Evelyn Taocheng Wang solo in Haarlem
2e woensdag van de maand: rubriek hedendaagse niet-westerse kunst
Evelyn Taocheng Wang staat op de brug tussen Europese en Aziatische kunst
Met Allegory of Transience geeft Evelyn Taocheng Wang haar eerste museale solotentoonstelling. Deze Chinese kunstenaar won in 2016 de Volkskrant Beeldende Kunstprijs. Taocheng Wang is in China opgeleid in de traditionele Chinese schilderkunst. Nu woont en werkt ze in Amsterdam. Voor haar eerste solo-expositie heeft ze twee nieuwe installaties gemaakt. Hierin verbindt ze oude en hedendaagse kunst. Een aanrader voor de komende Paas- of voorjaarsvakantie. Evelyns werk is nog te zien t/m 7 mei 2017.
Sneak preview
Korte kennismaking
Evelyn Taocheng Wang is in 1981 in Chengdu geboren. Na haar kunstopleiding in China is ze naar Frankfurt verhuisd voor een vervolgopleiding aan de Städelschule. Aansluitend reisde ze door naar De Ateliers in Amsterdam voor een postacademische studie. In China is ze opgeleid in de traditionele Chinese schilderkunst. Dit is een van de oudste tradities in de kunstgeschiedenis. Deze schilderstijl wordt in China ‘nationale schilderkunst’ genoemd. Deze typering benadrukt het verschil met de Westerse schilderkunst. In China wordt veel gewerkt op papier en zijde. Ook bamboeschilderingen zijn populair.
Ondanks de zeer lange Chinese kunsttraditie werden de kunstacademies tijdens de Culturele Revolutie (1966-1976) gesloten. In deze periode waren ook kunsttentoonstellingen verboden en er is veel werk vernietigd. Na de arrestatie van de Bende van Vier (1976) opende de kunstopleidingen hun deuren weer voor studenten. Sinds die tijd zijn talrijke uitwisselingsprogramma’s o.a. met West-Europa en Rusland opgestart. Mede hierdoor verwerken steeds meer hedendaagse Chinese kunstenaars westerse technieken en stijlen in hun schilderkunst.
Vier tulpen variaties volgens de traditionele Chinese schilderkunst © Evelyn Taocheng Wang
De natuur, landschappen, vogels en bloemen zijn belangrijke thema’s in de Chinese schilderkunst. Portretten en menselijke personages in landschappen komen hier bijna niet voor. Uitzonderingen worden gemaakt voor historische figuren of begrafenis rituelen. Als een werk klaar is, signeert de kunstenaar het vaak met een rood lakzegel. De werken worden meestal op hangende rollen tentoongesteld of op speciale albumpagina’s. Een andere traditie is om schilderwerk te voorzien van een gekalligrafeerd gedicht of een opdracht. Veel van deze details zie je terug in het werk van Taocheng Wang, je moet daarvoor wel goed kijken.
Tijdens haar verblijf in Europa ontwikkelde Evelyn een conceptuele werkwijze. Haar Chinese achtergrond speelt ook hierin een belangrijke rol. Ze gebruikt voor haar installaties een breed scala aan artistieke middelen zoals tekeningen, sculpturen, video en performance. Al deze aspecten kun je nu ontdekken in De Hallen en in het Frans Hals Museum.
Favoriete thema’s van Evelyn
Taocheng Wang heeft een fascinatie voor de Nederlandse schilderkunst uit de Gouden Eeuw. Vooral portretten en groepsafbeeldingen hebben haar belangstelling. Ze wijken sterk af van waar ze in China meer is opgroeid. Veel voorkomende thema’s zijn identiteit, gender en culturele stigma’s. Wang vraagt zich af wat het betekent om Chinees, of juist Nederlander te zijn? Man, vrouw, of transgender? Voor de beantwoording van deze vragen put ze uit autobiografische verhalen en fantasieën: ontmoetingen, observaties en gesprekken uit het dagelijks leven.
Tijdens haar jeugd en opleiding in China was de Nederlandse schilderkunst uit de Gouden Eeuw hét voorbeeld voor dé westerse kunst in die dagen. Na aankomst in Europa ontdekte Taocheng Wang dat er grote nationale verschillen zijn. Haar kunstbeeld botste met de realiteit in Europa. Ze ontdekte de rol en gevolgen van religie in de Europese kunstgeschiedenis. Het vrije denken van de Nederlanders en de openheid voor nieuwe invloeden mede als gevolg van de vele ontdekkingsreizen in de 17e eeuw spraken haar erg aan.
Vanitas zolder
Het vertrekpunt voor Allegory of Transience is de Nederlandse schilderkunst uit de Gouden Eeuw. Hiermee verbindt Wang haar werk in het Frans Hals Museum met de expositie in de Hallen in Haarlem. Ze combuneert persoonlijke observaties en ervaringen met haar belangstelling in de uitingen van gender en seksualiteit in de Europese kunstgeschiedenis. Hiervoor heeft ze intensief onderzoek gedaan naar de collectie oude kunst van het Frans Hals Museum. Ze bezocht historische locaties in Haarlem zoals de begijnhofjes.
