Fashion Cities Africa in Berg en Dal

Het Afrika Museum in Berg en Dal (bij Nijmegen) neemt je mee naar Fashion Cities Africa. Maak kennis met de veelzijdige en bruisende modescènes in vier grote Afrikaanse steden. Modeontwerpers uit Lagos, Casablanca, Nairobi en Johannesburg laten hun persoonlijke kijk op mode zien. Net zoals Afrika geen land is, bestaat dé Afrikaanse mode niet. Net als bij ons wordt er wel veel over mode gesproken en geschreven. Vijftien Creatieve trendsetters uit Afrika laten hun modekeuzes zien, van ingetogen chic tot vrijetijdskleding en uitgesproken glamour. Wat weet jij van mode uit Afrika?

Sneak preview

Het Afrika Museum anno 2019

De collectie van het Afrika Museum vertelt verhalen over kunst van verschillende culturen uit het, op één na grootst werelddeel van onze planeet: Afrika. Wat in 1954, met de inzet van paters, begon als Missiemuseum, met de focus op Afrikaanse religies is na 75 jaar verbreed naar een museum voor hedendaagse, niet-westerse kunst. In een vernieuwde opzet wil het Afrika Museum de hedendaagse dynamiek laten zien van de vele veranderingen op dit grote werelddeel. Je zult ontdekken dat we, op de verschillen na, allemaal hetzelfde zijn: MENS

Kijken met een open blik

Het Afrika Museum kent zowel een binnen- als een buitenmuseum. Op dit moment wordt er hard gewerkt aan de herinrichting van het binnenmuseum. Dit is mede ingegeven door het gewijzigde inzicht op o.a. ons koloniale verleden en een meer open blik op de geschiedenis van Afrika. In 2020 wordt je getrakteerd op verhalen over universele thema’s zoals vieren, rouwen, versieren, bidden, vechten en liefhebben. Naast de vaste collectie worden ook speciale tentoonstellingen georganiseerd.

Mode en identiteit

Het hoeft geen betoog dat we met onze kleding (willen) laten zien wie we zijn. Ook voor modeontwerpers is het begrip identiteit een kernwaarde. Vaak bepaalt de stad waarin ze wonen en werken welk verhaal ze vertellen met hun ontwerpen. Naast identiteit spelen persoonlijke smaak en achtergrond mee in het creatieve proces. In Fashion Cities Africa ontdekt je door de ogen van 15 lokale creatieve en artistieke geesten de diversiteit aan mode in Casablanca, Johannesburg, Lagos en Nairobi.

‘Vóór dat ik actief werd als modeontwerper, werd het Afrikaanse modeverhaal verteld door Europese ontwerpers die alleen wat stukjes Afrikaanse cultuur gebruikten als inspiratie. Ik vond dat het tijd was dat het diepere verhaal aan het licht kwam’.

Deola Sagoe, ontwerper en curator (Lagos, Nigeria).

Lokaal perspectief

Als ik me realiseer hoe groot Afrika is, gaat het me duizelen. Alleen het werelddeel Azië is groter dan Afrika. Met een oppervlakte van meer dan 30 miljoen vierkante kilometer, is Afrika groter dan Noord- of Zuid Amerika. Afrika beslaat ruim 20% van de totale landoppervlakte van onze planeet. Om het allemaal weer behapbaar te maken is in de tentoonstelling Fashion Cities Africa gekozen voor het lokale perspectief. Lokale modeontwerpers, fotografen, winkeliers en bloggers vertellen hun verhaal vanuit hun woon- en werkplaats in Lagos (Nigeria) Casablanca (Marokko), Nairobi (Kenia) en Johannesburg (Zuid-Afrika).

‘Wij zijn begonnen met sociale media om met positieve beelden
verhalen te vertellen. Maar ook gewoon voor de lol,
om te laten zien dat er veel gebeurt in Nairobi’.

