Botero viert het leven in Rotterdam

Deze zomer geeft de Colombiaanse kunstenaar Fernando Botero, Rotterdam extra kleur èn volume. Want wie Botero zegt, denkt aan mollige mannen en vrouwen en volumineuze paarden. De Kunsthal heeft flink wat ruimte voor zijn werken gereserveerd waardoor Botero ons op een echte fiësta trakteert. Zijn motto: Celebrate Life! De warme Zuid-Amerikaanse kleuren spatten van de doeken. Rotterdam is wel wat gewent tijdens zijn jaarlijkse zomer carnaval, maar Botero maakt er deze zomer een heel speciaal feest van. In de Kunsthal schijnt deze zomervakantie gegarandeerd de zon en je hoeft je koffers niet pakken noch een lange vliegreis te maken om de sfeer van het Zuid-Amerikaanse Colombia op te snuiven. Vier het leven t/m 11 september a.s. in Rotterdam.

Sneak preview

Volume staat voor plezier in het leven

Tijdens zijn vormingsjaren tot kunstenaar heeft Botero door Europa gereisd en vooral Italië en Spanje bezocht. Hij was onder de indruk van het werk van klassieke meesters zoals Piero della Francesca, Caravaggio, Velasquez en Goya. Ook hedendaagse kunstenaars als Pablo Picasso en de Mexicaanse kunstenaar Diego Rivera hadden zijn speciale aandacht. Hij bewonderde hun weergave van de het vrouwelijk schoon. Gratie en elegantie zag hij vertaald in stevige vormen, vrouwen van omvang. Dit idee hield hem bezig en hij begon er zelf mee te experimenteren in zijn zoektocht naar een eigen stijl. Volume is daarin een kenmerk. Volgens Botero schildert hij geen dikke mensen, maar zijn het volumetrische, driedimensionale vormen. Voor hem is volume een integraal onderdeel van schilderen. Voor Botero was de ontdekking van de combinatie van volume en ruimte op het platte vlak erg belangrijk. Veel kunstenaars veranderen hun werkstijl tijdens hun leven. Botero houdt vast aan zijn stijl en zijn overtuiging. Volgens hem toont dit juiste zijn kracht. Want binnen de zichzelf opgelegde beperkingen, zoekt hij wel steeds naar vernieuwing. Volume staat bij Botero ook voor plezier in het leven. In het openingscitaat in de catalogus zegt hij hierover:

“all art work should aspire to inspire and celebrate life and even when painting an image of  violence or brutality, it should accentuate in a form of volume to celebrate life”.

Er staat een paard in de hal

In haar openingswoord zegt Emily Ansenk, directeur van de Kunsthal, dat het een feest was om deze expositie voor te bereiden. Vooral omdat de kunstenaar en zijn familie er zelf intensief bij betrokken waren. En daar zit de meester, 84 jaar, in een streepjes jas, brilletje met zwart rond montuur. Hij is de rust zelve. Naast hem zijn dochter Lina die en af en toe wat zinnen voor hem vertaalt. De bijna 100 schilderijen, tekeningen en sculpturen geselecteerd door deze solotentoonstelling. De werken zijn verdeeld in negen thema’s: Latin Life, Religie, het Circus, Stierengevecht, de Heiligen, Stillevens, Tekeningen, Sculpturen en Hommages, Botero’s eerbetoon aan klassieke meesters. In Latin Life neemt Botero ons mee naar het leven in Zuid-Amerika en deelt hij enkele jeugdherinneringen. Centraal op het plein hier staat het bekende monumentale paard, Cavallo. Ooit het trotse bezit van bankier Scheringa en in die dagen opgesteld langs de A7 in West-Friesland. Na zijn faillissement geveild en verhuisd naar het buitenland. Nu toch weer even terug in ons land. In de biografie lees ik dat Botero’s vader vertegenwoordiger was en zijn werk te paard deed.

