Frida Kahlo
in Victoria & Albert Museum in Londen
Na de dood van Frida Kahlo in 1954 borg haar partner Diego Rivera al haar bezittingen op in de badkamer van Casa Azul. Van kleding, tot brieven, van cosmetica tot schilderijen. Alles ging achter slot en grendel met de afspraak dat de deur pas 50 jaar later geopend mocht worden. In 2004 was dat zo ver, Frida’s schatkamer ging open. De omvang en diversiteit van de verzameling is enorm. Na intensief onderzoek en restauratie is een deel van deze kostbare inhoud nu te zien in het Victoria & Albert Museum in Londen.
Best bezochte expo ooit!
Met nog tien dagen te gaan is, Frida Kahlo, Making Her Self Up, de best bezocht expositie in de geschiedenis van het Victoria & Albert Museum. Een maand vóór sluiting hebben al meer dan 200.000 mensen deze tentoonstelling bezocht. Als je nu denkt, daar wil ik heen, moet ik je helaas teleurstellen. De duur van de tentoonstelling is verlengd tot en met 18 november 2018, maar alle kaarten zijn al verkocht. Voor mijn blog kreeg ik de unieke kans om een deel van de badkamer inhoud met eigen ogen te zien. Zelf foto’s maken zat er helaas niet in, ik moet het doen met het standaard aangeleverde materiaal. Daardoor passen de foto’s niet altijd perfect bij mijn verhaal. Toch ben ik heel blij dat ik mijn ervaringen hier met je mag delen. Dus maak je klaar, hier komt Frida Kahlo met Making Her Self up.
Familiefoto’s
De vader van Frida, Guillermo Kahlo is van geboorte Duits. Wij zouden hem dus Wilhelm Kahlo noemen. Hij was fotograaf en Frida heeft als kind veel tijd met hem doorgebracht. Via hem heeft ze o.a. haar oog voor detail ontwikkeld. De tentoonstelling begint in een lange, donkere gang met aan weerszijde familiefoto’s. Prachtige zwart-wit foto’s waarop je Frida ziet als communicant, volgens de Mexicaanse traditie volledige gekleed als bruidje voor God. Als ze ouder wordt zweert Frida het geloof af en schrijft ze op de achterkant van deze communiefoto ‘Idiota!’ Er is ook een familiefoto waarop het gezin Kahlo staat, vader, moeder en hun vier dochters. Frida staat links gekleed in een mannenkostuum. Af er toe ontdek ik tussen de foto’s korte zwart wit filmpjes.
Sneak preview Casa Azul Mexico City
Casa Azul
Aan het einde van deze gang staat in de hoekzaal een grote tafel met daarop een blauwdruk van Frida’s gehoortehuis. Haar ouders hebben dit huis in 1904 in Coyoacán laten bouwen. Dit dorp kent een lange geschiedenis en is in 1332 als Tepaneeks dorp gebouwd. Het is later door de Azteken en daarna door de Spanjaarden veroverd. Toen papa het huis liet bouwen, lag Coyoacán ten zuiden van Mexico City. Nu is het onderdeel van deze miljoenen stad.
Geboorte en sterfhuis
Als Frida en Diego er in 1929 later samen gaan wonen, vergroten ze het huis met een extra verdieping en schilderen ze de buitenkant stralend blauw. Vanaf dat moment heet dit huis Casa Azul, het Blauwe Huis. Dit is nu het Frida Kahlo Museum. De plattegrond die je hier ziet is een tekening van Frida zelf. Ze heeft er allerlei opmerkingen bijgezet zoals ‘Hier ben ik geboren’. In totaal zijn in Londen meer dan 200 objecten (kledingstukken, brieven, schilderijen, sieraden en souvenirs) uit het Blauwe Huis te zien. Hier kun je zien hoe het museum er nu uit ziet.
Twee voorbeelden van persoonlijke attributen van Frida Kahlo. links been prothese Frida Kahlo (1953) met schoen en rechts gips korset Frida (1954) foto Javier-Hinojosa.
