Museum Voorlinden: Less is More!
Museum Voorlinden adviseert: Less is More is een perfect advies als je verhuisplannen hebt. Net als een curator verzamel je heel veel spullen, als je ruim twintig jaar in een huis woont. Het advies van Voorlinden is in dit geval niet aan dovemans oren gericht. Maar voor ik mijn inboedel ga selecteren, bezoek ik Wassenaar op een zonnige dag. Eens zien wat ik daar kan leren van minder is meer.
Uit eigen collectie
De expositie Less is More is de derde tentoonstelling met stukken uit de eigen collectie. Het begon allemaal met Full Moon. Inhakend op de maatschappelijke trends van altijd bezig zijn, steeds meer wensen om zetten in koopgedrag. Een huis vol spullen en een agenda vol geschreven afspraken. Een leven boordevol prikkels. Maar waarom en waarvoor doen we dat? Om ons heen groeit een tegenbeweging. Opruimdeskundigen geven ons tips ‘hoe te ont-spullen’, chef-koks zoeken de uitdaging in meer smaak met minder ingrediënten. Overal lees je advertenties over kleine huisjes (Tiny Houses). Minimalisme maakt haar opmars als de nieuwe levensstijl. Het team van Voorlinden laat je in Less is More zien, hoe dat kan met kunst.
“Er lijkt een steeds groter verlangen te ontstaan naar een
nieuw nulpunt. Het zijn de kunstenaars die, aan de vooravond
van een nieuw tijdsgewricht, ons perspectieven en
handvatten bieden voor de manier waarop we het
leven (opnieuw) met minder kunnen inrichten: Less is More”
uitspraak Suzanne Swarts (directeur Museum Voorlinden)
Wilma bij De travers et trop grand (rouge-2013)) Daniel Buren (1938)
Handig boekje
Gelukkig heeft het handige expositie boekje dat Voorlinden voor iedere tentoonstelling maakt, de drang naar minimalisme overleeft. In zeven zalen ontdek je de hernieuwde aandacht voor stromingen uit de jaren 60 van de vorige eeuw. Dat was de tijd van Minimal Art en ZERO Kunstenaars van nu grijpen terug op deze minimalistische principes van reduceren, ordenen en hergebruiken. Het doet me denken aan de drie duurzaamheidsprincipes van recycle, reduce & re-use. In dit alles staat de essentie centraal.
Selectie te zien in zeven zalen
In zeven zalen zie je 32 kunstwerken uit de eigen collectie van Voorlinden. Oude en nieuwe namen komen hier bijeen. Je ontdekt Daniel Buren (1938), Jan Schoonhoven (1914-1994) en Jan Hendrikse (1937) naast Ai Weiwei (1957), Eva Rothschild (1971) en Xiao Yu (1965). Het spits wordt afgebeten door de Fransman Daniel Buren met zijn rood-wit gestreepte werk in vinyl: De travers et trop grand (rouge) uit 2013.
“a small act is worth a million thoughts’
aldus Ai Weiwei
Vrouwelijke kunstenaars
Het eerste werk van een van een vrouwelijke kunstenaar ontdek ik in de derde zaal. Hier staat Cocktail Sculpture (2008) van de Engelse kunstenaar Anne Veronica Janssens (1956). Ik sta voor een glazen kubus gevuld met twee transparante vloeistoffen: water en paraffineolie. Als er licht in de kubus valt, zie je opeens meerdere lagen en ontstaat een ruimtelijke vertekening. De ruimte wordt weerspiegeld terwijl Janssens geen spiegel heeft gebruikt.
Zwerfkei & marmerenbol
Maar dé grote blikvanger in deze zaal is Trans-for-men 8 (Fibonacci – 2018) van der Poolse kunstenares Alicja Kwade (1979). Hier liggen acht objecten op een rij op de grond, ze worden gescheiden door spiegels en platen koper of messing. Als je om dit kunstwerk heen loopt, zie je steeds andere beelden. Vanuit sommige oogpunten, lijken de stenen van o.a. graniet basalt, beton, zandsteen en marmer in elkaar over te lopen. De naam Fibonaccireeks verwijst naar een wetmatigheid die de organische groei van planten verklaart. Je laat als kijker hier als het ware de magie van Alicja Kwade groeien.