Tekenen is de basis

Wat een dag denk ik dan. We worden rondgeleid door de meester zelf. Zijn dochter Lina aan zijn zijde maar Botero voert vooral zelf het woord. Ondanks al het prachtige werk, neemt Botero ons eerst mee naar de afdeling met zijn tekeningen. Hij is een vurig pleitbezorger van het tekenvak. “Tekenen is de basis van de kunst. Door te tekenen ontwikkelt de kunstenaar zijn identiteit”, aldus de kunstenaar. Hier hangen tekeningen in allerlei technieken ik zie potlood, aquarel, inkt en krijt en combinaties van deze vier technieken op papier. Uiteraard ook hier de bekende thema’s paarden, het circus, de picador, stilleven met viool en vrouwen. Ondanks dat Botero op latere leeftijd gedegen kunstonderwijs heeft gevolgd, noemt hij zichzelf liever een autodidact. Als tiener tekende hij zelf al volop, vooral tijdens het stierenvechten.

Het circus en het stierengevecht

We volgen Botero naar het Circus. “Iedereen houdt van het circus”, meent hij. “Het circus maakt mensen blij”, vervolgt Botero. Als je al niet blij wordt van het circus, dan wordt je het zeker in deze ruimte met zijn verbeeldingen van het circus. Flinke volumineuze mannen en vrouwen, die lijken te zweven, vertonen hun kunsten. Op hun gezichten bijna geen uitdrukking, nauwelijks tot geen emotie. Dit is een typisch kenmerk voor Botero’s werk. Het lijkt er op dat dat de koorddanser haar partner bijna de grond in trapt, maar ondanks haar gewicht op zijn hoofd geeft hij geen krimp!

Op verschillende plaatsen in de expositie staan beelden van Botero. Hij is zich pas rond zijn veertigste gaan verdiepen in deze kunstvorm en heeft daarvoor lessen gevolgd in Madrid. Op de vraag hoe het was om over te stappen naar deze kunstvorm zegt hij: “Ik ben niet overgestapt, ik doe het erbij. Maar het heeft me wel tien jaar gekost voor ik de overgang van tweedimensionaal naar driedimensionaal goed in mijn vingers had”, aldus Botero. Beeldhouwen is een totaal ander gevoel dan schilderen of tekenen, maar een goede basis in tekenen helpt.

Doe de sinaasappeltest

Aan het einde van de rondleiding neemt Botero ons mee naar de stillevens. Volgens hem een genre dat steeds minder voorkomt en dat betreurt hij. Nog belangrijker dan de keuze van het onderwerp is voor Botero het element stijl. Stijl als uiting van de persoonlijke expressie van de kunstenaar. Botero zegt: “de eenvoudigste vorm die de natuur ons geeft is die van de sinaasappel. Maar een sinaasappel getekend door Picasso ziet er heel anders uit dan een sinaasappel van Cézanne, Velasquez of een van mij”. Aan de stijl van de sinaasappel, herken je de maker. Dit noemt hij de sinaasappeltest en daarmee besluit hij deze privé rondleiding. We nemen afscheid van de meester. Ik struin nog even alleen door de zalen en neem de vitamine ‘plezier’ met volle teugen in me op.

Celebrate Life!

Tot 1 september 2016 kun je het leven vieren met Fernando Botero in de Kunsthal in Rotterdam. Gratis met de Museumkaart, Rembrandt-, IOCM- en Rotterdampas.

Latin Life Sundays

Elke zondagmiddag in juli en augustus organiseert de Kunsthal vanaf 14.00 uur Latin Life Sundays, met Latijns-Amerikaanse muziek, theater, circus, poëzie, dans, eten en cocktails. Kijk voor alle bijzonderheden op de speciale site.

Rotterdam Xpanded

De expositie Celebrate Life! van Botero is onderdeel van een groter zomerprogramma in de havenstad. t/m 18 september 2016 biedt de Kunsthal Rotterdam in samenwerking met het Internationaal Film Festival Rotterdam (IFFR) en Museum Boijmans Van Beuningen een speciaal film en tentoonstellingen programma in en rond het Museumpark. Kijk hier voor het totale programma aanbod.

© tekst, video en foto’s Wilma Lankhorst
gebruik foto’s met dank aan Kunsthal Rotterdam en Sr. Fernando Botero