Na twee corona-edities is de Vakantiebeurs weer terug met reistips en volop activiteiten. Van donderdag 12 tot en met zondag 15 januari 2023 kun je in de Jaarbeurs in Utrecht je hart ophalen aan vakantieplezier. Omdat het leven op dit moment voor velen van ons al duur genoeg is, ging ik opzoek naar vakantietips in musea in ons land. En dat aanbod is uitgebreid en inspirerend. Ooit gedacht dat je met de auto naar Suriname kunt, of met de trein naar Japan, Australië of Byblos in Libanon? Ontdek Afrika op de fiets nog tijdens de spirituele wandeling The Walk of Wisdom rondom Nijmegen.

Ontdek de geschiedenis van Suriname in Arnhem

In het Openluchtmuseum in Arnhem kun je in de canon van Nederland je kennis bijspijkeren over Suriname. Als het over de koloniale geschiedenis van ons land gaat, heb ik me wel eens afgevraagd onder welke steen ik heb gelegen tijdens de geschiedenislessen? De Surinaams-Nederlandse antropologe Gloria Daisy Wekker (Paramaribo, 1950) stelt me gerust. “Onze koloniale geschiedenis wordt niet gezien als een onderdeel van de basale vaderlandse geschiedenis. Het is een specialiteit waarin relatief weinig geschiedenisdocenten lessen hebben gevolgd,” aldus Wekker. De meeste geschiedenisleraren hebben er zelf nooit iets over geleerd. Mede hierdoor vertellen ze er ook niet over.

Anton de Kom

Het team van het Openluchtmuseum stelt Anton de Kom Suriname (1898 – 1945) nu aan ons voor. Anton de Kom was een antikoloniaal denker, schrijver, dichter, mensenrechtenactivist en verzetsstrijder. Ik heb zijn bekendste werk ‘Wij slaven van Suriname’ (1934) gelezen. Het werk is een aanklacht tegen racisme, uitbuiting en koloniale overheersing. De Kom was de eerste schrijver die de geschiedenis van Suriname vanuit niet-westers perspectief benaderde. Hij streed voor een menswaardig bestaan, niet alleen voor zijn onderdrukte landgenoten, maar voor iedereen die lijdt onder uitbuiting en onderdrukking. In zijn werk kaart De Kom het onrecht aan dat het koloniale systeem veroorzaakt, vooral op persoonlijk niveau.

De Anton de Kom tentoonstelling in het Nederlandse Openluchtmuseum is nog tot en met januari 2024 te zien. Deze tentoonstelling is onderdeel van de Canon van Nederland. 

Leiden biedt Australië, Japan en Byblos in een dag

De sleutelstad Leiden promoot zichzelf als Stad van Ontdekkingen. Dat maken de musea in 2023 zeker waar. Wie met de trein naar deze universiteitsstad reist, kruist binnen tien minuten na aankomst van de trein de grens met Australië. Hoe dat kan, ontdek je in het Museum voor Volkenkunde. In 2017 heeft dit museum de collectie overgenomen van het Aboriginal Art Museum Utrecht (AAMU). Een selectie van deze uitgebreide verzameling heeft nu een vaste plek gekregen in Leiden. Ontdek hier hedendaagse Aboriginal kunst en je laat je inspireren door onze tegenvoeters.  Via deze link kun je met de Museumkaart, gratis naar Aboriginal Art in Museum Volkenkunde in Leiden.

Te voet van Australië naar Japan

Na de ontdekking van Australië is het maar een kleine tien minuten lopen naar het Rapenburg voor een bezoek aan Japan. De universiteit van Leiden is een van de weinige opleidingscentra in ons land die de Opleiding Talen en Culturen van Japan aan biedt. De universiteit heeft een nauwe band met Japanmuseum Siebold Huis dat in 2005 is geopend. De Stichting Japanmuseum Siebold Huis (1999) staat symbool voor de lange relatie tussen Japan en Nederland.

