We kennen elkaar al vele jaren. Onze wederzijdse belangstelling voor de Maori kruisten onze paden. Als communicatieadviseur voor Tourism New Zealand was ik op zoek naar een artistieke bekende Nederlander. Een vrouw of man met een bijzondere passie voor het land van de lange witte wolk, zoals de Maori hun land liefkozend noemen. Na intensief onderzoek kwam er één naam steeds weer boven drijven. Fotografe Patricia Steur heeft een unieke, persoonlijke ‘Thin Blue Line’ met Nieuw-Zeeland. Haar oeuvre is veel breder en dat wil ik jullie in de rubriek Kunstenaar van de maand graag laten zien. Dit jaar is Patricia Steur 40 jaar actief als fotograaf. Veel nationale en internationale rocksterren en BN’ers stonden voor haar lens. Ik ging met haar aan tafel. Geniet van haar verhaal.
Waar liggen je wortels en hoe zou je het gezin willen omschrijven waarin je opgroeide?
Patricia Steur: Ik ben in Beverwijk geboren (1948) (“Don’t get your hopes up high, I am not old”, hahaha). Ons gezin is snel daarna naar Den Haag verhuisd. Hier gingen zowel mijn zusje als ik naar de lager én de middelbare school. Door het werk van mijn vader reisden wij in die tijd al relatief veel en heb ik veel landen en culturen gezien. Mijn vader was een echte Hagenees met veel humor. Mijn moeder heeft een Indische vader en half Ierse, half Nederlands moeder. Ze was altijd erg zorgzaam. Mijn ouders vormden een goed couple. Twee mooie mensen bij elkaar. Ze waren allebei creatief.
Mijn vader fotografeerde en kleurde zijn foto’s in met ecoline verf. Ik stond dan uren naast hem, gefascineerd de kunst af te kijken. Later filmde hij alles met een 8-mm camera en hij kon goed tekenen. Dat talent heb ik ook, maar ik heb nooit genoeg geoefend. Ook aan mijn moederskant werd er al vroeg gefotografeerd. Mijn overgrootvader werkte (rond 1870) bij de spoorwegen in Zuid Afrika. In zijn vrije tijd fotografeerde hij de spoorwegen en bruggen die hij had ontworpen. Hij maakte ook foto’s van de lokale bevolking die aan de spoorlijn woonde. Later ontdekte ik pas dat ik de passie voor inheemse volkeren van hem heb.
Heb je een (kunst) opleiding(en) gevolgd of ben je een autodidact?
In ons gezin was zeker aandacht voor kunst. Mijn moeder vond wel dat wij eerst een beroep moesten leren, zodat we ons zelf zouden kunnen redden. Dus in plaats van mijn gedroomde Rietveld-studie ging in naar Schroevers. Achteraf heb ik daar nooit spijt van gehad. Mijn moeder had gelijk, ik kan overal geld verdienen. Het leven gaat verder en het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Ik werd dus toch fotograaf.
Rond 1976 verhuisde ik naar Amsterdam. Hier voel ik me erg senang (tevreden). Ik heb drie jaar gewerkt bij een fotograaf. Van hem heb ik veel geleerd.
Als ik mijn leerproces moet beschrijven, zie ik mezelf als autodidact.
Wie of wat inspireert je het meest in je artistieke werk en waarom?
Mensen inspireren mij enorm. Ik vraag mij altijd af waarom iemand doet wat hij/zij doet. Net als mijn overgrootvader heb ik een warme belangstelling voor inheemse volkeren en hun cultuur. Ik vraag me bijvoorbeeld af, waarom inheemse volkeren hun gezicht tatoeëren? Of waarom schrijft die persoon dit specifieke verhaal? Waarom componeert deze muzikant dat lied, en maakt deze schilder dit schilderij. Deze waarom-vraag kan ik ook stellen aan een bijenhouder. Kortom, creatieve mensen inspireren mij. Ik wil ze bestuderen en dan is de camera een uitstekend gereedschap om dat mee te doen. Via de lens andermans passie ontdekken.
Hoe ziet een atelier/werkdag er voor je uit?
Mijn werkdag begint ‘s morgens om 10.00 uur. Er is bijna nooit een dag hetzelfde. Of ik heb een photo shoot in de studio of op locatie. In dat laatste geval ben ik onderweg met alle fotospullen. Ik heb ook productiedagen, of een photoshop-dag. Dan werk ik alles af van een photo shoot.
De vrijdag was altijd voor de moeders. Om ze te zien én te voorzien waaraan ze behoefte hadden. Later was dit niet meer nodig en sindsdien gebruik ik de vrijdag nog steeds als een doe-dag. Vooral in de studio. Dingen opruimen, te veranderen enzovoort én om inspiratie op doen.
