Zes nieuwe werken zijn nu tot en met 5 december 2021 te zien in Museum de Fundatie in Zwolle. Gun je zelf een kennismaking met BEELDEN van Lotta Blokker.
update 5 november 2021: 19.40 uur
Ik las net dat Lotta Blokker is uitgeroepen tot kunstenaar van het jaar 2022.
Vanaf deze plek wil ik haar van harte feliciteren met deze geweldige benoeming.
Maak kennis met Lotta Blokker
Lotta Blokker (Amsterdam 1980) woont en werkt in haar geboortestad. Haar jeugd speelt zich af in hartje Amsterdam, daar kijkt ze met warme gevoelens op terug. Haar ouders gaan scheiden als Lotta en haar zusje nog jong zijn. Het lukt hen om vrienden te blijven zodat de zusjes regelmatig contact met vader hebben. Op haar zestiende ziet Lotta tijdens een schoolreis in Parijs het werk van de Franse beeldhouwers Claudel en Rodin. Dit is het moment dat ze zeker weet dat ze beeldhouwer wil worden. Na de middelbare school vertrekt Lotta direct naar Florence voor een studie aan The Florence Academy of Art. Daar studeert ze af op figuratieve beeldbouwkunst. Florence zal altijd een bijzonder plekje in haar hart hebben.
Het uur van de Wolf
In 2014 organiseerde Museum de Fundatie de eerste tentoonstelling met werk van Blokker. De negen beelden die er toen stonden, gaven een beeld van het ‘Uur van de Wolf’. Dit is het uur waarop de nacht schoorvoetend overgaat in de dag. Lotta liep tijdens haar verblijf in Florence op dit uur wel eens door de stad als ze de slaap niet kon vatten. Ze verdiepte zich in mensen die met slapeloosheid worstelden. Het resultaat negen indrukwekkende bronzen beelden. Brons dat lijkt te gaan leven als je dicht bij de figuren komt. Een hele bijzondere ervaring.
Lotta Blokker en BEELDEN
In haar meest recente expositie laat Lotta Blokker ons zes beelden zien waarvan er drie in brons en drie in was zijn gemaakt. De transformatie naar was ontstond na het overlijden van haar vader. Dit afscheid maakte diepe indruk en Blokker filosofeerde over haar gevoelens naar aanleiding van dit eerste hele grote verdriet in haar persoonlijke leven. Na het overlijden van haar vader werkte Lotta aan het beeld Falling Man. Tijdens dit creatieproces werd het heel helder voor Blokker dat dit beeld niet in brons gegoten moest worden. Ze voelde dat het proces compleet was met de was-uitvoering. Als je de drie beelden van was ziet, ervaar je mensen overdekt door as. Rouw, afscheid, rouwverwerking, tot as wederkeren het zijn allemaal begrippen die door mijn hoofd stromen als ik deze beelden zie.
Inspiratie voor BEELDEN
Zoals gezegd ademen de zes sculpturen die nu in de Fundatie staan een andere sfeer dan de beelden uit de serie ‘Uur van de Wolf’. Nu waren het geen levende modellen die Blokker inspireerden maar foto’s van wereldberoemde gebeurtenissen. Voor het bronzen meisje stond het Vietnamese napalmmeisje, Phan Thi Kim Phuc, uit ‘model’. De foto van de verdronken Syrische kleuter, Aylan Kurdi op een Turks strand, werkte Blokker uit in Drowned (2021). De man die tijdens 9/11 in New York van het World Trade Centre sprong, kreeg een nieuw eerbetoon. Tot slot ontdek ik Kevin Carter, fotograaf in oorlogsgebied in een aparte zaal. Lotta Blokker laat ons in BEELDEN meerdere lagen ervaren.
‘Falling man’ krijgt een gezicht
De foto van de vallende man uit de Twin Towers in New York op 9 september 2001 kunnen velen van ons zo weer oproepen. Lotta Blokker heeft in 2019 vele uren met deze foto voor zich gezeten. Hoe kon ze deze man en het gevoel van de dag uitdrukken in een beeld? Uiteindelijk geeft Blokker de onbekende man, die door de foto van zijn val postuum wereldberoemd werd, een nieuw gezicht door hem zittend af te beelden. De val is gebroken en het gezicht van de man lijkt te berusten in zijn lot. De grijswitte kleur van de was, doet me denken aan de aswolken rondom het ingestorte World Trade Centre. BEELDEN gaat over mensen, slachtoffers, maar ook over de helende kracht van kunst.
