Update: 2019 
Het mooie Tassenmuseum is helaas definitief gesloten.

Woensdag Museumdag

Een nieuw jaar, een nieuwe rubriek: woensdag museumdag!
In deze wekelijkse rubriek maken we kennis met musea in binnen- en buitenland. Het spits wordt afgebeten door het Tassenmuseum Hendrikje in Amsterdam. 

Verrassend Tassenmuseum Amsterdam

Wat begon met de aankoop van een schildpaddentas in Engeland, groeide uit tot een uniek privé museum in Amsterdam. Aan de Herengracht hebben Hendrikje en Hendrik Ivo een prachtig grachtenpand gevonden voor hun bijzondere collectie tassen & beurzen. Als je denkt dat dit alleen leuk is voor vrouwen, vergis je je. Want ook mannen hebben in het verleden vaak gebruik gemaakt van tassen. In deze eerste museum post van 2015 licht ik een tipje van de sluier van Tassenmuseum Hendrikje in Amsterdam. De totale collectie telt meer dan 5000 tassen. Om alles te laten bezinken is er een sfeervolle thee- en koffiekamer met uitzicht op de stadstuin. Als extraatje kun je hier een chique grachtenkamer huren voor een presentatie of om je verjaardag te vieren. Pak je tas en ga mee op verkenning aan de Herengracht in Amsterdam.

Mannentas met 18 vakjes
Het museum telt drie verdiepingen. De medewerkster adviseert me op de bovenste verdieping te beginnen. Op de derde verdieping sta ik in de 16^e eeuw. In de eerste vitrine ligt een geitenlerentas met maar liefst 18 vakjes. Drie aan de buitenkant en vijftien (geheime vakjes) binnen in. Deze tas met een ijzeren beugel heeft geen hengsel en werd aan een riem gedragen. En ja hoor, dit was een mannentas. In de 16^e en 17^e eeuw had zowel de kleding van mannen als van vrouwen geen zakken. Om die reden droegen ze de belangrijkste spullen in tasjes bij zich. De geitenlerentas was een statussymbool voor mannen uit de hogere klasse.

Kikkerleer, Varanenkoppen & Struisvogelpoten

Je kunt het zo gek niet bedenken of je kunt er blijkbaar wel een tas mee maken. Ik zie tassen en beurzen van kikkerleer, varanenkoppen, minuscule kraaltjes (sable-kralen), slangenleer, allerlei veren en veertjes, struisvogelpoten, ijzer, aluminium, ivoor, kristallen, gevlochten riet, hout, vilt, zijde, borduurwerk en vele soorten kunststof. Er is ook een vitrine met schooltassen in allerlei uitvoeringen, zoals een houten tas die ook als schoottafel dienst deed. In de hoek zie ik een soort puntmuts staan die ik afgelopen zomer in het Duitse Ingelheim zag. Deze punttas krijgen kinderen cadeau voor hun eerste schooldag. Hierin zitten allerlei kleine cadeaus zoals snoepgoed, schrijfgerei, papier en tekenspulletjes. Heel bijzonder zijn de ‘chatelaines’ van zilver. In de 16 tot 19^e eeuw droegen kasteelvrouwen (chateau) hun accessoires aan lange kettingen die met een haak aan de rokband werden gehangen. Ik zie beursjes, waaiers, naaigerei, toneelkijkers en reukballen.

Videoclip met de ‘the making off’

Op een tv-scherm, maken de bezoekers, in een 15 minuten durende video, kennis met de oprichters van dit museum: Hendrikje en Hendrik Ivo. Zij vertellen hoe de collectie en uiteindelijk het museum zijn ontstaan. Ook de huidige directrice komt aan het woord. Zij vertelt dat in de vorige eeuw tassen veel gebruikt werden om belangrijke gebeurtenissen in de geschiedenis extra aandacht te geven. Zo kregen alle eerste klasse passagiers van het cruiseschip de s.s. Normandië (1935), tijdens de ‘maiden voyage’ een zwart leren enveloppe tas (clutch) in de vorm van het cruiseschip met drie schoorstenen er op. Ook de komst van een giraffe in Marseille in 1826 werd op een kralentasje wereldkundig gemaakt. Het dier was een geschenk van de Egyptische onderkoning aan de Franse koning Karel V.

