The Sigg Collection in Den Bosch

In deel een van ‘a Chinese Journey’ heb ik de weg gewezen naar The Sigg Collection in het Noordbrabants Museum in Den Bosch. Na een kennismaking met kunstverzamelaar Uli Sigg hebben we de eerste zaal bezocht. Hier staat de traditie van de Chinese cultuurgeschiedenis centraal. In deel twee neem ik je mee in de Chinese wereld van spiritualiteit, politiek en de hedendaagse samenleving. Ben je er klaar voor om Pandaman en Ai Weiwei te ontmoeten?

Sneak preview

 

Welkom in deel 2 van deze China ontdekkingsreis

Kijken door een caleidoscoop

In de tweede zaal (thema Spiritualiteit) wordt mijn blik direct getrokken door twee kleurrijke werken van Zheng Guogo (1970). In het grote paars-groene werk The great Visionary Transformation – Kaleidoscope of Wisdom nr 4 (2011-2012) hebben de goden Zheng geïnspireerd. De kunstenaar is hierbij vertrokken vanuit de Tibetaanse, Boeddhistische Thangka’s. Dit zijn afbeeldingen waarop goden te zien zijn.

Religieuze kunstenaars proberen door middel van deze vorm van kunst verlichting te bereiken. Zheng is vooral geraakt door de wijsheid die in deze Thangka’s worden gevisualiseerd. Met zijn computer legt hij verschillende Thangka’s over elkaar. Zo ontstaat de ervaring alsof je door een caleidoscoop kijkt, het is alsof beelden gaan bewegen.

One Manipulates into Two, Two Integrates into One Nr.3 (2014-2017) ©Zheng Guogo

Veranderende visies in een mensenleven

Het tweede werk van Zheng in deze ruimte is veel kleurijker en heet One Manipulates into Two, Two Integrates into One Nr.3 (2014-2017). In dit werk ontdek ik nog meer boeddhistische symbolen. Mijn oog zoekt in deze voor mij onbekende kunst, blijkbaar steeds naar iets herkenbaars. Voor Zheng zijn de symbolen ondergeschikt in zijn werk. Zheng wil met zijn werken een stroom aan verschillende en veranderende visies laten zien. Hierin ziet hij een overeenkomst met de psychologische veranderende visies die een mens tijdens zijn leven doormaakt.

  

l. Venus Panda (2011)  ©Zhu Cheng r. conservator Hans November Venus check up ©foto r. Adrie Broekma

Venus van Pandapoep

Eén van de blikvangers op deze Chinese ontdekkingstocht is de Venus Panda. De Venus van Milo, staat in het Westen symbool voor schoonheid en puurheid. In de Oosterse cultuur heeft de Panda een bijzondere status. De Panda is in China een geliefd, bijna heilig, dier. De beesten zijn letterlijk onbetaalbaar omdat de Chinese regering niet toestaat dat ze worden verkocht. Bij hoge uitzondering gaan Panda papa en Panda mama soms tijdelijk uit logeren. In ons land is sinds 2017 een Panda-stel te zien in het Ouwehands Dierenpark.

Let Panda Fly

Hier staat in een vitrine een Venus van Pandapoep die is gemaakt door Zhu Cheng. Het beeld is onderdeel van een groter (film)project Let Panda Fly dat is bedacht door Zhao Bandi (1966). Bandi heeft als bijnaam de Pandaman. Denk even terug aan het portret van Sigg bij de ingang. Op dit schilderij van Zhao Bandi draagt Sigg en muts met panda-oren. Met de opbrengst van het project Let Panda Fly is een tehuis gebouwd voor zestig ouderen langs de oever van de Gele Rivier.

Verboden kunst

In de laatste zalen staan de thema’s politiek & samenleving centraal. Dat zijn de onderwerpen waarover wij in het Westen het meeste praten. Kennen wij wel de juiste context? Hier hangt het doek China Lake C. (2015) van Pandaman Zhao Bandi. Ik zie zes jonge mensen die gezellig bij elkaar staan en rode wijn drinken. Ze dragen Westerse kleding en hebben moderne kapsels. Ze staan tot aan hun knieën in het water. Zhao Bandi toont hier zijn visie op het huidige China. Er is vandaag de dag geluk in China, je kunt er schoonheid en rijkdom vinden. Maar het is er niet veilig volgens Bandi. Volgens hem is het China van nu ziek, de pracht en praal zijn volgens hem alleen te vinden in de herinneringen. De jonge lui op het doek staan met hun voeten in de modder en kunnen in principe geen kant op.

