Isabella Werkhoven wil betoveren
Isabella Werkhoven wil haar publiek betoveren in haar solotentoonstellingen ‘Enchanted’ in Museum MORE in Gorssel. In de grote benedenzaal met veel natuurlijk licht word je als het ware naar haar landschappen toe gezogen. Als Werkhoven het eindresultaat van de tentoonstelling zelf voor het eerst ziet, is ze geraakt en verrast. Ze wil met haar werk betoveren en dat doet deze eerste aanblik nu met haar. Je ziet een tafereel, maar zie je het ook echt? Werkoven werkt in lagen en als kijker wil ik deze gelaagdheid afpellen om te ontdekken wat er nog meer te zien is. Je hebt tot 12 februari 2017 de kans om de lagen van Isabella Werkhoven te ontdekken en je te laten betoveren door haar impressies.
Vanuit de Achterhoek naar Groningen
Isabella Werkhoven is in 1969 in Gorssel geboren. Op 18-jarige leeftijd verlaat ze na haar middelbareschooltijd de Achterhoek om in Kampen aan de Kunstacademie te gaan studeren. Na het behalen van haar propedeuse reist ze vanuit de Hanzestad Kampen door naar Groningen. Hier schrijft ze zich in voor een vervolgopleiding aan de Academie Minerva. Ze wil haar figuratieve schilderstijl graag voortzetten maar er is geen plaats meer in deze studierichting. Als ze verder wil op deze academie moet ze zich inschrijven voor de sectie ‘abstract’. “En dat was dus helemaal niet mijn ding”, zegt Isabella Werkhoven tijdens het bezoek aan haar tentoonstelling. “Achteraf bezien heeft deze ‘gedwongen’ keuze me veel gebracht. Ik werd totaal uit mijn ‘comfort zone’ getrokken en moest het schilderen als het ware opnieuw gaan uitvinden”, vervolgt Werkhoven. Sinds 1993 woont en werkt Werkhoven in Groningen. Sinds haar afstuderen heeft ze een atelier in één van de oude kleedkamers van het openlucht zwembad de Papiermolen. Haar werk was in de afgelopen 20 jaar in verschillende exposities te zien zoals tijdens De Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst in het Paleis op de Dam, in Museum Kranenburg tijdens de expositie ‘Silence out loud’ (2016) die was samengesteld door wijlen Joost Zwagerman. Je kunt haar ook kennen van TV. Werkhoven was te zien in de programma’s ArtMen en ‘Krabbe zoekt Van Gogh’. Een fragment uit het programma ArtMen is te zien in de expositie.
Op de vraag van Jasper Krabbé of Groningen poëtisch wel genoeg te bieden heeft voor haar als kunstenaar antwoord Werkhoven heel beslist: “het voordeel van Groningen is dat het lekker rustig is. Ik kan me hier prima afsluiten”.
Dat afsluiten versterkt ze nog eens door tijdens het schilderen een koptelefoon te dragen waarop ze haar eigen muziekkeuze draait. Op mijn vraag of daar ook een nummer van de nieuwe Nobel-winnaar voor de literatuur Bob Dylan bij zit, geeft ze aan dat ze tijdens haar werk alleen zijn nummer ‘Hurricane’ draait.
