Weet jij waar het grootste kerstkasteel van Nederland staat?
Nee, niet in de winter Efteling maar in het Utrechtse Haarzuilens. We bezochten kasteel en tuin in de zomer. Toen zorgden de vele bloemen voor een warm onthaal. In de kerstvakantie maken de vele lichtjes een bezoek sprookjesachtig. Kerst in het grootste kasteel van ons land is leuk voor voor ouders en/of grootouders om de (klein)kinderen mee te verrassen. Proef de sfeer van ‘upstairs – downstairs’ met kerst in Kasteel de Haar .  

Eerst even een stukje geschiedenis

Voor we aan de verkenning van het kasteel beginnen even een stukje geschiedenis over de locatie en het huis. In 1391 wordt voor het eerst schriftelijk melding gemaakt van De Haar. Het eerste versterkte huis werd gebouwd door de familie Van der Haar. Als Josina van der Haar met Dirk van Zuylen trouwt, gaat haar familiebezit over in zijn handen, ja zo was dat in die dagen. In 1482 is het huis verwoest tijdens de twisten tussen de bisschop van Utrecht en de stad Utrecht. Als baron Etienne van Zuylen van Nijevelt het domein erft aan het einde van de 19de eeuw, is het complex zwaar vervallen. Nadat de baron trouwt met Hélène de Rothschild (rijke Franse bankiers familie) besluit het stel om het familiekasteel als eerbetoon aan de familie Van Zuylen te herbouwen.

Pierre Cuypers en zoon

Voor baron Etienne is architect Pierre Cuypers (1827-1921) de ideale man voor zijn prestigieuze bouwproject. Cuypers was in die dagen al beroemd vanwege zijn ontwerpen voor het Rijksmuseum en het Centraal Station in Amsterdam. De neogotische bouwstijl van Cuypers paste goed bij de plannen van de baron: het kasteel bouwen volgens de originele contouren van het oude kasteel. Tevens wilde de baron van het nieuwe kasteel graag een familiemuseum maken. Omdat de baron en de barones veel vrienden willen uitnodigen in hun nieuwe familiekasteel, moest het gebouw voorzien zijn van comfort en de nieuwste snufjes op het gebied van woongenot. Dat betekent warm & koud stromend water, centrale verwarming, elektriciteit, een personenlift, moderne keuken en een Turks bad. De gasten van het adellijke echtpaar genoten in die dagen van meer luxe dan onze koninklijke familie.

Souvenirs en snuisterijen

Pierre Cuypers en zijn zoon Joseph (1861-1949) hebben bijna twintig jaar op locatie gewoond om het kasteel, met gastenverblijf, bijbehorende kerk en tuin te realiseren. In die jaren reizen baron Etienne en barones Hélène met grote regelmaat naar exotische oorden. Overal kopen ze souvenirs en snuisterijen. In het kasteel hangt relatief weinig kunst van waarde terwijl de kamers uitpuilen van de vakantieherinneringen. Hun koopjes variëren van een alligator met barometer, tot kroonluchters en serviezen, veel serviezen.

Zoek Pierre Cuypers

Daarbij komt dat Cuypers zichzelf ook graag terugzag in zijn bouwprojecten. Op verschillende plaatsen in het kasteel heeft hij een afbeelding van zichzelf achter gelaten. Kijk maar eens goed naar de gesneden k(n)oppen van de eetkamer stoelen en naar de beelden in de grote hal. Wil je nog weer weten over de historie van het kasteel? Lees dan hier verder. 

Beroemde logees

Baron Etienne en barones Hélène hadden graag (veel) gasten om zich heen. In de tweede helft van augustus en de maand september nodigden zij elk jaar veel vrienden en relaties uit. Onder hen veel internationale bekenden. Het kasteelcomplex telt bijna 200 vertrekken, 25 daarvan zijn badkamers. Elk jaar was er veel tijd nodig om het kasteel klaar te maken voor de komst van familie en gasten. De baron ging zelfs zo ver dat hij in de beginjaren (zo rond 1900) paarden, koetsen en automobielen uit Parijs naar zijn kasteel haalde.

Ontbijt op bed

Na de Tweede Wereldoorlog zet Egmont, de zoon van baron Etienne en barones Hélène, deze september-logeer-traditie voort. Zijn zoon, baron Thierry, zorgt vanaf de jaren ’60 voor een echte opleving van dit jaarlijkse evenement. Hij haalt Brigitte Bardot, Gina Lollobrigida, Joan Collins, Yves Saint Laurent, Roger Moore, Gregory Peck naar Kasteel De Haar. Lees hier alles over de beroemde september-logeerpartijen. Tijdens de -doe-het-zelf-rondleiding ontdek ik een boekje met ‘slaapkamergeheimen’. Hierin lees je wat lange tijd voor iedereen verborgen werd.

Ervaar het ‘Upstairs – Downstairs’ gevoel

Naast de gewone rondleiding zijn er wisselende thema-wandelingen. Dit jaar was dat upstairs-downstairs’ rondleiding. Liefhebbers van het Britse kostuumdrama Downtown Abbey kennen dit begrip ongetwijfeld. In Kasteel De Haar ontdek je tijdens “In dienst van de adel” hoe het er vroeger aan toe ging. Op deze rondleiding kom je op plekken die je anders nooit te zien krijgt. De enthousiaste rondleiders geven je een uniek kijkje in de levens van het personeel op het kasteel. De thema rondleidingen kun je hier vinden op de website van het kasteel. 

ormatie voor een bezoek en de optie om online je

 

P.S.
We hebben dit najaar (2023) een nieuw berichtenprogramma geïnstalleerd.
Als je de wekelijkse mail niet meer ontvangt, stuur me dan even een bericht op imaginewilma [@] gmail.com. Dan ga ik je helpen. 

© tekst, video (nr. 1) en foto’s Wilma Lankhorst en Bart Rondeel.