Maandelijks archief: maart 2014

Met de trein naar Berlijn

2014-03-16 10.57.06Er zijn vele wegen die naar Rome leiden én er zijn vele manieren om naar Berlijn te reizen. Zelf ben ik verschillende malen met de eigen auto, een touringcar of het vliegtuig naar Berlijn geweest. Het is tijd voor een nieuwe uitdaging: Berlijn per trein. Bijna dagelijks hoor ik de spotjes op de radio dat ik voor € 39 naar hartje stad Berlijn kan reizen. “Das versuchen wir einmal”.

Berlijn NS Hispeed (3)Van Deventer koek naar ‘Berliner Bol’
Vanuit Amsterdam via Amersfoort en Deventer vertrekken dagelijkse verschillende InterCity treinen met bestemming Berlijn. Ik stap om 07.48 met mijn ontbijt in de handtas in Nijmegen op de trein naar Deventer. Hier moet ik overstappen, helaas is de overstap met de koffer niet op het tegenoverliggend perron. In Deventer wordt hard gewerkt aan een nieuw platform. Daarom moet ik nu buitenom lopen om op perron 1 te komen. Gelukkig is hier een tijdelijk een lift geplaatst, een soort Dixie maar dan in liftuitvoering.
De zon straalt op deze vroege lentedag. Alle voortekenen zijn goed nu ik eenmaal op de juiste plek sta. In verband met de verbouwing is er geen display met de treinopstelling. Ik moet dus gokken waar het treinstel stopt met mijn wagonnummer. De € 39 van de radiospot  is natuurlijk niet voor een eerste klas kaartje. Ik wil nog wat werken tijdens de vijf uur durende treinreis en dat is de reden dat ik wel eerste klas reis.

Waar zit het stopcontact?
Mijn ervaring is dat je het meeste leert door het zelf te doen, zo ook nu. Ik heb mijn laptop bij me maar kan vijf uur niet overbruggen met één batterij. Ik had gerekend op een stopcontact bij mijn zitplaats. Ik baseer deze herinnering op een eerdere reis met een IC trein van Frankfurt naar Arnhem. De InterCity naar Berlijn is geen IC-trein. Het is een gewone intercity met eerste en tweede klas en een restauratiewagon. Ik zit in een zes persoonscompartiment waarin alleen de twee zitplaatsen bij het raam een stopcontact hebben. De vier andere passagiers mogen in alle rust ‘off line’ en ‘unplugged’ van de treinreis genieten. Goed leermoment voor de volgende trip.
Toch een beetje jammer dat er geen WiFi in de trein is. Wij vinden dat in ons eigen land zo van zelfsprekend als we met een sneltrein reizen.
Tot Hannover zijn er geen andere passagiers in mijn wagon. Daarom neem ik tijdelijk een raamplaats, laad de laptop bij en geniet. Buiten schijnt de zon en ik ben op weg naar mijn favoriete Berlijn.

Kopje koffie?
De conducteur komt verschillende malen langs en controleert of er nieuwe reizigers bij zijn gekomen. Opeens vraagt “zin in koffie?” Ja, dat heb ik wel, ‘Waar is de restauratiewagon’ vraag ik hem. “U hoeft zelf niet op pad, ik ga het voor u halen”. Nou dat is nog eens service.
Münsterland en de Harz vliegen aan me voorbij. In Hannover stroomt de trein vol en gaan we verder naar Berlijn. Het eerste station daar is ‘Berlin Spandau’. Herinneringen aan mijn verblijf in Hotel Igel komen naar boven. Vanaf die accommodatie hebben we in 1985 een boottocht gemaakt waarbij we o.a. de ‘Spandau Zitadelle’ zagen liggen.
Het centrum van het voormalige West-Berlijn komt in zicht. We zweven aan de dierentuin (Zoölogische Garten) voorbij en ik denk daarbij aan het boek “Wir Kinder vom Bahnhof Zoo” van Christiane F. dat we op school lazen.
En verder gaat de trein .. door naar Berlin Hauptbahnhof een gigantisch complex waarvan het meeste ook nog ondergronds is.