Bruidsbuidels & dijzakken

Nu ben ik zelf ook niet vies van een tasje meer of minder. Maar de variatie die ik hier zie overtreft mijn stoutste verwachtingen. In de 16^e en 17^e eeuw kenden de dames speeltassen (voor fiches, dobbelstenen en kaarten) naast borduurtasjes (met ivoren naalden) om een leeg uurtje op te vullen. Onder de wijde hoepelrok droegen ze dijzakken. Dit zijn lange druppelvormige lappen die aan de rokband werden vastgemaakt.
De tas werd ook als bruidscadeau gebruikt. Naast tassen met een bruidsschat zie ik eivormige tasjes met afbeeldingen van Maria en Maria Magdalena. Niet alleen burger bruiden liepen te stralen met zo’n buidel, ook ‘bruiden van god’, nonnen die in traden in een kloosterorde, kregen een bruidstasjes mee. De drie getoonde exemplaren komen uit het Franse Limoges. Bij de tassen in Art Deco stijl smelt ik bijna. Ik ben een echte fan van deze kunststroming. of het nu om Art Deco gebouwen, sieraden, meubels of huisaccessoires gaat: ik ben fan!

Cupcake & Colablikje
Of je er een smart phone, bril of notitieboekje in op kunt bergen, is de vraag. Maar blikvangers zijn het zeker. Een rode tas in de vorm van een telefoon, inclusief stekker, een colablikje vol glitters, een champagnekoeler – met fles! – een tas in de vorm van een piano, vogel of bruidstaart. Hoe grappig wil je het hebben?

Het kan nog zoeter… een uitgaanstasje vol Swarovski kristallen in de vorm van een cupcake. Ja een gebakje om je nek. De cupcake-tas dankt zijn bekendheid aan de Amerikaanse film “Sex and the City”. Het aller-zoetste exemplaar uit de collectie vind ik uiteindelijk de portefeuille van leer en zijde met een miniatuur schilderijtje van een vrouw en een geborduurd liefdesgedicht uit 1806.

In de videoclip zegt Hendrikje Ivo dat de collectie van het museum de bezoekers nog steeds enthousiast maakt en inspireert. Ik krijg ook een heel blij gevoel tijdens het bezoek aan dit mooie grachtenpand en deze bijzondere collectie.

Verrassende extra’s

• Het museum heeft een leuke koffie & theehoek
• Je kunt er een ‘high tea’ bestellen voor je eigen gezelschap
• Er is een sfeervolle grachtenkamer waarin kleine presentaties gegeven kunnen worden

Jarige Chanel Tas 2.55
Naast de vaste collectie worden er regelmatig speciale tentoonstellingen georganiseerd. Barbie vierde hier afgelopen jaar haar 50^ste verjaardag. Tot 1 maart 2015 kun je nog genieten van de speciale expo ‘For ever Vintage’. 

Vanaf 1 februari a.s. wordt hier de 60^ste verjaardag van de Chanel tas 2.55 gevierd.
De Franse ontwerpster Coco Chanel heeft ons verrijkt met een aantal spraakmakende ontwerpen zoals ‘the little black dress’, het tweed mantelpak, de parelkettingen en haar gewatteerde tas 2.55. Dit model is de meest geïmiteerde tas ter wereld en tot op vandaag één van de meest favoriete tassen die er is.

Naast Brigitte Bardot en Jackie Kennedy, hing de 2.55 om de schouder van sterren als Miley Cyrus, Olsen Twins en dichter bij huis, onze koningin Maxima.
Karl Lagerfeld, die modehuis Chanel anno 2015 leidt, brengt nog jaarlijks variaties van de 2.55 tas op de markt. Zo ontwierp hij voor de 50^ste verjaardag de Chanel Reissue Bag. Deze en vele andere variaties zijn te zien op ‘Happy Birthday Chanel’. Gun je zelf een extra verjaardagsfeest in 2015, zonder dat je er zelf ouder van wordt. Misschien wel lichter in je portemonnee.?!

Tassenmuseum Hendrikje

‘Happy Birthday Chanel’ is te zien van 1 februari t/m 3 mei 2015.
© tekst Wilma Lankhorst
© Foto’s Tassenmuseum Hendrikje. Dank voor de medewerking.