Robert Mapplethorpe een perfectionist
De Kunsthal laat ons in een grote overzichtstentoonstelling kennismaken met het leven en werk van Robert Mapplethorpe (1946 – 1989). Hij wordt gezien als één van de meest invloedrijke kunstenaars en fotografen van de 20steeeuw. Mapplethorpe is de derde grote fotograaf die we in de afgelopen twee jaar in de Kunsthal ‘ontmoeten’. Het begon met Philippe Halsman, die ons verbaasde. Hij werd opgevolgd door Peter Lindbergh, die zijn persoonlijke visie op modefotografie presenteerde. En nu zijn de zalen ingericht met ruim twee honderd foto’s van Robert Mapplethorpe. Naast zijn collages en polaroids ontdek je zijn favoriete genres: portretten, zelfportretten, naakten en stillevens. Het werk van deze celluloid perfectionist is nog te zien t/m 27 augustus 2017.
l. Patti Smith (1978) r. Ken Moody en Robert Sherman (1984) ©Robert Mapplethorpe
Sneak preview
Een kijkje in zijn leven
Om begrip te krijgen voor het leven & het werk van Mapplethorpe, beschrijf ik eerst een beknopte biografie. Robert Mapplethorpe werd in 1946 in Floral Park, Queens – New York geboren. Hij had een oudere zus en een veel jongere broer. In 1963 ging hij naar het Pratt Institute, in Brooklyn (NYC). Hij volgde de vakken tekenen, schilderen en beeldhouwen. Hij experimenteerde ook met mix media en werd in zijn creativiteit o.a. beïnvloed door Joseph Cornell en Marcel Duchamp. In 1970 kreeg hij zijn eerste polaroid camera. Hij gebruikt zijn polaroids in zijn collages. In Rotterdam zijn talrijke originele polaroids van hem te zien.
Chelsae Hotel New York
In 1970 begon er ook een nieuwe fase in zijn privé leven. Hij ging samen wonen met zijn vriendin, de punk-legende Patti Smith in het kunstenaars hotel (Chelsea) in New York. Daar leerde hij in een snel tempo allerlei kunstenaars kennen. Velen van hen zal hij later nog eens fotograferen. In 1973 had hij al zijn eerste solo-expositie ‘Polaroids’. Twee jaar later kreeg hij zijn eerste professionele camera, een Hasselblatt. De rijke kunstverzamelaar en oud-curator Sam Wagstaff gaf hem deze cadeau. Later schonk hij zijn beschermeling (én geliefde) ook nog een loft in New York. Een plek waar Mapplethorpe ‘rustig’ zijn werk kan doen. In 1977 werd hij uitgenodigd voor de 6e editie van de Documenta in Kassel.
Seks, drugs & punk
Als succesvol fotograaf woonde hij vanaf 1976 midden in de scene. Hij dompelde er zich volledig in onder. De punk, de drugs, de drank en de gay scene waren naast de fotografie belangrijke pijlers in zijn leven. Hij had een sterke passie voor zwarte mannen. In 1986 werd bij hem de diagnose aids vastgesteld. Drie jaar later overleed hij aan deze ziekte. Vóór hij het tijdelijke voor het eeuwige verwisselde, was hij in 1988 aanwezig op zijn overzichtstentoonstelling in het Whitney Museum of American Art.
Twee mannen dansen (1984) ©Robert Mapplethorpe
Aids & Archief
Mapplethorpe heeft een fonds opgezet met als doelstelling de fotografie te promoten en musea te ondersteunen die fotografie-exposities willen opzetten. Tevens stimuleerde hij met zijn fonds medisch onderzoek om medicijnen en behandelingen te ontwikkelingen tegen aids en Hiv-infecties. Mapplethorpe leefde in een tijd waarin enorme bedragen voor kunst en kunstopdrachten werden betaald. Van deze flow heeft hij goed geprofiteerd. Het archief van Robert Mapplethorpe is nu vooral aan de andere kant van Amerika te vinden in Los Angeles. De foto’s die je hier in Rotterdam ziet komen vooral uit drie bronnen: zijn eigen stichting, de collectie van de Paul Getty Trust en het Los Angeles County Museum of Art (LACMA).