Goede start, super einde!
De vijf uur durende treinreis van Deventer naar Berlijn is omgevlogen. Ik heb genoten van het gemak, de service van de conducteur en de ruimte in de trein.

Berlijn-NS-Hispeed_TREINOp de terugweg ervaar ik nog een extra voordeel van de trein en dat is de bagagevrijheid. Ik heb natuurlijk toch weer een aantal zaken gevonden waarvan ik denk dat ze mijn leven nog leuker maken…
Daarnaast koop ik graag cadeaus in het buitenland voor familie en vrienden met het oog op geboortes, verjaardagen, promoties en andere feestmomenten. In dit opzicht ben ik ook deze reis weer goed geslaagd. Lang leve de trein! Ik reis met een extra tas terug naar huis zonder dat ik op de weegschaal heof, of nog erger mijn koffer moet openen op een vliegveld zodat iedereen zonder gene de inhoud ervan kan bekijken. Nee, neem dan liever de trein.

Twitteren met NSHispeed
Als bij terugkomst de trein weer op Nederlands grondgebied is, stuurt een reisgenoot een tweet naar @NSHispeed met de vraag of zij weten op welk perron we in Deventer aankomen en op welk perron de aansluitende trein naar Nijmegen vertrekt. Binnen 10 minuten hebben we antwoord, vertrektijd en perron. Het goede nieuws is dat ik dit keer wel vanaf het tegenoverliggende perron kan vertrekken. Eind goed, al goed!
Kijk hier  voor meer informatie over treinreizen naar Berlijn

Wist je dat?
Je voor €12 enkele reis (plus €4 reserveringskosten) je eigen fiets mee kunt nemen in de InterCity naar Berlijn?

Leestip voor onderweg
boekomslag_Berlijn voor gevorderdenBerlijn voor gevorderden van Wouter Meijer e.a.
Acht Nederlandse journalisten in Berlijn beschrijven op welke manieren deze stad hen al jaren fascineert & inspireert.
(ISBN13 – 9789491481000, 224 pagina’s voor
€ 19,95)

Reistips voor vervoer in Berlijn
Berlijn biedt vele vormen van openbaar vervoer, bus, S Bahn, U Bahn en tram. Met de ‘Visit Berlin Card’ kun je van alle vervoersvormen gebruik maken. Er zijn kaarten van 2,3 of 5 dagen. Kijk hier voor meer informatie

DB-City-Bike_Checkpoint-ChaDe fiets is ook een aanrader

  • je kunt zoals gezegd je eigen fiets meenemen in de InterCity trein
  • op allerlei plaatsen worden fietsen verhuurd zoals de ‘Call a Bike’ service
  • daarnaast kent elke wijk zijn eigen fietsverhuur, vraag zelf bij je accommodatie, Airbnb.
Oetker_berlinerbollenKijk hier voor het recept voor een Berliner Bol.
Foto met dank aan Dr. Oetker recepten

Alliiertenmuseum in Berlijn

Bevrijdingsbeer voor het Alliiertenmuseum in berlijn © Wilma Lankhorst
De bevrijdingsbeer staat voor het Alliiertenmuseum in Berlijn

Je moet er even voor met de U- en S-Bahn maar dan krijg je ook wat. In een bioscoop in het voormalige Amerikaanse deel van ‘West Berlijn’ is het Alliiertenmuseum ondergebracht. Een bezoek aan dit museum is goed te combineren met een kennismaking aan de voorstad Potsdam en het bekende Slot Sanssouci.  In het Alliiertenmuseum geen glitter en glamour, wel een mooie collectie met verhalen en herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog en de situatie er na: Berlijn de gedeelde stad met een luchtbrugverbinding. Dit is deel een in het vierluik, musea in het spoor van onze bevrijders.   