Reel around the Fountain (links day-rechts night)2008 ©Isabella Werkhoven
Kijken en ontdekken
De benedenzaal van Museum MORE is exclusief voor het werk van Werkhoven gereserveerd. Dat is fijn want dit werk vraagt voor mijn gevoel om tijd en om rust. Tijd en rust om te kijken, opnieuw te kijken, te ontdekken en te herontdekken. Isabelle wordt geïnspireerd door beelden uit haar directe omgeving, het zwembad naast haar atelier, de tennisbaan die ze bijna wekelijks bezoekt. maar ook door oude dia’s die haar vader heeft gemaakt in Gorssel, Zutphen en tijdens vakanties. Daarnaast maakte ze zelf veel foto’s waarvan er later opeens een haar aandacht trekt en waarmee ze dan aan de slag gaat. Een tweede kenmerk voor Werkhoven is het werken met zeer dun aangebrachte olieverf. “Ik begon in acryl en dat kun je met water steeds verder verdunnen en zo bijna transparant maken. Maar acryl is kwetsbaar en zo kwam ik bij olieverf”, aldus Werkhoven. In haar zoektocht naar een techniek om olieverf meer transparantie te geven, kwam ze uit bij de Engelse schilder Whistler. Ook hij had zich deze vraag gesteld en kwam tot de conclusie dat een flinke dosis terpentine wonderen doet in dit proces. Het experimenteren begon en nu lijkt het alsof Werkhoven kan aquarelleren met olieverf. Werkhoven verdunt haar verf vóór dat ze het op het canvas aanbrengt. Dit in tegenstelling tot de Schotse schilder Callum Innes (nu te zien in Museum De Pont in Tilburg). Innes verdunt de aangebrachte verflagen later met nieuwe lagen verf en veel terpentine op het doek.
Werkhoven schildert behoedzaam en fijnzinnig, uiteindelijk weekt ze haar afbeelding los van de werkelijkheid waarmee ze begon. Daardoor vervreemdt het landschap of het sportveld waarna we kijken. Zo creëert Isabelle als het ware vergeten plekken, die gelijken op beelden die je kunt dromen.
Je zult nooit een mens zien op de doeken van Werkhoven. ‘Dat is heel simpel omdat een mens niets toevoegt aan mijn werk’, zegt Werkhoven. Door de afwezigheid van de mens wordt de aandacht van de kijker niet afgeleid van het landschap. Ik merkte ook dat ik bleef kijken en … zoeken. Open je ogen en ervaar het zelf.
Mijn ervaring
Neem de tijd en neem alle rust om de velden met afgestorven zonnebloemen en berenklauw te verkennen. Vraag je zelf af waar het Volkswagen busje naar toegaat die Werkhoven hier laat zien. Dit beeld is een souvenir uit haar vaders dia collectie. Als kind bezocht ze met haar ouders het hertenkamp in Zutphen, wat ervaar jij als je deze plek herontdekt in Gorssel? Hoe voelt het om het geheime zwembad te ontdekken in het park? Heb jijzelf baantjes getrokken in openluchtbad De Papiermolen in Groningen of herken je de tennisbaan die Werkhoven ons laat zien?
Genomineerd door verkiezing kunstenaar van het jaar 2017
Isabella Werkhoven is nu genomineerd voor de verkiezing kunstenaar van het jaar 2017. In de toelichting voor deze nominatie kun je lezen dat de schilderijen van Werkhoven een heel kenmerkende sfeer hebben. Een van vervreemding, er is lading, er is stilte maar er broeit iets. De sfeer is niet nadrukkelijk aanwezig maar onderhuids. We zien alledaagse beelden in een sfeer die druipt, schermers en soms huilt. Daarom lijkt het alsof we het vertrouwde, voor het eerst zien. Wil je meer weten over deze verkiezing, lees dan hier verder.
Benno Tempel, directeur van het Gemeentemuseum Den Haag zegt over haar werk:
“De schilderijen van Isabella Werkhoven doen denken aan film ‘stills’. Nog lang nadat je ze hebt gezien, blijven ze door je hoofd spoken”.
Isabella Werkoven Enchanted is nog tot 15 januari 2017 te zien in Museum MORE in Gorssel. Museumkaarthouders betalen een toeslag van € 3.
Je kunt Isabelle Werkhoven en haar werk volgen op haar Facebook pagina.
Back to the Future II 2004 ©Isabella Werkhoven - ING Collectie
Met hetzelfde entreebewijs kun je ook Johan van Hell Op Klare Toon, bekijken. Johan van Hell was een bijzonder dubbeltalent. Naast professional schilder was hij ook lid van het Concertgebouworkest waarin hij klarinet speelde.
© foto’s, video en tekst Wilma Lankhorst gebruik foto’s met dank aan Isabella Werkhoven, Museum MORE en alle meewerkende musea en particulieren die een werk hebben uitgeleend voor deze expositie.
Sneak preview – Callum Innes aan het werk