“You need to have nothing, otherwise you can’t have anything”
Darren Almond
Kralen worden verhalen
En verder gaat de ontdekkingsreis. In de volgende zaal staat in het midden een soort van witte put. Als ik dichterbij kom zie ik dat de koorden zijn opgebouwd uit witte, mini kralen. Kralen die Zuid-Afrika o.a. worden gebruikt voor het maken van allerlei sieraden. De kunstenaar van Continuous Mile (white) is de Amerikaanse Liza Lou (1969). Lou is naar Zuid-Afrika verhuisd en werkt sinds 2006 met een gemeenschap van Zoeloe-vrouwen aan de serie Endless White. Continuopus White bestaat uit meer dan 4,5 miljoen witte glaskralen. Ze zijn aan elkaar geregen tot een touw met de lengte van een Engelse mijl (1.609 meter). Het minimalistische ontwerp dat je hier ziet, heeft een dubbele laag. Het rijgen van de miljoenen kralen is een zeer arbeidsintensief proces. Tijdens dit werk vertellen de vrouwen elkaar verhalen, ze delen hun zielenroerselen. Het eindproduct, het touw, knoopt al die verhalen aan elkaar.
Slingers op het verkeerde feest
De plastic boom van de Pascale Tayou (Kameroen) zet me op het verkeerde been. Het lijkt wel een verjaardagsfeestje met al die kleuren. Maar dan bedenk ik me dat ik op het verkeerde feestje bent. We kijken naar zwerfplastic dat massaal wordt weggooit in de natuur. En de vele zakjes verwijzen naar onze koopgekte en verpakkingsdrift. Er is nog een derde laag en dat is het verhaal dat Tayou met ons wil delen. Dat is de situatie van de vele miljoenen vluchtelingen. Velen van hen dragen op hun reis hun schamele bezittingen mee in simpele plastic zakken. Met die zak in hun hand, zijn ze op weg naar een betere toekomst. Tayou verzamelt tijdens zijn vele reizen onderweg allerlei alledaagse materialen. Dit gebruikt hij daarna om op een bijzondere manier actuele maatschappelijke thema’s te verbeelden.
Taperollen & glazen knikkers
In de zesde zaal ontdek ik het werk van de laatste twee vrouwelijke kunstenaars in Less is More. Centraal in deze ruimte ligt een cirkel van zwartte, glazen knikkers. De Libanese Mona Hatoum (1952) noemt dit werk Turbulence (2014). Ik kijk naar duizenden zwarte glazen knikkers die variëren in diameters. Het golvende oppervlakte weerkaatst en verstrooid het licht dat er op valt. Het doet me denken aan het magische zwarte gat waar wetenschappers al eeuwen naar op zoek zijn. Door de minimalistische vorm én het gebruik van slechts één kleur, gaat alle aandacht in dit werk naar het optische effect.
Totempaal
In dezelfde ruimte staat ook een veelkleurige totempaal tussen de vloer en het plafond ingeklemd. Als je dichter bij deze moderne totempaal (Technical Support –2017) komt, zie je dat Eva Rothschild (Ierland, 1971) het heeft opgebouwd uit rollen tape. In het atelier van Rothschild liggen overal rollen tape. Ze gebruikt de tape op allerlei manieren: om dingen aan elkaar te plakken, om iets te meten of te visualiseren. Haar Technical Support heeft geen dragende functie in de ruimte. Voor Eva is het een ode aan de universele mogelijkheden van een rol tape.
Less is More is nog t/m 19 januari 2020 te zien in Museum Voorlinden in Wassenaar.
In dit museum is de museumkaart niet geldig, de entreeprijs is € 17.50 per persoon (prijzen 2019).
tip: In de museumwinkel vind je mooie cadeaus voor speciale gelegenheden.
© tekst, foto’s en video Wilma Lankhorst © gebruik van de afbeeldingen met dank aan Museum Voorlinden en de deelnemende kunstenaars.
Terugblik naar deze zomer @Voorlinden
Yayoi Kusama vierde deze zomer haar 90ste verjaartdag in Museum Voorlinden.
Lees hier mijn ervaringen.