Het is al weer de negende editie van de Amsterdam Sculptuur Biënnale, ARTZUID 2025. Elke editie wordt door een gastcurator verzorgd. Dit keer is de eer aan Ralph Keuning. Tijdens deze negende editie wordt de 750ste verjaardag van Amsterdam gevierd. De twee centrale thema’s van deze editie zijn vrijheid en tolerantie. We hebben een (OV)fiets gehuurd om de ruim 90 kunstwerken te gaan verkennen. 

ARTZUID 2025 is uitgestrekter dan ooit

In deze editie van ARTZUID staan de sculpturen over een groter deel van de stad verspreid dan in voorafgaande edities. Het hart van deze gratis beeldententoonstelling is nog steeds het gebied van de Minervalaan in combinatie met de Apollolaan. Wie met de trein op Amsterdam Zuid uitstapt, kan direct genieten van de beelden op het zuidelijke deel van de Minervalaan richting het ARTZUID Informatiecentrum tegenover het Hilton Hotel. De eerste beelden die wij zien zijn twee Mensbloemen (2012) van Huub (1933-2024) en Adelheid (1947) Kortekaas.

Een koffiekan op z’n kant

Iets verderop op het grasveld staat Zijwaarts (2021) een koffiekan op z’n kant van Klaas Gubbels (1934). In de catalogus wordt de vraag gesteld: “Ziet u de koffiepot of dacht u eerst aan een juichend mensfiguur? Juichend voor een jarige misschien? Ik zie drie Gelderse kunstenaars die je met hun sculpturen, welkom heten op het verjaardagsfeest in Amsterdam. Aan het einde van dit grasveld staat Kettingreactie (2024) van Isa van Lier (1996). 

Een Olympisch uitstapje

Op de route naar het ARTZUID Informatiecentrum aan het andere einde van de Minervalaan, steek ik voor dat je  een kleine omweg maakt. Op de kruising met de Stadionweg sla je links af richting het Olympisch stadion. Op een grasveld vóór het sportstadion staat een groot werk van de Spaanse kunstenaar Cristobal Gabarron. Hij noemde het An Olympic Forest (1996).  Wie meerdere edities van Art Zuid (2013 – 2017) heeft bezocht, herkent het kleurrijke werk van Gabarron. Welke Olympisch steden herken jij?

ART ZUID Informatiepaviljoen 

We fietsen dezelfde route terug over de Stadionweg als we gekomen zijn en slaan op de kruising met de Minervalaan links af richting het Hilton Hotel. Daar staat het ARTZUID Informatiecentrum. Het is handig om hier een plattegrond te kopen. Je kunt natuurlijk ook de ART ZUID app (tegen betaling) downloaden. Gastcurator Ralph Keuning, heeft ruim 90 werken uitgezocht van bijna even zoveel beeldende kunstenaars. Ruim 70 sculpturen staan buiten en 18 beelden staan binnen in een nieuwe locatie het Gelderland. Aangekomen bij het Informatiecentrum zie ik schuin voor het paviljoen in een perk vol kleine roze rozen Silhouet II (2013) liggen van Lotta Blokker. Als je niet beter weet, zou je denken dat de slapende vrouw zo kan ontwaken. Het is alsof Blokker haar bronzen tot leven kan wekken.

Ruimteschip en aliens

Op het grasveld richting het Hilton hotel sta je oog in oog met Nachhut (2011) van de Duitse kunstenaar Neo Rauch. Een hybride wezen half man, half dier, sjokt met twee jerrycans in zijn handen met een blik op oneindig aan je voorbij. Rechts schuin achter dit beeld ontdek je Horizons (2013) een groot aluminium schip van de Fransman Jean Marie Appriou. Het schip zeilt de lucht in, de roeispanen hangen hulpeloos in de lucht. Aan boord ontdekken we twee figuren met een astronautenhelm op. De kunstenaar noemt ze exonauten, een samengesteld woord van exoot en astronaut. 

