De nieuwste tentoonstelling in Villa Mondriaan, La vibration des couleurs, Mondriaan, Slijters en Gestel, is een explosie van kleur. Als je de deur van de speciale tentoonstellingsruimte opent, knallen de kleuren je tegemoet. Ontdek de manier waarop deze drie tijdsgenoten elkaar in Amsterdam hebben geïnspireerd en beïnvloed. Ontdek hoe de Amsterdamse Luministen met hun visionaire blik de moderne kunst voorgoed hebben veranderd. Nu te zien in Villa Mondriaan in Winterswijk.
Wat is luminisme?
Eerst een korte uitleg van het begrip luminisme. Vanuit het post-impressionisme ontstond vanaf 1904 een nieuwe stroming in de schilderkunst: het luminisme. Hierbij leggen de kunstenaars door een optische mengeling van kleuren, de nadruk op lichteffecten, die overeenkomen met de stippen van het pointillisme. Daarnaast herken je ook elementen van het realisme en het impressionisme in deze nieuwe schilderstroming. Je zou kunnen zeggen dat de kunst hier de wetenschap benadert door de bijna mathematische benadering van de schildertechniek. Je herkent ook stilistische verwantschappen tussen het luminisme met het Franse fauvisme en het Duitse Expressionisme. Vanaf 1910 komt het begrip luminisme ook in ons land voor. Bij ons zijn het Jan Sluijters (1881-1957), Leo Gestel (1881-1941), Piet Mondriaan (1872-1944) en Jan Toorop (1858-1928) die deze nieuwe stroming gaan uitproberen. Drie van hen zijn tijdgenoten en de hoofdrolspelers in de tentoonsteling La vibration des couleurs.
Het kleurenspel
Als ik de deur van de expositiezaal open, heb ik het gevoel dat er een feest op me wacht. De kleuren spatten van de wand, ik krijg er direct een heel warm gevoel bij. De vier wanden zijn behangen met een luchtig detail uit een werk van Sluijters. En dan begint de muziek, een speciale compositie gearrangeerd voor deze expositie. Ik heb de luxe om enkele minuten de enige gast te zijn op dit feest van kleur, daarna komen er andere bezoekers binnen en wordt de magie wat minder. De uitleg bij de werken, het luminisme en het leven van de drie kunstenaars is beknopt. De gratis audio geeft waardevolle extra informatie.
Piet Mondriaan – Jan Sluijters – Leo Gestel
De wereldberoemde Piet Mondriaan ontwikkelde zich tijdens zijn tienerjaren in Winterswijk. Naast topstukken van de jonge Mondriaan toont het museum werken van zowel gevestigde als hedendaagse kunstenaars in hun zoektocht naar een eigen signatuur. Eén ding hebben de kunstenaars gemeen: net als de jonge Mondriaan bevinden ze zich allemaal in de turbulente periode van hun ontwikkeling. In de zomer van 2024 spatten de kleuren van het doek en komt het woonhuis van de familie Mondriaan tot leven.
Amsterdamse luminisme
In de zaal hangen luministische landschappen, portretten, houtzaagmolens en naakten. Je ziet duidelijk dat de drie schilders elk een unieke stijl hebben. Ze delen de rol van vernieuwer. De kunstenaars leerden elkaar kennen in Amsterdam. In de hoofdstad exposeerden ze bij dezelfde kunstenaarsverenigingen. Ze spraken elkaar ook regelmatig in het atelier van Leo Gestel aan de Jan Steenstraat. Op deze manier hebben de toen nog jonge talenten elkaar al dan niet bewust beïnvloed bij het maken van nieuw werk. Ze experimenteerden vol overgave experimenteerden met licht en kleur. Het resultaat was een serie vernieuwende luministische schilderijen.
La vibration des couleurs: Mondriaan, Sluijters en Gestel is nog tot en met 3 november 2024 te zien in Villa Mondriaan in Winterswijk. Kijk hier voor alle details.
Villa Mondriaan is gratis te bezoeken met de Museumkaart
Woonhuis familie Mondriaan komt opnieuw tot leven
Je kunt nog steeds door de kamers lopen waarin Mondriaan met zijn ouders en broers en zussen heeft gewoond. Al hebben ze nu wel een andere functie: de woonkamer is nu een filmzaal, de andere ruimtes expositiezalen. Deze zomer komt het woonhuis weer tot leven door de aanwezigheid van 37 tafels, stoelen en krukken, gemaakt door 37 nationale en internationale kunstenaars. Het is alsof je opnieuw bij de familie kunt aanschuiven waarbij je kunt laten inspireren door niet alledaagse meubels in strakke lijnen, met of zonder kleur. Het team van Galerie Conny van Kasteel heeft het team van Villa Mondriaan geholpen bij het samenstellen van deze verrassende tentoonstelling.
Hommage aan Mondriaan, het woonhuis van de familie Mondriaan anno nu is tot en met 3 november 2024 te ontdekken in Villa Mondriaan in Winterswijk.
Deelnemend kunstenaars: Getulio Alviani, Stephan Fillitz, Andre van Lier, Peter Royen, Albert Rubens, E.R. Nele, Norbert Thomas, Jac Bisschop, Go de Graaf, Henk van Gerner, Peter Jansen, Yvonne Kracht, Anneke Klein Kranenbarg, Wicher Meursing, Riki Mijling, Henk Peeters, Anthonie Sas, Marry Teeuwen, Roel Teeuwen, Piet van Zon, Kengirō Azuma, Iginio Balderi, Inge Besgen, Enrico Castellani, Hans Günter Dienst, Andre Evrard, Rolf Forster, Julian Gil, Ernst Hesse, Alfons Kunen, Umberto Mariani, Jean Mauboulès, Lucio del Pezzo en Mauro Staccioli.
© tekst en foto’s Wilma Lankhorst.
© gebruik van de afbeeldingen met dank aan en met toestemming van Villa Mondriaan, alle bruikleengevers en genoemde kunstenaars.