Street Art & Graffiti in Den Bosch
Wat weet jij van Street Art en graffiti in Den Bosch? Vanuit de trein valt mijn oog vaak op de kleurrijke graansilo’s op het oude haventerrein. Welke street art geheimen heeft de stad van Jeroen Bosch nog meer voor ons in petto? Na mijn bezoek aan De Wilde jaren van Jan Sluijters is het moment daar. Op de Markt, net voor de VVV ga ik naar rechts en vanaf daar ontdek ik een ander kleurrijk ’s Hertogenbosch. Ga je mee? Dan deel ik in deze stadswandeling de mooiste gratis kunst met je.
Verborgen street art–kunst
Elke street art en graffiti wandeling is weer een verrassing. Soms is er een app waarop goede tips staan, of biedt de VVV een uitgewerkte wandeling aan. In de Brabantse hoofdstad Den Bosch is dat niet geval. Daar moet je je ogen goed de kost geven want veel werk is te ontdekken op verborgen plekjes. Eén uitzondering hierop zijn de vele kleurrijke tekeningen rondom het bouwterrein van het Groot Zieken Gasthuis (GZG). Dit wordt mijn eerste stop op deze street art wandeling.
Kings of Colors
Steeds vaker kom ik in steden street art en graffitikunst tegen die is gemaakt door een collectief. Een samenwerkingsverband van enkele street art kunstenaars die vaak in opdracht gezamenlijk een opdracht uitvoeren. Dit is bijvoorbeeld het geval bij het meerjarige bouw- en renovatieproject op het GZG-terrein in het centrum van Den Bosch. Om het bouwterrein staat een tijdelijke muur van ruim 500 meter. Een prachtige uitdaging voor de mannen en vrouwen van o.a. het graffiti-collectief Kings of Colors. De variatie aan muurschilderingen en graffiti tags is hier heel groot.
Geschiedenis in kleur verteld
Op de 500 meter lange bouwmuur kun je de geschiedenis van dit stadsdeel volgen. Hier krijgen verleden, heden en toekomst van het GZG een ‘gezicht’. In totaal hebben meer dan 30 graffitischrijvers en street art kunstenaars meegewerkt aan dit grote project. Ik kwam o.a. de namen tegen van het collectief Kings of Colors, James Jetlag en Focuz (Michel Alders) en Gomad.
Krakers aan de Havendijk
Vanuit dit GZG-bolwerk loop ik naar de Zuidwillemsvaart en volg die in noordelijke richting. Mijn volgende doel de Havendijk en de Havendwarsstraat. De Havendijk is een oude industriële plek langs de Zuidwillemsvaart. Het is een ideale plek voor illegale graffitischrijvers. De verlaten huizen zijn nu het toevluchtsoord voor talrijke krakers. Eerlijk is eerlijk, ze hebben hun buurtje een creatieve impuls gegeven. Op de volle hoogte van deze gevel staat de tekst ‘No Gods! No Masters!’ Dit doet me denken aan een oude krakersleuze ‘geen woning, geen kroning’.
Neem op dit punt ruim de tijd want hier kun je allerlei leuke details ontdekken. Kijk ook even om het hoekje in de Havendwarsstraat. De rust die de man op de bank (van Senna) uitstraalt, staat in groot contrast met de kleuruitbarsting om de hoek rechts van hem.
World Skate Centre
Ik vervolg mijn wandeling langs het water, even later buigt de weg naar links en sta ik voor het terrein van het World Skate Centre (Let’s Roll) waar een geweldige caravan staat. Kamperen zit niet in mijn bloed, maar als kunstobject kan ik deze graffiti-caravan wel waarderen. Terwijl ik enkele foto’s maak, kom ik in contact met twee medewerkers van skate centrum. Zij nodigen me uit om binnen een kijkje te nemen. Skate boarden en graffiti gaan ook hier goed samen. Dus als je de kans krijgt, loop dan even naar binnen.
The best coffee in town
En dat is het tijd voor koffie. De grote rode letters tramhalte wijzen me de weg naar koffiebranderij Da Silva. Na het kleurengeweld aan de Havendijk is dit een oase van rust. Historische foto’s geven een inkijkje in de geschiedenis van de tram in Den Bosch. Hier wordt nog een klassieke cappuccino geserveerd met een koel glaasje water. Naast koffie en lunchopties biedt deze locatie ook flexibele werkplekken. Alles op loopafstand (20 minuten) vanaf station Den Bosch Centraal.
Op zoek naar de graansilo’s
Met frisse moed vervolg ik mijn eigen street art wandeling langs de Zuidwillemsvaart. Op dit oude industrieterrein hebben anno 2019 allerlei creatieve bedrijven en startups een nieuw onderkomen gevonden. En dan opeens zie ik de graansilo’s en de muurschilderingen die ik al zo vaak vanuit de trein heb gezien. Wow want een mooi moment. Hier laten professionele street art artiesten in samenwerking met DisorderLine en Kings of Colors zien waarom street art kunst is.
De open ruimte bij de graansilo’s wordt nu gebruikt als parkeerplaats voor het Verkade-gebouw. Waar ooit koekjes werden gebakken, kun je nu naar art house films, of een hapje (biologisch) eten en genieten met vrienden in de verschillende cafe’s of op het terras.
Waar eens de sigaren rookten
De vijf zit nog niet in de klok, of het moet vijf over drie zijn. Ik laat het uitnodigende Verkade-café dit bezoek voor wat het is. Ik vervolg mijn weg in de richting van de voormalige Willem II sigarenfabriek en de spoorlijn. Parallel aan de spoorlijn loopt de prachtige Willem II-gevel met daarop de geschiedenis van dit stadsdeel. Aan gevels en in bomen ontdek ik allerlei leuke vogelhuisjes. In deze straat zijn vele straattegels gelicht en de open plekken zijn opnieuw voorzien van groen. Genietend in de zon, loop ik zo terug naar Den Bosch Centraal.
Boulevard of broken graffiti-dreams
Tot begin 2018 waren er ook graffiti schrijfsels te vinden aan de noordkant (uitgang Paleiskwartier) van het NS station. Maar de wijk Nieuw Boschveld ziet er nu totaal anders uit. De muren van de oude fabrieksgebouwen bij de oude Boschveldtuin waren lang een Walhalla voor graffitischrijvers. Nu staan er keurige huizen en doen enkele bloemen heel veel moeite om de wijk wat kleur te geven. Je zou dit de Bossche Boulevard of Broken Graffiti Dreams kunnen noemen.
© tekst en foto’s Wilma Lankhorst © gebruik van de afbeeldingen met dank aan street art-kunstenaars en graffitischrijvers.