Na een jaar van binnenlandse uitstapjes, konden we afgelopen herfst weer naar Duitsland. Onze eerste bestemming is Leipzig. We gaan, de door corona uitgestelde reis van 2020, nu dan toch echt maken. Onze kamer (loft) bij de Meisterzimmer in de wijk Lindenau is een goed uitgangspunt voor een street art en graffiti avontuur.
Lindenau en Plagwitz
Als je anno 2022 door de wijken Lindenau en Plagwitz fietst, zie je overal restanten van het industriële erfgoed van Leipzig. Geen wonder dat graffitischrijvers en street art kunstenaars zich hier thuis voelen. De sfeer is ontspannen en uitdagend. Voor ons vertrek naar Leipzig heb ik contact gezocht met Dirk van ‘Leipzig Freetours’. Als gevolg van de langdurige coronamaatregelen is er nog steeds weinig vraag naar rondleidingen. Daarom stuurt Dirk me een link naar een online street art overzicht. Op deze site hebben verschillende street art liefhebbers hun vondsten aangekruist. De twee concentratiepunten voor onze eerste street art verkenningstour zijn Westwerk, aan de Karl-Heine Strasse en Tapetenwerk aan de Lützner Strasse.
Startpunt S-Bahnhof Lindenau
Ons avontuur begint bij het S-Bahnhof Lindenau aan de Lützner Strasse. Tientallen graffiti-tags kleuren de geluidswallen langs het spoor. Het mooie is dat de kunstenaars hier allemaal met hetzelfde kleurpalet hebben gewerkt. Hierdoor krijgt dit collectieve werk een sterk verbindend element, ondanks de grote verschillen in de tags. Het is nog geen tien uur in de ochtend, maar het is al druk bij de Thüringer Bratwurst Imbiss. Braadworst op een wit broodje voor je ontbijt? Ik kan me een beter moment op de dag voorstellen voor deze regionale lekkernij.
Tapetenwerk
Met de geur van braadworst in de neus fietsen we richting nummer 91, de locatie van Tapetenwerk. In 1883, een jaar vóór de oprichting van de Baumwollespinnerei hebben de gebroeders Robert en Adolf Langhammer hier ‘Tapetenfabrik R. Langhammer’ opgericht. Sinds 2007 vind je het hier een creatief bolwerk waarin ontwerpers, drukkers, ICT-ers en kunstenaars (samen)werken. Bij ‘Werksgalerie & Cafetaria Zwischenfisch’, drinken we de beste cappuccino in Leipzig. Voor de lekkere trek bakt de eigenaresse dagelijks vers gebak en muffins.
HYPE by BOND © Truluv – zie je als je koffie drinkt op het terras bij Zwischenfisch © foto Wilma Lankhorst. Dit is een augmented / mixed reality graffiti werk van de Duitse kunstenaar Truluv (1981).
Hier & Jetzt
Denis Klatt (Dortmund) is in de graffiti scene bekend als ‘Hifi’. Nadat hij zijn design studie aan de University of Applied Science in Dortmund heeft voltooid, begon hij als 3D-schilder. In zijn surrealistische landschappen speelt hij met de werkelijkheid en de omgeving waarin het werk wordt gemaakt. Het werk bij de ingang van de Tapetenwerke heeft hij in 2016 gemaakt in samenwerking met Galerie Hier & Jetzt, de eerste Urban Art galerie in Leipzig in 2015. Op deze site staan veel van de muurschilderingen die wij in het Tapetenwerk-complex hebben gezien. Neem de tijd in dit innovatieve bolwerk, in allerlei hoeken, op daken en in vensters vind je creatieve uitspattingen.
Leeuw op de Lützner Strasse
Op de Lützner Strasse, schuin tegen over Tapetenwerk, zien we een kleurrijke leeuw met een staande figuur er achter. Radegundis is gemaakt door Doppeldenk. Deze artiestenaam is afkomstig uit het boek 1984 (George Orwell). Doppeldenk staat voor het vermogen om tegelijkertijd twee totaal tegengestelde opvattingen in je hoofd te hebben én ze allebei te accepteren. Marcel Baer en Andreas Glauch zijn bekend geworden door muurschilderingen waarin meerdere verhaallagen samen komen. Hun kleurenpallet bevat vooral neon-kleuren. Daarnaast werken ze graag met symbolen uit pop- en subculturen. Radegundis is de patroonheilige van de wevers. Hij slaat de leeuw met een lauriertak, dit is een verwijzing naar de uitbuiting van arbeiders in Plagwitz tijdens het industriële verleden. Met hun kleurgebruik en vormgeving wordt de (leeuwen)sprong naar het hedendaagse Plagwitz gemaakt. De vraag is of er in de 21ste eeuw sprake is van een nieuw arbeidsethos?
