60ste Venetië Kunstbiënnale Deel 3

We sluiten dit culturele jaar af met het laatste deel van het Biënnale-drieluik 2024. Hierin staan enkele impressies van exposities die we hebben bezocht in het centrum van Venetië tijdens de 60ste Biënnale. Naast de twee vaste locaties, i Giardini en Arsenale, zijn er bij iedere editie van de Biënnale tientallen tentoonstellingen verspreid over de stad. De locaties variëren van traditionele musea tot historische paleizen (palazzi), kerken, winkels en industriële projecten. De rode bordjes in de steegjes wijzen je de weg in het labyrint van Venetië. Ga je mee op verkenning?

Ernest Pignon-Ernest bij Louis Vuitton

Na de gezongen hoogmis in de San Marco, dwalen we wat door het centrum. Op allerlei onverwachte locaties zien we rode bordjes die ons attenderen op een expositie. Groot of klein, bekend of minder bekend, dat weet je niet. Bij de luxe winkel van Louis Vuitton volgen we het rode bordje rechts een steegje in. We lopen een gebouw in en moeten daarna met de lift naar de derde etage. Boven heerst een serene rust, in tegenstelling tot het rumoer in de winkelstraten. We staan in een compacte zaal met indringende foto’s. De maker is de Fransman Ernest Pignon-Ernest.

De beeldend kunstenaar is op 23 februari 1942 als Ernest Pignon in Nice geboren. Zijn carrière begon in 1960 met het maken van collages. In Frankrijk wordt hij gezien als voorloper van de street art. Pignon-Ernest maakt afbeeldingen van maatschappelijke situaties en verwerkt ze tot zeefdrukken. Deze print kan hij dan op locaties in het straatbeeld plakken. Zelf noemt hij dit werk ‘Interventions’. Tussen 1999 en 2016 heeft hij er tientallen zowel in als buiten Frankrijk gemaakt.

“Plaatsen zijn mijn essentiële materialen.
Ik maak geen werken in een bepaalde situatie,
ik probeer werken te maken met situaties.”

website van Ernest Pignon-Ernest 16.12.2024

Vreemdeling

Voor zijn bijdrage aan de 60ste biënnale heeft Pignon-Ernst ook gekozen voor het (centrale) thema ‘vreemdeling’. Naast enkele interventies hangen hier mooie portretten die Pignon-Ernest ook heeft verwerkt in collages. Meer weten over deze kunstenaar, kijk dan hier op zijn Insta.

Tesfaye Urgessa voor Ethiopië

Kunstschilder Tesfaye Urgessa (Addis Abeba 1983) vertegenwoordigde tijdens de 60ste kunst biënnale zijn geboorteland Ethiopië. In verschillende zalen van Pallazo Bollani (gebouwd in 1500) hangen grote, sprankelende doeken. Ik ken de kunstenaar niet en heb het gevoel dat ik naar werk van een vrouwelijke kunstenaar sta te kijken. Nader onderzoek leert me dat Tesfaye Urgessa een mannelijke schilder is. Na zijn kunstopleiding in zijn geboorteland is hij in 2009 verhuisd naar Stuttgart voor een kopstudie aan de Staatlichen Akademie der Bildenden Künste. Sindsdien woont en werkt hij in Duitsland. Urgessa schildert mensen. In verschillende vormen: als een geheel of een collage van losse ledematen. Het lijkt een vorm van ontleding van de mens. Urgessa gebruikt zachte, harmonieuze kleuren in de tinten bruin, geel, roze en groen. Ook zijn partner Nina Raben-Urgessa (1982) is kunstenaar. Meer weten? Volg Urgessa hier op Insta.

Nigeria Imaginary in de studentenwijk

Een van onze favoriete wijken in Venetië is de studentenwijk Dorsoduro. Op zoek naar een goed koffie-adres zien we het rode bordje met verwijzing naar Nigeria. Het Palazzo Canal is tijdelijk het ‘gastland’ van Nigeria. In de expositie Nigeria Imaginary zie je werken van acht kunstenaars met Nigeriaanse wortels. Voor mij is alleen Yinka Shonibare een bekende naam. De artiesten verschillen van leeftijden en komen uit verschillende delen van het land. Iedere kunstenaar raakt een ander moment aan in de nationale geschiedenis.