Tot slot Ai Weiwei

Een culturele reis door China is niet compleet zonder een ontmoeting met Ai Weiwei (Peking 28-8-1957). Hij is een veelzijdig Chinees conceptueel kunstenaar. Hij is ook filosoof en politiek activist.  Ai Weiwei verbindt de traditionele Chinese cultuur met zijn persoonlijke beeldtaal. Hij reageert op de sociale en culturele veranderingen in zijn geboorteland, zoals mensenrechten, de economische uitbuiting en de milieuvervuiling. Bij het grote publiek is hij vooral bekend geworden na zijn arrestatie in 2011. In 2015 kreeg hij zijn paspoort terug en nu kan hij weer naar het buitenland reizen. Zo bezocht hij in de afgelopen jaren regelmatig de Griekse eilanden om zelf getuige te zijn van de humanitaire ramp als gevolg van de oorlog in Syrië en de vele vluchtelingen.

Sigg laat een vaas vallen

In een hoek staan een aantal vazen op de grond. Sommige in traditionele kleuren en sommige exemplaren zijn met White wash behandeld. Vases –White wash (1995-2000) is een metafoor voor de botsing tussen de oude Chinese beschaving en de industrialisatie die in de afgelopen 40 jaar vanuit het westen is overgewaaid. Links van deze vazen hangen drie zwart-wit foto’s waarop de kunstverzamelaar Uli Sigg staat. Mauel Salvisberg verwijst met deze triptiek naar een werk van Ai Weiwei waarin hij een kostbare Chinese vaas uit zijn handen laat vallen. Dit werk heb ik gezien in het Bonnefantenmuseum. let goed op de afbeeldingen op de vaas die Uli Sigg laat vallen.

Ligt daar Ai Weiwei in een hoek?

Het werk Dood van Marat (2011) van He Xiangyu blijft nog lang op mijn netvlies staan. In de hoek, bij ramen met tralies ligt een man met zijn gezicht op de grond. Als je dichter bij komt, lijkt het als of Ai Weiwei hier ligt. Het beeld is gebaseerd op een visioen dat He Xiangyu kreeg toen hij in 2011 in Berlijn was. In dat jaar waarin Ai Weiwei gevangen werd genomen, bracht de toenmalige Chinese president Wen Jiabao een bezoek aan Duitsland. Nadat He de president in het Duitse nieuws had gezien, kreeg hij een visioen waarin hij Ai Weiwei in zijn cel zag liggen. De arrestant was toen nog onzeker of hij er ooit weer uit zou komen. Om zijn collega kunstenaar te eren heeft He dit beeld gemaakt van de dode of misschien toch slapende Ai Weiwei?

 Een leren jas voor een tank

In een aparte ruimte ligt een gigantische leren tank, The Tank Project (2011) van He Xiangyu (1986). Deze kunstenaar is o.a. bekend vanwege zijn schilderijen en installaties. Een team van 30 mensen heeft van 400 stukken runderleer een jas voor een tank, type T-34-Sovjettank, gemaakt. Mijn gedachten gaan bij het zien van deze leeggelopen tank direct terug naar het studenten-protest op het Plein van de Hemelse Vrede in 1989. Maar dat blijkt, volgens conservator Hans, helemaal niet de bedoeling van He Xiangyu. De betekenis van de tank zit niet alleen in het object zelf. Voor He Xiangyu was het maakproces van het team en hun gezamenlijke inspanning van groter belang dan het werk.

Je kunt A Chinese Journey zelf t/m 8 juli 2018 maken in het Noordbrabants Museum in Den Bosch.  Gratis voor Museumkaart houders en met de Rembrandtkaart

De catalogus 

Bij de tentoonstelling is een uitgebreide catalogus geschreven. Honderdvierenveertig pagina’s met veel kleuren foto’s van de ruim 50 werken in de expositie. Dr. Svetlana Kharchenkova (Leiden University Institute for Area Studies) geeft hierin een waardevolle inleiding over de wereld van de hedendaagse kunst in China en hoe deze is ontstaan. Dit boekwerk is tweetalig uitgevoerd (Nl-E) en kost € 24,95. Deze uitgave is verkrijgbaar in de museumwinkel of hier online.

© tekst, video en diverse foto’s Wilma Lankhorst
© gebruik van de afbeeldingen met dank aan het Noordbrabants Museum, The Sigg Collection, de genoemde kunstenaars, Joep Jacobs en Adrie Broekma.

 

Eerder verschenen in dit tweeluik

A Chinese Journey in Den Bosch