Vrouwen en mannen in de prentkunst

Op 27 januari a.s. opent hier de tentoonstelling ‘Verborgen betekenissen’ Focus hierbij ligt op vrouwen en mannen in de Japanse prentkunst in de periode 1765-1865. Aan de hand van 123 topstukken krijg je in deze tentoonstelling een goed overzicht van de hoogtijdagen (1765-1865) van de Japanse prentkunst. De houtblokprenten zijn gelaagde raadsels met subtiele iconografie en symbolen die verwijzen naar de Japanse geschiedenis, literatuur, mythologie, mode, folklore en roddels uit de Edo-periode. Vrouwen en mannen spelen de hoofdrol in de klassieke prentkunstthema’s als helden, schoonheden en acteurs.

De tentoonstelling ‘Verborgen betekenissen, Vrouwen en mannen in de Japanse prentkunst’ is in het Japanmuseum Siebold Huis te zien van 27 januari tot en met 23 april 2023. Kijk hier voor meer details. Ook dit museum is gratis te bezoeken met de museumkaart.

Na Japan over de brug naar Byblos in Libanon

Na deze twee boeiende musea heeft Leiden deze winter nog meer te bieden. Byblos, is de grote wintertentoonstelling in Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Deze havenstad kent een ongekend lange historie van 8.500 jaar. Het begon in 6.500 voor Christus aan de westkust van Libanon. Byblos groeide uit tot ’s wereld grootse havenstad met als belangrijkste handelsmiddel cederhout. Het hoogtepunt voor deze stad en haar bevolking was rond 3.000 vóór Christus.

Zowel de havenstad Byblos, als het land Libanon kennen een lange en rijke geschiedenis. Verspreid over het land liggen verschillende UNESCO-werelderfgoedlocaties.

Vrouwen in de hoofdrol in Byblos

Door de internationale handel in cederhout zeilden Egyptenaren, Assyriërs, Babyloniërs, Feniciërs, Grieken en Romeinen met hun schepen graag en veelvuldig naar deze Libanese havenstad. Ontdek de verhalen achter de vishaken, ankers, kleitabletten (in vele talen), wapens, kruiken, edelstenen, mozaïeken, stèles en bronzen beelden. In Byblos spelen de koningen, handelslieden, mythologische helden en gelukzoekers een belangrijke rol. Dé echte hoofdrol is hier weggelegd voor de godin ‘Dame van Byblos’ en vanwege haar aanwezigheid ook voor de Egyptische farao’s.

Eén van de belangrijkste wetenschappers die op deze site heeft gewerkt is de Franse chemicus Mireille Dunand (1901-1985). Zij werkte samen met haar man Maurice Dunand (1898-1987) van 1926 tot aan de Burgeroorlog in 1975 op deze archeologische opgraving. Mireille ontwikkelde een nieuwe manier om een archeologische vindplaats te ontginnen.

Byblos ’s wereld grootste havenstad is t/m 12 maart 2023 te verkennen in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. 

The Arctic: Our Last Great Wilderness in Den Haag

Het aanbod van het Haagse Museon-Omniversum voert je naar verschillende natuurgebieden in verschillende werelddelen. In de grootbeeldfilm The Arctic verken je vanuit de warme filmzaal de ijskoude wereld in het uiterste noorden van Alaska. Het 840 m² grote koepelscherm toont beelden van één van de laatste gebieden op aarde die (nog) niet door de mens is aangetast. Maak kennis met de kariboes, krachtige muskusossen, ijsberenfamilies en wolven. In dit gebied komen jaarlijks ook 200 verschillende soorten vogels. Door de ongebreidelde economische groei en het hedendaagse consumentengedrag worden zowel flora en fauna als de inheemse culturen bedreigd. Laat je door de beelden van The Arctic: Our Last Great Wilderness betoveren en leer gelijktijdig wat we kunnen doen om het Noordpoolgebied te beschermen. Kijk hier voor meer informatie over dit unieke natuurgebied en lees hier het verhaal van ‘one planet’ .

Kijk hier voor de draaidagen en aanvangstijden van The Arctic: Our Last Great Wilderness in het Museon-Omniversum in Den Haag. 