Velma Rossa, stylist en modeblogger

Tweedehands designkleding in Nairobi

In een video volg ik broer Oliver Asike alias Papa Petit en zus Velma Rossa van het modeblog 2ManySiblings. Zij speuren de lokale markten in Nairobi af naar tweedehands designkleding (mitumba). Met hun aanwinsten maken ze nieuwe creaties en die ze o.a. posten op hun Instagram account. Ondanks hun waardering voor de lokale modeontwerpers laten broer en zus zien dat (design) kleding kringloop in Nairobi een goudmijn is. Hun duurzaamheidsvisie omvat twee kanten. Ze ageren o.a. tegen de grootschalige verspilling van grondstoffen (hergebruik en herwaardering van kleding). En ze laten het sociale aspect zien, hoe je betaalbare mode kunt aan bieden door het restylen van bestaande elementen.

Afrikaanse wortels in Nederlandse mode

Uit het enorme aanbod aan Afrikaanse modeontwerpers selecteerde het museumteam ook Nederlandse modespecialisten die hun Afrikaanse wortels verwerken in hun ontwerpen. Denk hierbij aan Daily Paper, Karim Adduchi, Nsimba Valene Lontanga met haar modemerk Libaya, Lady Africa en Doru Komonoteng Loboka. Via de korte film en videofragmenten delen zij hun inspiratie, werkwijze en ontwerpen met ons.

Pret in de verkleedhoek

Als ik de tentoonstelling bezoek, hoor ik steeds, boven me, mensen lachen. Als ik de trap oploop, zie ik de oorzaak van deze gezelligheid. In een hoek staan rekken vol kleding met de uitnodiging je naar lieve lust te verkleden. Kleinkinderen trekken gekleurde overhemden aan en opa strikt voor hen een stropdas, nadat hij eerst heeft uitgelegd waarvoor deze accessoires in zijn jonge jaren diende.

‘In mijn ontwerpen combineer ik wax prints met Nigeriaanse verhalen: het resultaat is magisch’.

Yinka Ilora, meubelontwerper.

Discussie over Dutch Wax

Naast deze verkleedhoek is een ronde cirkel opgetrokken uit kleurrijke doeken van Dutch Wax . Mode uit Afrika wordt vaak geassocieerd met kleurrijke gedrukte stoffen zoals waxprint en fancy print. Veel van deze prints worden niet in Afrika gemaakt, maar elders. Een bekende producent van Dutch Wax is het Helmondse bedrijf Vlisco. De Nederlandse waxprintfabrikanten lieten zich in eerste instantie inspireren door de Indonesische batik. Waxprints zijn erg populair in West-Afrika. Voor de één staat de waxprint voor de eigen identiteit en culturele achtergrond. Ik lees dat ontwerper Lulu Kitololo houdt van de verscheidenheid aan mogelijkheden van waxprint, van de diversiteit in patronen, kleurencombinaties en ideeën.

‘Mijn grootste probleem met waxprint, is dat het wordt
gezien alshét Afrikaanse textiel. … Om commercieel zichtbaar
te blijven, gebruiken veel Afrikaanse ontwerpers
daarom waxprint in plaats van ander lokaal textiel’.  

Sunny Dolat, stylist, the nest Collective Keni.

Fashion Cities Africa is nog t/m 1 maart 2020 te zien in het Afrika Museum in Berg en Dal (bij Nijmegen).

In en andere, grotere opzet heb ik Fashion Cities Africa eerder te zien in het Tropenmuseum in Amsterdam. Ondanks een gedeeltelijke herhaling is de opzet in Berg en Dal zeker een bezoek waard. Het opent je ogen voor de diversiteit van dit enorme continent waar velen van ons nog relatief weinig van weten. Dit is een mooie kans. AANRADER!

Meer lezen over mode uit Afrika

 Als je belangstelling is gewekt voor Afrikaanse mode vind je deze artikelen misschien ook de moeite van het lezen waard.

• Afrikaanse mode uit Helmond
• Paradise Beyond met de Brits-Nigeriaanse kunstenaar Yinka Shonibare 
• Migratie in de kunst
• Cultural Treads and tracing migration