Berlijn verdeeld in 4 sectoren na WO2
Verdeling van Berlijn in 4 zones, in 1961 kwam werd de Berlijnse Muur opgetrokken

Gedeelde stad
We schrijven 8 mei 1945. De Tweede Wereldoorlog is nu ook voor de inwoners van Berlijn tot een eind gekomen. Dat wil niet zeggen dat de stad zich bevrijd voelde. De stad wordt opgedeeld in vier zones een Franse, een Britse een Amerikaanse en een Russisch zone. De geschiedenis van het westelijk deel van de stad staat bol van onzekerheden en drama’s waarin Amerikaanse, Britse en Franse troepen de hoofdrol spelen. In 1945 marcheerden deze geallieerde troepen de stad in om er pas in 1994 weer te vertrekken.

Alliiertenmuseum deels ondergebracht in voormalige Amerikaanse bioscoop in Berlijn
De Amerikaanse filmzaal doet nu dienst als museumruimte in Berlijn

Luchtbrug naar Berlijn
Het museum heeft een vaste collectie aangevuld met tijdelijke exposities. We ontdekten het eerste deel van de vaste collectie in het achterste gedeelte van de voormalige Amerikaanse bioscoop ‘The Outpost’. Toen we aankwamen lopen, hadden we het idee dat de film zo zou beginnen. De buitenkant van de bioscoop is mooi bewaard gebleven. Op de verhoging waar vroeger het witte doek hing, staat nu een deel van de vaste expositie. Hier maken we kennis met het Berlijn van de jaren 1945 tot 1950. Hier komen thema’s aan bod als de overwinning van de geallieerden, het einde van de Tweede Wereldoorlog, de eerste vijf jaar van de internationale bezetting en het vernieuwde proces naar democratisering. Centraal in dit deel staat de Luchtbrug naar Berlijn tijdens de blokkade van de Russen in 1948-1949.

AlliM_bibliotheekBibliotheek van Nicholson
Voor het tweede deel van de vaste collectie moeten we buitenom naar de voormalige bibliotheek van de Amerikaanse Majoor Arthur D. Nicholson Jr. de zogenaamde ‘Nicholson-Gedenkbibliothek’. De toenmalige Amerikaanse bewoners van stad hadden keuze uit ruim 25.000 titels.
Hier gaan we verder met de verkenning van het tweede deel van de vaste collectie. De korte films die worden vertoond, geven een goed  beeld van de tijdsgeest en de speciale problematiek en uitdagingen in de gedeelde stad.  Een nagebouwde schuilkelder geeft je een idee hoe de bewoners op een gepakt zaten als het luchtalarm afging.

Controlepunt van de Gealliieerden in Berlijn: Checkpoint Charlie
Het originele controlehuisje van Checkpoint Charlie staat nu in het Alliiertenmuseum

Check Point Charlie
Naast de oude bioscoop en de bibliotheek staan op het museumterrein een oude Hastings TG 503, het controlehuisje van een van de meest bekende plekken in gedeeld Berlijn: Check Point Charlie (CPC), een oude wachttoren en enkele delen van de Muur. Voor spoorliefhebbers is er ook een restauratiewagon van een trein voor Franse militairen.

Deel van de Berlijnse Muur met DDR-wachttoren in Alliiertenmuseum Berlijn
DDR-wachttoren kijken ver over de Muur Alliiertenmuseum Berlijn

Amerikaanse disco
In de entreehal van de bioscoop worden jaarlijks tijdelijke exposities gehouden. Vorig jaar hebben we een expositie gezien over Duitse Joden in dienst van de geallieerden. Op dit moment is hier de expo ‘Van G.I. Blues tot G.I. Disco’. De Amerikaanse (Ami) clubs werden G.I.’s genoemd. Een voorbeeld hiervan is ‘de Starlight Club’. Deze clubs verwelkomden graag internationale vrouwen.

Amerikaanse muziek komt na WO2 naar Europa Alliiertenmuseum Berlijn
Foto met dank aan Alliiertenmuseum Berlijn – Van G.I. Blues tot G.I. Disco

We leren hier hoe de Amerikanen die in Berlijn gelegerd waren met hun muziek de jongere Duitse inwoners beïnvloeden. De beïnvloeding ging verder dan alleen de muziek, ook de manier van leven werd massaal gekopieerd. Voor het samenstellen van deze expositie werkte het Alliiertenmusem samen met het Berlijnse duo G.I. Disco en Karsten Grossmann.