Frida’s gezondheid
Als zesjarig meisje krijgt Frida polio, haar rechter been blijft daarna achter in de groei. Later noemt Frida dit been haar gekke been. Als ze 18 is, raakt ze betrokken in een tramongeluk. Een stuk van een ijzeren leuning doorboort haar lichaam. Haar been en rug zijn op verschillende plaatsen gebroken en haar voet raakt verbrijzeld. Intensieve revalidatie volgt met blijvende schade aan haar rug. Haar vader bouwt een speciaal hemelbed voor haar met in de top een spiegel. Haar moeder stimuleert Frida om te gaan tekenen en schilderen om haar aandacht te verleggen.
Tekenen en schilderen in een hemelbed met spiegel
Frida begint met een serie zelfportretten waarbij ze gebruik maakt van de spiegel in de ‘hemel’ van haar bed. Later zal ze ook portretfoto’s die haar vader van haar heeft gemaakt gebruiken als voorbeeld voor nog meer zelfportretten. In deze zaal zie ik beenprotheses van Frida, korsetten die ze heeft gedragen, doosjes en flesjes van medicijnen én haar favoriete, roze lipstick en poeder. Sommige beenprotheses zijn ook voorzien van prachtige schoenen. Mijn favoriete schoenenontwerper Jan Jansen zou er zeker blij van worden.
Twee van de 22 kledingstukken van Frida Kahlo. r. Mantel uit Guatemala die zowel Diego als Frida heeft gedragen. l. de jurk die ik hieronder beschrijf met de gouden wortels.
Het klapstuk van de expositie
Echt adembenemend is de inhoud van de laatste zaal. Het is alsof je de kledingkast van Frida in loopt. Centraal in deze ruimte staat en grote glazen vitrine met daarin 22 voorbeelden van rokken, capes en blouses uit Frida’s kledingcollectie. Na het ongeluk met de tram, draagt Frida bij voorkeur lange rokken. Ze besteedt veel aandacht aan haar kleding. De authentieke kleding van de Maya’s liggen haar na aan het hart. In het centrum van de vitrine zie ik een lange stroken rok met daarop een kleurrijke huipiles (vierkante, geborduurde top). Onder de rok zie ik een goudkleurig wortelstelsel en hetzelfde idee komt terug op de plaats van haar hoofd. Hierboven (rechts) kun je deze jurk zien, maar helaas niet de wortels en de takken. Voor mij staan deze gouden wortels symbool voor de verankering van Frida’s leven in de Mexicaanse geschiedenis.
Sieraden, kleding en foto’s
Aan de wanden hangen hier prachtige foto’s, enkele zelfportretten van Frida en voorbeelden van haar sieraden. Samen met Diego heeft ze tijdens haar reizen veel authentieke stenen (zoals Pre-Colombiaans jade) en sieraden gekocht. Van verschillende stenen laat Frida zelf nieuwe sieraden ontwerpen in de klassieke stijl van de Maya’s. De meest favoriete kledingstukken van Frida waren de rebozo, de traditionele Mexicaanse sjaal, de huipiles (vierkante, geborduurde top), de enaguas en holanes, lange rok met stroken en de resplandor, een kanten hoofdkrans. Deze krans wordt gedragen door de vrouwelijke leiders van de Isthmus in de Tehuantepec regie (Zuid-Mexico). In deze ruimte komt de titel van de tentoonstelling Frida Kahlo, Making Her Self Up heel sterk naar voren.
Indrukwekkend afscheid
Ook aan deze indrukwekkende tentoonstelling komt onvermijdelijk een einde. Voor de uitgang staat een meer dan menshoge vitrine met daarin een prachtige kantenjurk in de kleuren roze en wit. Voor het hoofd van de figuur hangt een spiegel zodat je als het ware contact kunt maken met het gezicht. Maar dat is er niet. Je kijkt tegen een wit vlak aan, omgeven door een kantenkrans. Frida is al weg, ze heeft ons al verlaten. In de tekst bij deze vitrine lees ik dat Frida’s vriendinnen haar na haar overlijden in een soortgelijke jurk hebben opgebaard. Met Frida en haar ongekende energie en levenslust in mijn gedachten, neem ik afscheid.