Yinka Shonibare heeft een installatie gemaakt van gebakken klei met verwijzingen naar de Benin-expedities van 1897. Ndidi Dike (1960) heeft met zwart-wit foto’s de installatie ‘bearing witness: optimism in a disquiet presence’ opgebouwd. Met haar installatie gaat Ndidi Dike de dialoog aan tussen de Endsars -protesten in Nigeria (2020, politiegeweld) en de wereldwijde beweging Black Lives Matter. Dike is een van de meest toonaangevende Brits/Nigeriaanse kunstenaars van deze tijd. Op haar website noemt ze zichzelf een culturele activist.

Eva Jospin in Palazzo Fortuny

De Franse beeldend kunstenaar Eva Jospin (Parijs, 1975) heeft een mooi onderkomen gevonden in Museo Fortuny/Palazzo Pesaro. De bouw van dit stadspaleis is gestart in 1460 en het gebouw kende vele bewoners en functies. In 1898 kocht de Spaanse zakenman en kunstenaar Mariano Fortuny y Madrazo (1871-1949) dit stadspaleis. Zijn levensgeschiedenis en voorbeelden van zijn werk kun je hier ontdekken. In een apartje ruimte op de begane grond is de expositie Selva van Eva Jospin te zien.

Eva Jospin koningin van het karton

 Ik ken Jospin van haar tentoonstelling Paper Tales in het Noordbrabants Museum. Hier geen bossen en steden van kanton maar een soort van iconenwand samengesteld uit verschillende schilderijen. Jospin werkt met eenvoudige materialen. Met karton, verschillende plantaardige elementen en vezels, aangevuld met stukjes metaal en stof creëert ze bijzondere composities. Van klein tot heel groot zoals hier de iconenwand. Centrale thema’s in het werk van Jospin zijn landschappen, bomen, planten, bladeren en architecturale structuren. Niet alleen de afbeeldingen zijn prachtig maar ook de lijsten rondom de schilderijen zijn heel kunstig van karton gemaakt. Als je hier rondloopt voelt het mysterieus en sprookjesachtig aan.

Zimbabwe in Venetië

Op de terugweg naar ons appartement ontdekken we nog een rood bordje met de verwijzing naar Zimbabwe. We lopen een tuin in en volgen de pijlen naar een gammele lift naar derde etage. De zes kunstenaars (Gillian Rosselli (1962), Kombo Chapfika, Moffat Takadiwa (1983), Sekai Machache (1989), Troy Makaza (1994) en Victor Nyakauru) gebruiken het Kududunuka-concept. Kududunuka staat voor verkenning van ideeën over het ontrafelen van de wereld. Het werk hier kun je zien als suggesties voor een potentiële toekomst, een blik naar een nieuwe horizon. Je loopt binnen via een lichtblauwe poort van purschuim, een creatie van Troy Masaka. We gaan links de zaal in en weten even niet wat we zien. Op de grond liggen duizenden knopen aan de wand hangen collages van Moffat Takadiwa, opgebouwd uit tandenborstels, ritssluitingen en letters van toetsenborden. We staan in een nieuwe wereld een wereld van de 60ste Venetie Kunst Biënnale.

Wat weten we van de komende, 61ste editie?

61ste Kunst Biënnale Venetië is van april tot en met november 2026;

Koyo Kouob is de gastcurator voor de komende editie. Zij is directeur en hoofdcurator van Zeitz Museum of Contemporary Art Africa (Zeitz Mocaa) in Kaapstad;

Volg haar hier op Insta;

Via deze link krijg je informatie over de directie nachttrein van Brussel en/of Eindhoven naar Venetië;

Je kunt ook net als wij via deze link een Interrail-kaart kopen en Venetië opnemen in je eigen Grand Tour.

Volg al het Biënnale nieuws op deze site.

Eerder verschenen in die Biënnale drieluik

• • Deel 1 – Kunst Biënnale 2024 – I Giardini;
  • Deel 2 – Kunst Biënnale 2024 – Arsenale.

@ tekst en foto’s Wilma Lankhorst.
© gebruik van de afbeeldingen met dank aan en met toestemming van La Biënnale Venezia, de genoemde musea, - kunstenaars en alle bruikleengevers.