Marianne van Gaale
presenteert Wereldvrouwen
Wereldvrouwen heet de eerste grote solotentoonstelling van portretschilder Marianne van Gaale. Met een wervelende videoboodschap opende wereldvrouw Floortje Dessing vrijdag 9 november online deze tentoonstelling in Museum Lunteren. Tot en met 9 februari 2019 kun je het Gesamtkunstwerk van Marianne van Gaale op de Veluwe zien. Naast 24 schilderijen staan er ook verschillende modecreaties van de hand van Van Gaale en diverse souvenirs die ze heeft mee gebracht van haar vele reizen.
Alvast een kijken?
Wereldvrouwen verenigd
Net als Floortje Dessing reist Marianne van Gaale graag. Samen met haar man heeft ze in de afgelopen jaren grote delen van de wereld bezocht. Naast de fantastische landschappen maken de vrouwen steeds grote indruk op Van Gaale. Bij thuiskomst worden de vele foto’s intensief bekeken en steeds weer is er een speciale blik van een vrouw die blijvend indruk maakt op de portretschilder. In oktober 2017 was Marianne van Gaale kunstenaar van de maand op dit blog. Hier kun je haar levensverhaal lezen.
Himba-meisje
De afwerende blik van het Himba meisje blijft Van Gaale na terugkeer uit Namibië nog lang bezighouden. Op haar foto zit een groepje mensen bij elkaar. Het jonge meisje valt op door haar prachtige oranje kleding en haar haardos, maar nog meer door haar blik. Is het een moment van schrik of afwering? Het meisje in kwestie is net 15 jaar geworden en dat is voor de Himba’s de leeftijd waarop je huwbaar bent. Ze wordt hier gepresenteerd en ze lijkt het gevoel te hebben; ‘ik word op de markt gezet’. Marianne heeft het meisje als het ware uit de groepsfoto gehaald en een eigen respectvol gezicht gegeven. Tijden het schilderen van dit doek is het zaadje gepland voor een serie met de titel ‘Wereldvrouwen’. Het Himba-meisje is hier het eerste portret in de expositie. Ze is nu de gastvrouw die je welkom heet.
l. detail Akha vrouw en r. Miao vrouw, portretten verwerkt in kledinglijn ©Marianne van Gaale
Wereldvrouwen kledinglijn
Marianne van Gaale is een vrouw met veel talenten. In de expositie Wereldvrouwen komen al deze creatieve talenten bij elkaar. Haar moeder, coupeuse van beroep, wakkert bij Marianne het talent aan om zelf kleding te gaan maken. Daarnaast begint Marianne al op jonge leeftijd te tekenen. Na de middelbare school gaat ze werken bij een reclamebureau. Daar blijkt al snel dat ook marketing en public relations haar op het lijf zijn geschreven. Maar de liefde voor de mode wint en Marianne volgt aanvullende cursussen patroontekenen en ze schrijft zich in voor de modeacademie van Charles Montaigne. Na een carrière in de confectiewereld, krijgt ze een baan in een galerie. Deze nieuwe wereld wakkert op nieuw het tekentalent van Marianne aan. Ze schrijft zich in bij Academie Te Wildt en leert van Javelin Schram de fijnschildertechniek en het maken van grote portretten.
Gesamtkunstwerk
In de expositie Wereldvrouwen komen alle talenten van Marianne van Gaale bij elkaar. Zelf heeft ze o.a. motieven van haar portretten verwerkt in een speciale kledinglijn. Het resultaat een indrukwekkend elegant en kleurrijk spektakel dat de beneden verdieping van Museum Lunteren in een werelddecor verandert. Elk portret vertelt ook zijn eigen verhaal. Op de bordjes bij de portretten lees je in welk land en welk jaar Marianne en haar man de betreffende reis hebben gemaakt. Soms staan er extra leuke voorvallen bij. Zo wordt deze tentoonstelling een ontdekkingsreis op zichzelf.
Wars van glamour
De vrouwen op de portretten staan zelden of nooit in het voetlicht. Het zijn de moeders, de jonge meisjes en de oma’s van kinderrijke families. Vrouwen die dagelijks zorgen voor voldoende voeding en een veilig huis. Ze zijn wars van glamour en glitter. Van Gaale heeft vooral gekeken naar de vrouwen die wilskracht en karakter tonen. Vrouwen die een overlevingsstrategie in zich hebben om hun eigen gezin met aandacht door het harde dagelijkse bestaan te loodsen. Wereldvrouwen die soms kilometers moeten lopen om water te halen en/of hout te sprokkelen voor het (kook)vuur. Moeders die op zoek gaan naar voedsel voor hun gezin. Vrouwen zoals er miljoenen op deze planeet zijn, die elke dag opnieuw hun wilskracht inzetten voor hun gezin.