Ook al is het muziekgeschiedenis van ver voor ons geboortejaar, de muziek swingt er niet minder om. Leuk om zo door een museum te gaan.

 Alliiertenmuseum
dinsdag t/m zondag van 10.00 tot 18.00 uur
gratis toegang
U-Bahn: U3 – station Oskar-Helene-Heim
Bus: lijnen 115 en X83

Enkele reistips

  • Overweeg bij  je reisopties naar Berlijn ook eens de trein. Wij reden in vijf uur van station Deventer naar Berlijn Haubtbahnhof (Hbf). Heerlijk ontspannen en geen gedoe met eventueel  extra (lees over) bagage.
  • Voor het vervoer in Berlijn is de ‘Berlin Welcome card’ een ideale reisgenoot. 2,3 of 5 dagen gratis openbaar vervoer en kortingen op ruim 200 attracties. 2 Dagen v.a. € 18,50 online te bestellen o.a. bij de ANWB

Titanic, kruip in de huid van Frank Thomas Andrew

entree expoTijdens alle cruises die ik in de afgelopen 25 jaar mocht maken, begon altijd een van de mede passagiers over de televisieserie  ‘Love Boat’ of over de legendarische overtocht van de r.m.s. Titanic. Twee scheepslegenden die bij velen op het netvlies beklijven, en een Pavlov-effect oproepen bij het uitspreken van het woord ‘cruise’.  Dat de Titanic 102 jaar na dato nog tot de verbeelding spreekt, maakt de tentoonstelling ‘Titanic, the artifact exhibition’ in de Amsterdam Expo duidelijk. Bij de entree krijg je een ‘boarding pass’. Nummer 34050 staat op naam van Frank Thomas Andrew. Als zijn alter ego betreed ik de expositie.

boarding pass‘Welcome on board’
Het is druk bij de check in. Veel bezoekers, waaronder talrijke families met kinderen, staan te popelen om aan boord te gaan. Terwijl ik sta te wachten, tikt iemand op mijn schouder. En dan zie ik Leon uit Maastricht. Hij en zijn vrouw gaan deze dag ook mee op de Titanic. We praten onze laatste ontmoeting snel bij en schepen in. Via de indrukwekkende eerste klas gang komen we in Café Parisienne. Iedere gast aanboord draagt een audiogids. Er is een ook een speciale verhaallijn voor kinderen. Zij beleven de ervaringen van kinderen die aan boord waren tijdens de overtocht naar New York. Door naar de verhalen te luisteren, kruipen de bemanning en passagiers als het ware onder je huid. Je beleeft de reis via hun ervaringen, hun muziek, hun dagindeling en het gestamp van de scheepsmotoren.

eerste klas gang
gang eerste klas
wilma eerste klas
hut eerste klas

Een reis van licht naar donker
Op de goed verlichte eerste klas dekken, hoor je zacht het orkest spelen. De menukaarten tonen indrukwekkende menu’s, de sfeer is ontspannen en vol spanning over wat gaat komen. De eerste klas suite is indrukwekkend, de passagiers hebben een ruime eettafel waar de kelner hun privé maaltijden  serveert. En dan dimt het licht en kom ik in de gang van de derde klas passagiers. Hier geen ruimte suites maar vier persoonshutten met stapelbedden die je deelt met onbekenden. Dit zijn de dekken van de vele emigranten die na aankomst in New York op zoek gaan naar een nieuwe toekomst. Mijn alter ego, Frank Thomas Andrew reisde tweede klas. Hij was mijnwerker en op weg naar het mijngebied van Houghton in het Amerikaanse Michigan. Zijn vrouw en twee dochters hebben hem uitgezwaaid in Southampton. Frank vind het allemaal heel spannend want dit is zijn eerste reis over de Atlantische Oceaan.  En dan wordt het donker. De  nacht van 14 op 15 april 1912 komt snel dichter bij. Na het bericht ‘ijsberg inzicht’ kun je zelf voelen hoe glad en koud zo’n ijsberg is. Als Hansje Brinker steken kinderen hun vinger in de witte ijsmassa.