Op de fiets naar Afrika

Ooit gedacht dat je naar Afrika zou fietsen?
In het Afrika Museum in Berg en Dal (Nijmegen) kun je alles leren over dit uitgestrekte werelddeel. De rijke historie èn de hedendaagse culturen komen uitgebreid aan bod in de expositie ‘Inspirerend Afrika’.  Aan de hand van de volgende vijf thema’s maak je kennis met dit continent en haar bewoners: de kracht van verandering (1); religie & identiteit (2); een veranderend perspectief (3); over grenzen (4) en de makers in de schijnwerpers (5). Wist jij dat er tot het Afrikaanse werelddeel maar liefst 54 landen horen? En dat er op dit continent meer dan 2000 officieel erkende talen worden gesproken? Anno 2023 wonen meer dan een miljard mensen in dit deel van de wereld. Zo kent Afrika een sterk opkomende mode-industrie in Rwanda, Marokko, Zuid-Afrika, Somalië en Kenia. En wat weet jij van de Afrikaanse Silicon Valleys in onder andere Zuid-Afrika, Ethiopië en Nigeria?

De vaste tentoonstelling Inspirerend Afrika kun je zelf ontdekken in het Afrika Museum in Berg en Dal / Nijmegen. Dit museum is gratis te bezoeken met de museumkaart. Je kunt Afrika ook bezoeken tijdens de natuurwandeling The Walk of Wisdom.

Meer weten over Africa Fashion?

Pak dan voor 16 april 2023 de Eurostar naar Londen en bezoek de tentoonstelling Africa Fashion in het Victoria & Albert Museum. Lees hier mijn ervaringen. 

Ontdek het spirituele pad in het Rijk van Nijmegen

Het lopen van pelgrimsroutes zoals Camino naar Santiago de Compostella (Spanje) of de Henro in Japan staan bij veel wandelaars hoog op hun wensenlijst. Dichter bij huis kun je de Walk of Wisdom verkennen door de veelzijdige natuur van het Rijk van Nijmegen. Deze wandeling door de natuur is geïnspireerd door de oude pelgrimsroutes. Tijdens de Walk of Wisdom loop je ongeveer een week langs oevers, over stuwwallen, door weilanden en verschillende dorpjes.

In 2015 zijn de eerste wandelaars op pad gegaan. Sindsdien is de wandeling bekroond en wordt ze door deelnemers als erg rustig ervaren, weg van het massa toerisme. Damiaan Messing heeft tijdens zijn bachelor studie Rituele Studies het plan bedacht voor De Walk of Wisdom. Liefde voor de natuur was daarbij zijn uitgangspunt. De mens stamt af van de natuur en is onderdeel van de natuur. De natuur biedt troost en rust. Haar creativiteit is een grote bron van inspiratie en levenskracht.

Het kunstenaarsechtpaar Huub en Adelheid Kortekaas hebben het symbool voor de route ontworpen. De wandeling begint in de Stevenskerk in het centrum van Nijmegen. Uiteindelijk bepaal je zelf hoe je de 136-kilometer lange tocht invult.

Presentator en journalist bij Omroep Gelderland, Klaas Drupsteen, heeft in 2021 een negendelige tv-serie gemaakt over The Walk of Wisdom. Via deze link kun je thuis alvast ideeën op doen. 

Maak er een mooi jaar van

Ik vertrouw er op dat ik je met bovenstaande tips weer wat inspiratie heb gegeven om je dagelijkse routine af en toe even te onderbreken voor een bezoek aan een van de vele mooie musea in ons land. Ontdek dat je lang niet altijd hoeft te vliegen om andere culturen te ontdekken. Soms ligt Afrika (tijdelijk) om de hoek en zijn de Aboriginals even geen tegenvoeters.

© tekst, foto’s en video Wilma Lankhorst.
© gebruik van de afbeeldingen met dank aan en met toestemming van de genoemde musea, kunstenaars en alle bruikleengevers.

Wil je nog meer tips?

Lees hier welke tentoonstellingen je in 2023 mag verwachten in de Nederlandse musea. Geniet er van.