Een fiets vol vis
Om in het levensonderhoud van haar gezin te kunnen voorzien, is deze Vietnamese vrouw bijna dagelijks op stap met haar goudvissen. Achter op haar fiets heeft ze een grote voorraad plastic zakken gevuld met water, met daarin een vis. Op de achtergrond zie je het landschap van Noord Vietnam. Hier rijzen de Karstbergen op vanuit de rijstvelden. Op haar hoofd draagt de vrouwen een gevlochten hoed tegen de felle zon.
SAN in Namibië
In 2006 hebben Marianne en haar man een 4×4 trektocht gemaakt door Namibië. Daarbij hebben ze naast de Himba ook de SAN (Bushmen) bezocht. De SAN leven in een afgelegen gebied in het noord oosten van Namibië, tegen de grens met Botswana. De vrouwen van de SAN maken (als ze niet op het land werken) o.a. sieraden van kleine gekleurde (glas)kralen. Ook de schaal van struisvogeleieren wordt gebruikt om er armbanden of halskettingen van te maken. Op een rustig moment neemt deze vrouw een flinke trek van haar rookwaar.
Kijk ze kijken
Een aantal vrouwen staan voor het grote doek van deze Red Dao vrouw. Marianne kwam haar tegen op haar reis door Vietnam en Cambodja in 2008. De stam van de Red Dao wonen in de heuvels rondom Sapa. Dit ligt in het noordwesten van Vietnam. Voor hun kleding gebruiken ze vooral indigo en zwart met daarop kleurrijke accessoires. Op hun hoofd dragen de vrouwen een grote, kunstig opgevouwen rode doek. De donkere vingers zijn het gevolg van het werken met kleurstoffen voor de kleding. Als ik zo naar het groepje kijk, lijkt het net of de vrouw hen toelacht en denkt ‘kijk ze kijken’.
Mongoolse gids in China
Tijdens de rondreis door China werd een deel van de reis begeleid door een Mongoolse gids. In de provincie Yunnan trof Marianne haar in het dorpje Xizhou, dicht bij de stad Dali. Haar hoofd is veel minder groot dan bij menig ander portret dat hier hangt. Maar het totaal beeld raakt me. De vrouw kijkt verlegen weg en toch heeft ze een grote lach op haar gezicht. Ze draagt een speciaal Mongools hoofddeksel met bijbehorende tas. Beide zijn gemaakt van Yakhuid en versierd met paardentanden.
“Marianne laat de bezoekers in Wereldvrouwen intens mee genieten van haar mooie ontmoetingen!”
Wilma Lankhorst: uitspraak na bezoek aan Wereldvrouwen
De tentoonstelling ‘Wereldvrouwen’, portretten en kleding van Marianne van Gaale is nog t/m 9 februari 2019 te zien in Museum Lunteren aan de Dorpsstraat 55 in Lunteren.
Afb. kelderverdieping – Goudsberggebied
Museum Lunteren
Het doel van het team van Museum Lunteren is om kunst te combineren met de cultuurhistorie van de Veluwe. Over drie verdiepingen verdeeld maak je kennis met de geschiedenis van het dorp en de regio.
De kelder is ingericht als bezoekerscentrum van het Goudsberggebied. Hier vind je archeologische vondsten uit o.a. de ijzertijd, de Germaanse Put en de Celtic Fields. Hier wacht je ook een verrassende ontmoeting met een baby mammoet. Ik ontdek hier dat Lunteren ook bekend was als kuuroord (herstellingsoord) het Lunterse Buurtbosch. Er hangen allerlei ansichtkaarten aan de muur met ervaringen van bezoekers.
Oudheidskamer & knipmutsen
Op de begane grond vind je naast de grote zaal voor de wisseltentoonstellingen de oudheidskamer. Hier krijg je een indruk van het leven in de boerderij met de potkachel in de keuken, de bedstee en de collectie knipmutsen.
De bijen en de appels van de notaris
Op de eerste verdieping is plaats gemaakt voor het verhaal van enkele markante personen uit Lunteren. Maak kennis met notaris Johan van der Ham, de oprichter van de Lunterse Tuinbouw-Vereeniging (LTV) in 1873. De notarisappel is naar hem vernoemd. Naast het kweken van appels en peren, hield van der Ham zich intensief bezig met de bijenteelt. Ook de Nederlandse Darwin, Hugo de Vries heeft hier zijn bureau staan.
© tekst, foto’s en video Wilma Lankhorst © gebruik afbeeldingen met dank aan Marianne van Gaale en Museum Lunteren.