Heb je ooit een prijs gewonnen of een boek gepubliceerd?
Hoewel ik zelf nooit mee doe aan fotowedstrijden, heb ik dat blijkbaar toch een keer gedaan. Mijn assistente had me in 2009 aangemeld voor The Coastal Arts League. En toen won ik dus een prijs. In 2005 heb ik de Grote Paul-prijs gekregen. Daarnaast is een van mijn foto’s die ik op Sicilië voor Centerfold heb gemaakt beloond met een Canon-fotoprijs.
Wat ik wel doe is boeken samenstellen en uitgeven van mijn werk. In 1982 is het eerste fotoboek verschenen: The Rock Star Tattoo Encyclopedia, hiervan zijn nog enkele exemplaren te koop. Op mijn persoonlijke boekenlijst staan nu tien titels, nummer elf, een overzicht van 40 jaar werk is in de maak.
Als het om deelname aan tentoonstelling gaat is de lijst langer dan de boekenlijst. Ik heb bijna elk jaar wel ergens een expositie. Soms solo dan weer met een groep. De locaties variëren van Apeldoorn tot Amsterdam, van Burg-Haamstede tot Baarlo van New York tot Miami en van Zoetermeer tot Istanbul.
Welk museum heb je recent bezocht en waarom zou je mij een bezoek hieraan willen aanraden?
Onlangs was ik nog in Museum Voorlinden in Wassenaar en het Museu Colecão Berardo Lissabon. Beide musea richten zich op hedendaagse kunst, ze zijn allebei heel goed ingericht. Het geheel is adembenemend en inspirerend.
Welk boek, film of festival zou je me willen aanbevelen en waarom?
De film “Three Billboards Outside Ebbing, Missouri” van Martin McDonagh en actrice Frances Mcdormand kan ik van harte aanbevelen. Het is een geweldige film over vergeving én ze hebben met deze productie enkele Oscars gewonnen.
Op mijn favoriete boekenlijst staan twee titels: Het boek Sacajawea, best seller in Amerika van auteur Anna Lee Waldo en het fotoboek Brassai, een Franse fotograaf uit de vorige eeuw.
Het jaarlijkse North Sea Jazz Festival is mijn ‘old time favorite’.
Patricia Steur in Aotearoa
Mijn relatie met de kunstenaar
Zoals gezegd, was ik in 2006 voor Tourism New Zealand op zoek naar een artistieke bekende Nederlander. Een vrouw of man met een bijzondere passie voor de Maori en hun land. Patricia Steur bleek de ideale ‘match’. Haar belangstelling voor Aotearoa en vooral voor de oorspronkelijk bevolking de Maori kende al een lange geschiedenis. Ze is al jaren bevriend met enkele Maori families. Hierdoor krijgt zij bijzondere kansen om de cultuur en de tradities van de Maori van heel dichtbij te ervaren.
De traditie van de Maori-tatoeages is een terugkerend onderwerp in het werk van Steur. In nauwe samenwerking hebben we een unieke rondreis samengesteld over het Noordereiland van Nieuw-Zeeland. Het intieme fotoverslag van deze reis is o.a. te zien in haar fotoboek Dedicated by Blood. Na deze reis en nadat mijn contract na 15 jaar samenwerking met TNZ afliep, is onze vriendschap gebleven. Ik vind het een hele eer dat ik Patricia mag voorstellen als kunstenaar van de maand op mijn museumblog.
Hier kun je het werk van Patricia Steur in 2018 zien:
Voor 22 september 2018 staat een tentoonstelling gepland in Galerie in de Molen, Molenplein 10a in Wassenaar.
In verband met het 40-jarig werkjubileum wordt er hard gewerkt aan een retrospectief. Details over dit plan komen later dit jaar haar website.
Wordt vervolgd…
Kunstenaar van de maand april is Dorian Hiethaar
© tekst Wilma Lankhorst © gebruik afbeeldingen met toestemming en dank aan Patricia Steur.
Overzicht van de fotoboeken van Patricia Steur:
2016 70-ers van nu te koop boekhandel
2011 Thin Blue Line te koop www.patriciasteur.com
2010 Dutch Beauty grote versie nog enkelen in voorraad
2008 Willy de Ville uitverkocht
2005 Selected Portraits uitverkocht
2004 Made in Holland uitverkocht
2003 Dedicated by Blood te koop www.patriciasteur.com
1999 Het leven is de speelbal van de tijd uitverkocht
1990 De laatste Ridders uitverkocht
1982 The Rock Star Tattoo Encyclopedia nog enkele exemplaren te koop