derde klas gang
gang derde klas
derde klas hut
hut derde klas

Van de 2.228 internationale passagiers kwamen er drie uit Nederland en 27 uit België. De drie landgenoten zijn Hennie Bolhuis, uit Groningen. Bolhuis was kok in het eerste klas restaurant. Voor vertrek laat hij een hutkoffer met persoonlijke bezittingen achter in Southampton. In de vitrine liggen zijn kookboek ‘Moderne Kookkunst’, een ring en enkele handgeschreven briefkaarten van eerder e reisbestemmingen. De tweede Nederlander is Wessel Adrianus van der Bruggen, hij was stoker. Van hem is geen enkele aandenken terug gevonden. Zijn verhaal begint en eindigt hier met zijn naamsvermelding. De derde landgenoot is Jonkheer Johan George Reuchlin, hij was directeur van de Holland Amerika Lijn (HAL). Een vertegenwoordiger van de HAL was uitgenodigd door rederij ‘White Star Line’. Een collega van Reuchlin kreeg de eer, maar kon niet en gaf zijn ticket door aan Reuchlin. Hij genoot van deze reis en stuurde enkele telegrammen met positieve verhalen naar zijn vrouw en kinderen in Nederland. Niet een van de drie landgenoten overleeft de reis met de r.m.s. Titanic.

TiTanic_brief

 

In de vitrine met enkele persoonlijke herinneringen aan de Jonkeer zie ik zijn overlijdenskaart en een handgeschreven condoleance brief van Koningin moeder Emma voor zijn gezin.

foto via AmsterdamExpo

 

wand met namenNamen op de wand
Die ene bril in de vitrine, een handgeschreven ansichtkaart,  het kookboek van Bolhuis , een pijp en verschillende koffers:  allemaal stille getuigen, artefacten,  die een verhaal vertellen en de passagiers dichter bij je brengen. In de laatste zaal staan 2.228 namen op de wand. Ze zijn onderverdeeld in de drie klassen aan boord en in overlevenden en overleden passagiers. De bezoekers aan de tentoonstelling pakken hun ‘boarding pass’ en zoeken naar hun alter ego tussen de vele namen in de lijsten op de muur. Frank Thomas Andrew heeft zijn eerste reis over de Atlantische Oceaan niet overleefd.

Met weemoed lever ik de audiogids met al die mooie verhalen in.
Zwijgend verlaat ik het schip.

verrekijker
een verrekijker
bril
een bril

Titanic_affiche_AMSTitanic, the artifact exhibition
reis met de trein naar station Amsterdam Zuid
nog te zien tot 11 mei 2014
kijk hier [link]  voor prijzen en openingstijden.

 foto’s Wilma Lankhorst met toestemming van Amsterdam Expo.
Dank voor deze unieke kans.

 

Wist u dat….

  • Het interieur van 24 luxe eerste klas hutten is ontworpen en gemaakt door de Haagse meubelmakers  H.P. Mutters & Zn?
  • Er speciale toegangsprijzen zijn voor gezinnen met bijvoorbeeld 2 kinderen?
  • Wanneer u uw ticket online koopt, € 2 voordeliger uit bent en wachttijden vermijd bij de kassa?
  • Bezoekers gemiddeld twee tot twee-en-een-half uur nodig hebben om de tentoonstelling en de diverse filmpresentaties te bekijken?

28 maart Expo College 19.00 uur
Vrijdag 28 maart verzorgt de Belgische journalist en auteur Dirk Musschoot een speciale lezing over de 3 Nederlanders en 27 Belgen aan boord van de r.m.s. Titanic. Hij deed uitgebreid onderzoek naar de vraag waarom deze 30 passagiers aan boord gingen van het ‘onzinkbare’ schip. Wat was hun motief, was dreef hen om mee te gaan op deze zeereis?
Nabestaanden van de drie Nederlandse passagiers hebben persoonlijke bezittingen van hun familieleden in bruikleen gegeven aan de expo .
Tickets voor het Expo college kosten € 10, een combinatieticket voor lezing en het bekijken van de expositie kost online € 24 (+ € 1 servicekosten).