Bij Lotta Blokker ervaar je rauw en rouw
De zes BEELDEN van Blokker zijn verdeeld over drie ruimtes op de begane grond. Een grote zaal waarin vier werken staan en twee aparte kleine, bijna kapelachtige ruimtes met elk een beeld. In een van deze kleine ruimtes ligt een kind, of is het een adolescent bedolven onder puin of is het water? Blokker noemt dit werk ‘Drowned’ (2021) en het is een van haar meest recente werken. Het kind ligt, met de handen gevouwen op de borst, in een kist van 135,5 bij 90 cm. Het geheel staat op 62 centimeter vanaf de grond. Ik kniel automatisch. Mijn hoofd vult zich met beelden van bootvluchtelingen. Het zijn rauwe beelden. Ook voor dit beeld koos Blokker voor een afwerking in was. Geknield voor Drowned, bekruipt me het gevoel dat het water zo weer gaat stromen en ik het ruizen van de zee hoor.
Kevin Carter
Fotograaf en journalist Kevin Carter ( Johannesburg, 1960) woonde met zijn ouders in de blanke wijk Parkmore, hij krijgt de strijd rondom apartheid vol mee. Na enkele wisselende studies krijgt hij een baan in een camerawinkel. Hier begon zijn passie voor fotografie en in 1983 rondt hij deze studie succesvol af. Er volgt een baan bij de Johannesburg Star waar hij samen met andere blanke collega’s de gewelddadige apartheidstaferelen in de Town hips fotografeerde. Met drie fotografen richt hij in 1990 de Bang Bang Club op. Op uitnodiging van de Verenigde Naties vliegen Carter en collega João Silva (Lissabon, 1966) naar Angola. Hier maakt Carter een foto van een foto van een uitgemergeld meisje dat wordt aangevallen door een gier. Carter krijgt hiervoor op 23 mei 1994 de Pulitzer Prize, maar het beeld knaagt aan hem. Kevin wordt depressief en beneemt zichzelf op 27 juli 1994 van zijn leven. In 2004 is zijn leven verfilmd in de documentaire The Life of Kevin Carter.
Rouw pur sang
Tot slot loop ik terug naar de grote zaal. Hier ervaar je een andere dimensie van rouw in de sculptuur ‘Loss’ (2020). De vrouw zit met gesloten ogen wat ineengezakt. Haar rechter arm hangt losjes naast haar lichaam, om haar hoofd heeft ze een (rouw)sjaal geslagen. Je kunt om het beeld heen lopen. Het verdriet van de vrouw is voelbaar en het wordt stil in de zaal. Met haar nieuwe serie BEELDEN laat Blokker haar bronzen niet leven. Maar geeft ze overleden mensen een nieuw gezicht.
De tentoonstelling BEELDEN van Lotta Blokker kun je nog tot en met 5 december 2021 zien in Museum de Fundatie in Zwolle. De catalogus (96 pagina’s € 19,95) bij deze expositie is een bijzonder eindejaars- of kerstgeschenk voor een bijzonder vriend of familielid. De publicatie is te koop in de museumwinkel en bij je favoriete, lokale boekhandel.
Zaterdagavond gratis toegang in de Fundatie
Tot en met 31 december 2021 is Museum de Fundatie elke zaterdagavond van 17.00 tot 21.00 uur gratis te bezoeken. Dit is een mooie kans om kennis te maken met de collectie van dit museum in Hanzestad Zwolle. Lees er hier alles over.
Tot en met 5 december 2021 ook te zien in de Fundatie de tentoonstellingen Schilderingen van de Koreaanse schilder Chae Eun Ree en Stilte, 19 werken van het atelier van Jeroen Krabbé. Museum de Fundatie en de genoemde tentoonstellingen zijn gratis toegankelijk met een Museumkaart.
© foto’s’ video en tekst Wilma Lankhorst
© gebruik van de afbeeldingen met toestemming van Museum de Fundatie en de genoemde kunstenaars.
Eerder gepubliceerde verhalen op dit blog over het leven en het leven en werk van Lotta Blokker vind je hier.
- Lotta Blokker maakt levend brons.
- Lotta Blokker in dialoog met Käthe Kollwitz.
- Lotta Blokker, het uur van de Wolf in Museum Jan Cunen in Oss.
- Blokker & Kollwitz in Münster.
- Lotta Blokker kunstenaar van de maand.