Uitspraken op de muur
Overal in de expositie staan uitspraken van Robert Mapplethorpe op de zwarte muren. Door deze persoonlijke uitspraken onder elkaar te zetten, krijg je een aardig idee van zijn drijfveren en ambitie.
Ik ben de fotografie ingegaan omdat dit het perfect medium leek om commentaar te leveren op de gekte van het hedendaagse bestaan.
Ik focus op het onverwachte. Ik ben op zoek naar dingen die ik niet eerder heb gezien.
Van het begin af aan had ik mijn eigen visie. Als je naar mijn vroege polaroids kijkt, is de stijl van toen dezelfde als die ik nu heb.
Joe (NC) 1978 ©Robert Mapplethorpe
Ik zie de dingen zoals ze niet eerder gezien zijn. Kunst is een accuraat statement van de tijd waarin zij is gemaakt.
Ik ben geobsedeerd door schoonheid. Ik wil dat alles perfect is, en dat is het natuurlijk niet. En dat is een lastig uitgangspunt, want je bent nooit tevreden.
Als ik op een feest ben, wil ik op het feest zijn. Teveel fotografen gebruiken de camera zonder ergens aan deel te nemen. Ze worden professionele toeschouwers.
Perfectie betekent dat je niets over de foto in twijfel trekt.
Op een bepaald moment was ik in de perfecte omstandigheid dat de meeste mensen in deze foto’s vrienden van me waren en ze vertrouwden mij. Ik voelde het als een verplichting dit vast te leggen.
Ik wil niet dat iemand ooit zegt dat deze prints niet goed genoeg zijn. Ik ken niemand die betere prints maakt.
Isabella Rossellini (1988) ©Robert Mapplethorpe
Als ik honderd of tweehonderd jaar geleden geboren was, zou ik waarschijnlijk beeldhouwer zijn geworden.
Ik dacht altijd dat ik goed was. Daarom is het zo frustrerend dat andere mensen het daar niet mee eens zijn.
Robert Mapplethorpe, een perfectionist is nog t/m 27 augustus 2017 te zien in de Kunsthal in Rotterdam.
Wil je nog meer lezen over deze excentrieke fotograaf en kunstenaar? Bezoek dan hier de website van zijn stichting.
Tentoonstellingscatalogus
Bij de tentoonstelling is een Engelstalige catalogus verschenen: ‘Robert Mapplethorpe: The Photographs’. Dit is een gezamenlijke productie van het J. Paul Getty Museum en LACMA. In de Kunsthalwinkel kun je dit indrukwekkende boekwerk met vele foto’s bekijken. Het bevat een inleiding door de curatoren Britt Salvesen en Paul Martineau, vijf wetenschappelijke essays, een geïllustreerde chronologie en een geselecteerde tentoonstellingsgeschiedenis en bibliografie. De catalogus kost € 42,95
l. Ken Moody (1983) r. Tulp ©Robert Mapplethorpe
Naked Tour zaterdag 24 juni
Tijdens de bezichtiging van deze expositie ben ik door een oude vriend van Mapplethorpe en de enthousiaste medewerkers van het LACMA meegezongen in een onbekende wereld. Mapplethorpe een man van veel gezichten, die hield van uitdagingen en werk waarin het lichaam op allerlei manieren centraal stond. Het verbaast me dan ook niet dat er als unicum tijdens deze expositie een ‘naked tour’ wordt aangeboden. Op 24 juni kunnen liefhebbers mee doen aan deze belevingstour. Een rondgang, zonder kleding langs de werken van Robert Mapplethorpe. Hij wist als geen ander hij de vormen van het lichaam op een sculpturale manier weer te geven. Meer informatie over het programma, tickets en reserveren volgt binnenkort op de site van de Kunsthal.
© tekst, foto’s zaaloverzichten en video Wilma Lankhorst © gebruik van close up Poppy en dubbelportret Ken Moody en Robert Scherman (1984) met dank aan Kunsthal, Robert Mapplethorpe Foundation, de Paul Getty Trust en het LACMA.