Frida’s altaar
Op 2 november, de dag waarop ik de Frida-tentoonstelling bezocht, werd ook Dia de los Muertos gevierd in het museum. In de Raphael Gallery van het museum werd rondom het grote altaar van Frida druk getekend. Kinderen en volwassen waren enthousiast bezig om dodenmaskers in te kleuren. Op de top van het grote altaar staat een foto van Frida Kahlo. En op de trappen eronder ontdekte ik allemaal foto’s van haar familie en vrienden zoals haar ouders Diego, de Russische dissident Trotski en de fotograaf Tina Modotti. Als ik om het altaar heen loop ontdek ik op de achterkant Frida’s levensmotto: Viva la Vida (Vier het leven). Met deze positieve gedachte verlaat ik het Victoria & Albert Museum.
Hier nog een extra link voor Frida liefhebbers. Laat je verrassen.
Nu ook te zien in Londen … Modern Couples
Frida Kahlo & Diego Rivera zijn een van de 46 kunstenaarsparen die t/m 27 januari 2019 te zien zijn in het Barbican Art Centre in Londen. Frida heeft ons 143 schilderijen nagelaten, waarvan er 55 zelfportretten zijn. Eén hele speciale, the Little Deer (1946) is te zien bij Modern Couples.
videobeelden van het zelfportret Little Deer -Frida Halho (1946)
© tekst Wilma Lankhorst © gebruik van de afbeeldingen met dank aan Victoria & Albert Museum (London), Museo Frida Kahlo (Mexico City), © 2017 Banco de México, Fiduciary of the Trust of the Diego Rivera and Frida Kahlo Museums (Mexico City), © Nickolas Muray Photo Archives prothese en corset foto Javier-Hinojosa
Frida Kahlo: Making Her Self Up, 16 June – 14 November 2018. Hoofdsponsor Grosvenor Britain & Ireland.
Ook nog te zien in Victoria & Albert Museum…
Fashion by nature
De natuur is een onuitputtelijke inspiratiebron voor kunstenaars en levensgenieters. In de tentoonstelling ‘Mode via de natuur’ kun je hiervan prachtige voorbeelden zien. Je ziet hier nieuwe stoffen naast hun natuurlijke inspiratiebron. Maar het kleuraspect komt uitgebreid aan de orden. Het publiek wordt tevens uitgedaagd om mee te denken over de herkomst van hun kleding.
De tentoonstelling ‘Fashion by nature’ is nog t/m zondag 27 januari 2019 te zien in Victoria & Albert Museum. Galerie 40
Videogames
De tentoonstelling geeft een unieke blik achter de schermen tijdens het ontwerpproces van van hedendaagse videospellen. Je leert van alles over de fasen in het ontwerpproces zoals de concepten en prototypes die worden ontwikkeld. Daarnaast kun je de sfeer allerlei spelen zelf ervaren in grote installaties met volop interactie.
Videogames in het Victoria & Albert Museum is nog te zien t/m zondag 24 februari 2019
Je vindt deze tentoonstelling in het Noord-paviljoen – zaal 39
A Pirate’s Life For Me
Leuk om met kinderen te doen, maar ook voor volwassen die nog steeds dromen van een leven als piraat. Dit is de eerste expositie over het thema piratencultuur in de geschiedenis van Groot-Brittannië tot aan vandaag. Verschillende kinderen hebben meegeholpen aan de inrichting van deze speciale tentoonstelling. De jonge bezoekers reizen door een wereld van avontuur en onderzoek. Volg het laatste nieuws via #makemeapirate
A Pirate’s Life For Me is nog (gratis) te zien t/m 22 april 2019 in het the Victoria en Albert Museum for Childhood. De grote sponsor van deze tentoonstelling is … inderdaad Playmobil.