In het centrum van de historische Hanzestad Doesburg vind je het Lalique Museum. Dit kunsthuis is vernoemd naar de Franse edelsmid en glaskunstenaar René (Jules) Lalique (1860 – 1945). Het museum bestaat uit twee historische panden, een tuin en een galerie. In het najaar is het nieuwste deel, de gerestaureerde Commanderij geopend. Naast de vaste collectie met werken van Lalique wordt er jaarlijks een grote tijdelijke expositie georganiseerd. Nu staan Alphonso Mucha en tijdgenoten op de agenda.
Wie is René Jules Lalique?
René Jules Lalique is op 6 april 1860 in Aÿ, in het Noord-Franse departement Marne geboren. Op zijn zestiende verhuist hij naar Parijs om in de leer te gaan bij juwelier Louis Aucoc. Twee jaar later in 1878 vertrekt hij naar Londen voor een studie aan het Sydenham Art College. Na de diploma-uitreiking verhuist Lalique terug naar Frankrijk. Hij doet werkervaring op bij verschillende juweliers zoals Cartier, Boucheron en zijn eerste leermeester Aucoc. Hij werkt als freelance ontwerper voor verschillende huizen en opent in 1886 zijn eigen bedrijf. Binnen vier jaar is hij een van de belangrijkste juwelenontwerpers van Frankrijk. In 1900 toont hij zijn werk aan de wereld in de Parijse editie van de Wereldtentoonstelling. Belangrijke opdrachtgevers voor René Lalique zijn onder andere de Nederlands/Franse actrice Sarah Bernhardt (1844-1923) en de Brits/Armeense zakenman Calouste Gulbenkian (1869-1955). René Lalique, sterft op 1 mei 1945 in Parijs.
Lalique & Art Nouveau
Zeg je Lalique dan zeg je Art Nouveau. Edelsmid en glaskunstenaar Lalique werkte vooral volgens het gedachtegoed van de art nouveau en art deco. Hij ontwierp juwelen, sieraden, parfumflesjes, vazen, inktpotten, presse papiers, beelden, medaillons, klokken, verlichting, spiegels en interieurdecoratie. In Doesburg zijn deze voorwerpen in de vaste collectie opgenomen en te zien in de eerste museumzaal.
Koninklijke tulpen
Nadat onze Museumkaarten zijn gescand, vraagt de gastheer of ik misschien een geurtje wil proberen? Als ik hem vraag waarom hij dit aanbiedt, vertelt hij over de samenwerking tussen museum met de parfumerie-afdeling van Lalique. Met mijn hoofd in een geurwolk, loop ik de trap op naar de eerste zaal. In het historische museumpand schuifelen we met de andere de bezoekers van vitrine naar vitrine. Van glaskunst naar juwelen, van Koninklijke tulpen naar hoedenspelden. De verlichting is gedempt waardoor het geheel heel sfeervol is.
College glaskunst op de overloop
Op de overloop draait een video met beelden van het maakproces van glaskunst. Je leert hier dat er naast geblazen glas ook glaskunst in mallen wordt gemaakt. Naast de vaste (Lalique) collectie organiseert het museumteam jaarlijks een aparte expositie. Dit gebeurt altijd in verbinding met Lalique en/of art nouveau. Tot de zomer van 2024 ligt de focus op het werk van Alphponso Mucha en zijn tijdgenoten. De Mucha-expositie is verdeeld over verschillende zalen en over twee gebouwen.
Mucha & Tijdgenoten
Alphonse Mucha (1860 – 1939) was een Tsjechische kunstenaar die met zijn art nouveau-affiches en illustraties reuring veroorzaakte in Parijs. Hij werd in 1894 in één klap wereldberoemd met zijn ontwerp van een poster voor de eerder genoemde actrice Sarah Bernardt. Deze affiches werden door liefhebbers uit de straten van Parijs geroofd. In deze expositie lees je ook welke invloed Mucha had op zijn tijdgenoten. En je ontdekt hoe kunst-op-papier (grafisch werk) van illustratoren in de periode 1850-1950 van invloed is geweest op andere kunststijlen.
Kleurrijk en leerrijk
Alle museumzalen zijn met zorg ingericht. Op allerlei plekken hangen informatieborden zodat je je goed kunt inlezen in de glaskunst. We ontdekken naast fragile glasobjecten, fraaie affiches en werk van Mucha’s tijdgenoten zoals Henri de Toulouse-Lautrec, Paul Follot, Eugène Grasset, George Lepape, Georges Barbier, Augustin Hanicotte, Paul Berthon, Charles Martin, Charles Gillot, Edith Breary Dawson-Robinson en Jessie King. We worden in Doesburg echt verrast door een kleurrijke en leerzame tentoonstelling.
Mucha & Tijdgenoten zijn vanaf 8 januari tot en met 30 juni 2024 te zien. Het Lalique Museum is gratis toegankelijk met de Museumkaart.
© tekst en foto’s Wilma Lankhorst
© gebruik van de afbeeldingen met medewerking en toestemming en Museum Lalique, genoemde kunstenaars en alle bruikleengevers.
Meer weten over Doesburg?
Lees hier mijn ontdekking van de Hanzegeschiedenis in Doesburg.