In de eerste ruimte geeft Wang haar impressie van een tulpentuin die is geïnspireerd op de tuinen in de begijnhofjes. Overal op de vloer liggen bergen witte enveloppen met daarop een afbeelding van een tulp. Deze afbeelding is gemaakt volgens de traditionele Chinese schilderkunst. Dit idee ontstond toen ze het 17e -eeuwse Tulpenboek ontdekte in het Frans Hals Museum. Deze installatie heet Vanitas, Latijn voor ijdelheid en leegheid. Het is een thema dat veel is gebruikt in de westerse kunstgeschiedenis. Zowel in de 17e eeuw als ook in de moderne tijd door magisch realistische schilders. Iconen als schedels, verwelkte bloemen, vergane boeken, omgevallen glazen, klokken en zeepbellen zijn typisch voor het vanitas-thema.
Ontdek haar video-installaties
Naast schilderijen maakt Evelyn ook video-installaties. Het achterste deel van de zolderverdieping is spaarzaam verlicht. De oplichtende beelden in de video’s fungeren voor mij als een zaklamp om me te oriënteren in deze ruimte. Zowel in de opname voor Kunstuur als in de video van de Volkskrant loopt een getinte man die alleen een string draagt. Als Lucas de Man vraagt waarom ze steeds worden gevolgd door deze bijna naakte man zegt Wang: Ik heb deze figuur bij me zodat het een logische rondleiding is. Hij is een soort afbeelding die nu bij ons is. De aanwezigheid van deze figuur maakt het plaatje, de lagen van echtheid, tijdens de rondleiding compleet. Je hebt de figuur, de lichamen op de historische schilderijen en wij als realiteit”.
Wang bestudeert met het optreden van de menselijke figuur het idee van klassieke schoonheid. Ook in haar video I.M. Personally komt dit beeld steeds weer terug. Wang speelt zelf ook vaak mee in haar video’s. Je ziet haar hier bijvoorbeeld in een roeiboot. Ze combineert beeldopnames met tekeningen, waardoor ze op mij overkomen als luchtige animaties. De filmplannen zijn gebaseerd op Wang’s romantische fantasieën en ze maakt cross-over associaties op de historische context van o.a. het Frans Hals Museum in Haarlem en haar vroegere leven in het autoritaire China (film Dusk 2016).
Interview in Kunstuur
In het gesprek met Lucas de Man legt Wang uit dat het lichaam een belangrijk element is in haar werk. In de oude Chinese schildertraditie is het lichaam als object of ding de allerlaagste vorm van kunst. In collecties van klassieke musea in China kom je geen schilderijen met (naakte) mensen tegen. Compositie met naakte figuren zoals hier in het Frans Hals Museum waren in het oude China ondenkbaar. In de Chinese kunst moet een menselijke lichaam altijd kleiner zijn dan het onderwerp van de compositie. Teveel menselijke begeerte in een schilderij was niet gewenst, sterker nog, het was meer dan duizend jaar verboden in de Chinese schilderkunst.
Je kunt het werk van EVELYN TAOCHENG WANG – Allegory of Transience nog tot en met 7 mei 2017 zien op de zolderverdieping van Museum De Hallen in Haarlem.
Meer zien en lezen over het werk van Evelyn Taocheng Wang?
Tegelijk met de tentoonstelling verschijnt de publicatie Massage Near Me in een gelimiteerde oplage van 500 exemplaren. In deze publicatie zijn Wang’s tekeningen uit de serie Massage Near Me gereproduceerd en gecombineerd met de dagboekachtige Facebook-berichten die zij in deze periode schreef. Met deze serie won Wang de Dorothea von Stettenprijs, een belangrijke Duitse aanmoedigingsprijs voor jonge kunstenaars. In Massage Near Me, verwerkte Wang haar ervaringen uit een Chinese massagesalon op de Amsterdamse Wallen. Ze verbindt hierin openhartige persoonlijke verhalen met de lichaamscultus uit de klassieke Europese Oudheid.
Frans Hals Museum
Tot en met 20 augustus 2017 kun je Wang’s videoreeks A Home Made Travel MV Series nog zien in het Frans Hals Museum. In deze serie geeft de kunstenaar een unieke beeld van de Waddeneiland in het kader van de reeks ‘Nieuw & Oud’.
Extra tip voor het Frans Hals Museum: Barbaren en Wijsgeren, Het beeld van China in de Gouden Eeuw. Ook hier kun je werk van Evelyn Taocheng Wang ontdekken.
© foto’s video en test Wilma Lankhorst © Gebruik van de afbeeldingen met dank aan De Hallen, het Frans Hals Museum en Evelyn Taocheng Wang.
Eerder verschenen in deze rubriek
Maart 2017: Ontmoet El Anatsui in Amsterdam
Februari 2017: Op ontdekkingsreis door het Afrika Museum
Januari 2017: Paradise Beyond – Yinka Shonibare