Verder via de Merseburger Strasse
Vanaf de Lützner Strasse fietsen we via de Merseburger Strasse naar de Karl Heine Strasse. Als we de op de doorgaande straat even naar links kijken, ontdekken we op een parkeerplaats (ter hoogte van de Hähnelstrasse) het werk 3 Elements van de Oostenrijkse kunstenaar Maximilian Prantl (1993 Innsbruck). Zijn werk signeert hij met NHRX. Een favoriet thema van hem is ‘het zijn de kleine dingen die het doen’. “Tevredenheid komt van binnenuit en is niet gebaseerd op onze omgeving”, aldus NHRX. Deze street art artiest leidt het leven van een minimalistische vagebond, een manier van leven die hij als ‘perfect genoeg’ ervaart.
Winkelmuren spreken boekdelen
Aan de Karl Heine Strasse ontdekken we verschillende winkelfaçaden die door street art artiesten zijn bewerkt. Heeft de eigenaar van het reisbureau de uitbater van de ijssalon geïnspireerd of was het de kroegbaas die de kapper een kleurrijke tip gaf? Naast het grote werk, zie je hier stencils, kleine 3D kunstwerkjes en paste up figuren.
Op naar Westwerk Leipzig
Ons doel aan de Karl Heine Strasse is Westwerk, een kunst-kwartier* dat sinds 2017 bestaat. De oorsprong van deze 16.000 m² grote locatie gaat terug naar 1874 toen hier de eerste ijzergieterij van Leipzig werd gevestigd. Er zijn verschillende ingangen naar Westwerk Leipzig. Wij staan bij nr. 70-74 en ontdekken op de voorgevel allerlei miniaturen, van houten figuurtjes tot vinylplaten met nieuwe afbeeldingen, van cassette bandjes, tot paste ups en mozaïeksteentjes.
* In het Duits verwijst het begrip kunst-kwartier sinds de jaren negentig van de vorige eeuw naar een groot gebouwencomplex waarin permanente studio- en tentoonstellings-ruimten zijn ondergebracht. Kunstenaars werken én exposeren er ook hun werk.
Blikvanger de Grüne Villa
Dé blikvanger van Westwerk is de groene Villa (Grüne Villa) waar Kay Schwarz157 de façade van kleurrijke symbolen heeft voorzien. Kay Schwartz is in 1976 in Leipzig geboren. Sinds 1992 heeft hij verschillende opleidingstrajecten doorlopen. Schwartz begon als student energie-elektronica en volgde daarna de Gutenbergschule. Hier volgde hij een vakopleiding tot ontwerper. Tot slot schreef hij zich in aan de avondacademie van de Hogeschool voor grafisch ontwerpen en boekdrukkunst. Van 2002 tot 2009 studeert hij in Dessau aan de Hochschule Anhalt. Nadat hij in Dessau afstudeert, verhuist Schwarz uit zijn geboortestad naar Leipzig en vestigt zich hier als actief als zelfstandig kunstenaar. Achter de Grüne Villa ligt een fijn terras van café restaurant Kaiserbad. Hier ontdekken we op de menukaart een ‘Rauberteller’. Dit is een extra (leeg bord) voor kinderen zodat je een maaltijd kunt delen. Een mooi initiatief om verspilling van voedsel tegen te gaan.
Genietend van koffie en taart op het terras van het Kaiserbad ontdekken we een mooie muurschildering. Helaas kan ik niet achterhalen wie de maker is. © foto Wilma Lankhorst.
Muziek, optredens, vintage markt en meer
In en om het Westwerk wordt wekelijks van alles georganiseerd. Van muziekoptredens tot de zondagse vintage-markt. De muren van Westwerk staan vol met graffiti tags en muurschilderingen. Net als Tapetenwerk is dit een complex waar je lekker rond kunt lopen en inspiratie op kunt doen terwijl je geniet van een goede kop koffie of iets anders lekkers. In Westwerk ontdekken we ook een biologische supermarkt. Dat is handig voor ons ontbijt in de Meisterzimmer. Na onze verkenning van Westwerk steken we tegenover de Grüne Villa de Karl Heine Strasse over. Aan de overkant pakken we het oeverpad langs het kanaal en zo fietsen we terug naar de Spinnerei. Op de digitale kaart van Leipzig Freetours zien we dat er nog meer street art te zien is in de stad, onder andere aan Karl-Liebknecht-Straße (Karli) in Südvorstadt. Maar dat bewaren we voor een andere keer.
Ook zin in Leipzig?
Krijg je na het lezen van onze ervaringen in Leipzig ook zin om deze stad te bezoeken? Lees dan hier verder. Leipzig is zowel met de auto als met de trein goed te bereiken.
Voor een overnachtingsadres kunnen wij de Meisterzimmer op het complex van de Spinnerei van harte aanbevelen. We hebben een week in Loft #1 geslapen en dat beviel erg goed.
Lees hier ook MdbK Leipzig, kunst in een glazen kubus.
© tekst en foto’s Wilma Lankhorst