Samoerai

Als je nu rechts de Apollolaan inloopt, zie je even verderop wat ik interpreteer als twee aliens, de sculpturen Respect en Integrity van Carin Scholten. Scholten zelf zegt hierover: “Respect en Integriteit zijn twee sculpturen uit de serie van zeven die geïnspireerd zijn op de waarden van de Samoerai.” De traditionele Japanse principes die richting geven aan de geest en de acties van de Samoerai. Naast respect en integriteit zijn dat eer, loyaliteit, eerlijkheid, compassie en moed.

Nieuw in 2025 het Gelderlandplein

Nieuw dit jaar is het Gelderlandplein. Let op dit is geen plein maar een winkelcentrum. Het duurde even voor wij dat door hadden. Het Gelderlandplein ligt aan de andere kant van station Amsterdam Zuid. Hier is een binnententoonstelling te zien. In en om de beveiligde ruimtes van dit winkelcentrum vind je sculpturen van andere andere Alicia Kwade, Ai Weiwei, Erwin Wurm, Daniel Firman en Kaws. 

Gestapeld water 

Op de route terug naar station Amsterdam Zuid ontdekken we de sculptuur ‘Water’ (2023) van Ronald Westerhuis (1971). De grote gestapelde waterdruppels staan glimmend voor The Pluse of Amsterdam een bijzonder en groen gecombineerd appartementen- en kantoorgebouw met een stadsbos op hoogte. Ronald Westerhuis was ooit lasser op een booreiland. Tijdens dit werk raakte hij in de ban van staal. Naast zijn werk op zee, ging hij experimenteren met het maken van eigen vormen en constructies van buigende pijpen. Van verschillende soorten staal maakt hij met zijn team steeds nieuwe variaties op de bol. Het werk van Westerhuis heb ik via Ralph Keuning leren kennen in Zwolle en later in het koetshuis van Kasteel het Nijenhuis in het Overijsselse Heino. 

Sculpturen van Micky Hoogendijk

Op de hoek van de Ringweg Zuid met het Beethovenplein staat een tweede sculptuur van Micky Hoogendijk (1970). Dit werk komt net als haar werk aan de Apollolaan uit de serie The Ones uit 2024. Ik kende Hoogendijk als actrice en fotograaf. Tijdens Covid is ze met brons gaan werken. Het werken met haar handen hielp haar tegen het gepieker over de toekomst. Ze begon met het maken van armaturen van gevlochten metaaldraad, ze omwikkelde de draden daarna met klei. Op een dag zag Hoogedijk dat ze mensfiguren had gemaakt. Deze figuren waren met elkaar verbonden en hielden elkaar staande. Onze fietstocht is rond als we bij station Amsterdam Zuid de Mensbloemen van Adelheid en Huub Kortekaas weer zien.

Amsterdam Sculptuur Biënnale, ARTZUID 2025 is nog tot en met 21 september 2025 te bezoeken. Deze beeldenroute is 24/7 geopend en in principe gratis te bezoeken.
Wie een routemap of catalogus wil kopen, ondersteunt met zijn aankoop de financiering van het tweejaarlijkse evenement. De routemap (€ 4) en de catalogus (€ 10) zijn hier online te koop of in het Informatiepaviljoen. De ARTZUID app kun je via je eigen app-store (Android en Apple) downloaden.

© tekst en foto’s Wilma Lankhorst
© gebruik van de afbeeldingen met dank aan en met toestemming van ARTZUID, de genoemde kunstenaars en bruikleengevers. 

Een locatie waar we niet zijn geweest, maar waar ik je wel op wil attenderen zijn de tuinen rondom het Rijksmuseum. Elke zomer en herfst biedt het museumteam een andere kunstenaar hier de ruimte voor zijn/haar sculpturen. Tot en met 26 oktober 2025 kun je in de Rijkstuinen verschillende werken van de Amerikaans-Japanse Isamu Noguchi (1904-1988) zien.